Adam Pietruszka
Adam Pietruszka (urodzony 19 lipca 1938 roku w Kutnie) był pułkownikiem Milicji Obywatelskiej, a także funkcjonariuszem Służby Bezpieczeństwa. W latach 1981–1984 pełnił funkcję zastępcy dyrektora Departamentu IV w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych, a w okresie 1979–1981 był naczelnikiem Wydziału I tego samego departamentu. Po wydarzeniach związanych z zabójstwem księdza Jerzego Popiełuszki w 1984 roku, został zdegradowany i dyscyplinarnie usunięty ze służby. W wyniku procesu toruńskiego otrzymał wyrok 25 lat pozbawienia wolności oraz 10-letnie pozbawienie praw publicznych.
Życiorys
Był synem Wojciecha i Anastazji. Jego ojciec pracował jako robotnik rolny. W 1956 roku rozpoczął pracę w Dyrekcji Okręgowej Kolei Państwowych w Szczecinie, gdzie zatrudnił się w parowozowni Szczecin Port Centralny jako technik mechanik pomocnik maszynisty. Od listopada 1958 do października 1960 roku odbywał zasadniczą służbę wojskową, w trakcie której ukończył szkołę podoficerską w Grudziądzu. Po powrocie do rezerwy ponownie podjął pracę w parowozowni w Szczecinie. W latach 1952–1956 był członkiem Związku Młodzieży Polskiej, a w latach 1958–1960 należał do Koła Młodzieży Wojskowej. W 1962 roku wstąpił do Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej. W czasie pracy w Komendzie Wojewódzkiej Milicji Obywatelskiej w Szczecinie pełnił funkcje drugiego sekretarza OOP (1966–1970) oraz pierwszego sekretarza OOP (1970–1972).
Od sierpnia 1961 roku był funkcjonariuszem Służby Bezpieczeństwa. W 1962 roku rozpoczął naukę w Rocznej Oficerskiej Szkole Operacyjnej SB MSW w Legionowie, którą ukończył w lipcu 1963 z dobrymi rezultatami. W czerwcu 1970 roku zdobył wykształcenie na studium administracyjnym na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, gdzie obronił pracę magisterską zatytułowaną „Przymus bezpośredni w egzekucji administracyjnej” oraz zdał egzamin magisterski.
W ramach swoich obowiązków służbowych był delegowany do Włoch (1978), ZSRR (1982 i 1984) oraz NRD (1983). Oskarżono go o nakłanianie swoich podwładnych: kpt. Grzegorza Piotrowskiego, por. Leszka Pękali i por. Waldemara Chmielewskiego do porwania oraz zabójstwa Jerzego Popiełuszki w 1984 roku, a także o pomoc w ich działaniach i utrudnianie ścigania sprawców. Dnia 2 listopada 1984 roku został aresztowany w związku z porwaniem i zamordowaniem ks. Popiełuszki, a 4 listopada tymczasowo aresztowany. Następnego dnia został zawieszony w pełnieniu obowiązków służbowych, a 24 grudnia 1984 roku usunięty ze służby w MO z równoczesną degradacją. Został również wykluczony z PZPR. W wyniku procesu przed Sądem Wojewódzkim w Toruniu został uznany za winnego i skazany na 25 lat pozbawienia wolności i 10 lat pozbawienia praw publicznych. Opuścił więzienie w 1995 roku.
Według włoskiego prokuratora Ferdinando Imposimato, który prowadził dochodzenie w sprawie zamachu na papieża Jana Pawła II, Pietruszka był obecny na placu św. Piotra w chwili dokonania zamachu. Historycy z Instytutu Pamięci Narodowej twierdzą, że był oficerem prowadzącym jedną z najcenniejszych agentur SB wśród duchowieństwa, w tym tajnego współpracownika ks. Michała Czajkowskiego ps. Jankowski.
Awanse
- podpułkownik MO – 1979
- pułkownik MO – 1982
- szeregowy MO – 1984
Życie prywatne
Był żonaty i miał syna Jarosława. W latach 1985–1990 rodzina Adama Pietruszki była przedmiotem inwigilacji przez SB w ramach sprawy operacyjnej „Teresa”.
Ordery i odznaczenia
- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (16 stycznia 1980)
- Złoty Krzyż Zasługi (7 lipca 1978)
- Srebrny Krzyż Zasługi (3 lipca 1972)
- Złoty Medal „Za Zasługi dla Obronności Kraju” (9 września 1982)
- Srebrny Medal „Za Zasługi dla Obronności Kraju” (25 września 1979)
- Brązowy Medal „Za Zasługi dla Obronności Kraju” (7 października 1976)
- Złota Odznaka „Za Zasługi w Ochronie Porządku Publicznego” (18 września 1980)
- Srebrna Odznaka „Za Zasługi w Ochronie Porządku Publicznego” (1 października 1975)
- Brązowa Odznaka „Za Zasługi w Ochronie Porządku Publicznego” (27 września 1973)
- Srebrna Odznaka „W Służbie Narodu” (30 września 1981)
- Medal 40-lecia Polski Ludowej (22 lipca 1984)
- Odznaka „Gryf Pomorski” (1969)
- Odznaka „10 lat w Służbie Narodu” (20 września 1971)
Przypisy
Bibliografia
Kevin K. Ruane, Racja Stanu: Zabić księdza, Kraków: Znak, 2008, ISBN 978-83-240-1051-6.