Adam Marek Sandauer (ur. 17 grudnia 1950 w Warszawie, zm. 15 marca 2023) był polskim doktorem fizyki oraz aktywistą społecznym.
Był założycielem oraz przez długi czas przewodniczącym, a później honorowym przewodniczącym Stowarzyszenia Pacjentów „Primum Non Nocere”, organizacji, która walczyła o natychmiastową pomoc dla ofiar błędów medycznych. Był również członkiem Stowarzyszenia Wolnego Słowa.
Życiorys
Adam pochodził z zasymilowanej rodziny żydowskiej; jego ojcem był pisarz Artur Sandauer, a matką plastyczka Erna Rosenstein. W 1969 roku Adam Sandauer został oskarżony o dystrybucję ulotek, które protestowały m.in. przeciwko aresztowaniom studentów po wydarzeniach z marca 1968 oraz przeciwko inwazji wojsk Układu Warszawskiego w Czechosłowacji. W wyniku tego został usunięty z uczelni. Postępowanie karne wobec Adama Sandauera zakończyło się ogłoszeniem amnestii. Po kilku latach ponownie przyjęto go na studia, które ukończył w 1975 roku. W 1980 obronił pracę doktorską z fizyki w Instytucie Fizyki Polskiej Akademii Nauk (IF PAN).
Działalność polityczna
W 1980 roku był inicjatorem społecznej akcji zbierania podpisów pod apelem do władz o uwolnienie osób więzionych za swoje przekonania. Na początku lat 90. doradzał klubowi parlamentarnemu Konfederacji Polski Niepodległej, a w wyborach parlamentarnych w 1993 bez powodzenia kandydował z ramienia tej partii do Senatu. Współpraca ta zakończyła się w połowie lat 90. W trakcie wyborów parlamentarnych w 1997 roku był rzecznikiem prasowym Krajowego Porozumienia Rencistów i Emerytów RP, z listy którego również bezskutecznie ubiegał się o mandat poselski w województwie krakowskim, zdobywając 1710 głosów. W wyborach samorządowych w 1998 roku nie udało mu się zdobyć mandatu radnego sejmiku mazowieckiego z listy koalicji Ruch Patriotyczny Ojczyzna.
Był jednym z inicjatorów obywatelskiej koalicji pod hasłem „Zdrowie prawem, nie towarem”.
W 2001 roku wystartował samodzielnie do Senatu, rejestrując Komitet Wyborczy Wyborców „Primum Non Nocere – Po pierwsze nie szkodzić”. Otrzymał ponad 110 tys. głosów, co okazało się niewystarczające do zdobycia mandatu senatora.
Został członkiem Warszawskiego Społecznego Komitetu Poparcia Jarosława Kaczyńskiego w przedterminowych wyborach prezydenckich w 2010 roku, a w 2015 roku brał udział w kampanii prezydenckiej Andrzeja Dudy.
Działalność społeczna
Od momentu powstania w 1998 roku Stowarzyszenia Pacjentów „Primum Non Nocere”, Adam Sandauer apelował o stworzenie przepisów prawnych, które zapewniałyby pomoc wszystkim poszkodowanym wskutek błędów i wypadków medycznych. Od 2000 roku prowadził kampanie na rzecz utworzenia urzędu Rzecznika Pacjenta, instytucji mającej na celu wsparcie tych osób.
Nagrody i odznaczenia
W 2016 roku został odznaczony przez prezydenta RP Andrzeja Dudę Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski. W 2018 roku otrzymał Krzyż Wolności i Solidarności.
Uwagi
Przypisy
Linki zewnętrzne
Strona 1 postanowienia prokuratury z 1969 roku o zastosowaniu amnestii wobec A. Sandauera
Strona 2 postanowienia prokuratury z 1969 roku o zastosowaniu amnestii wobec A. Sandauera
Na stronie 72 biuletynu IPN wymieniona została zainicjowana w 1980 roku przez Adama Sandauera akcja zbierania podpisów pod petycją o uwolnienie więzionych za przekonania. pamiec.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-05-17)].