Adam Osser (w metryce Abe) (ur. 27 września 1863 w Warszawie, zm. 9 września 1932 w Wiedniu) był łódzkim przemysłowcem pochodzenia żydowskiego, kupcem, oraz działaczem gospodarczym i społecznym. Pełnił również funkcję honorowego konsula Włoch.
Życiorys
Był synem Szlamy, zamożnego kupca, oraz Aidly z domu Hertz. Po ukończeniu Wyższej Szkoły Handlowej im. Leopolda Kronenberga w Warszawie (istniała w latach 1875–1900) udał się do Niemiec i Anglii, gdzie zdobywał doświadczenie w handlu w dużych domach zajmujących się handel bawełną.
Po powrocie do kraju w 1886 roku założył w Łodzi przy ulicy Juliusza 15 (obecnie ul. Dowborczyków) własny skład handlu bawełną. Wkrótce otworzył także oddziały w Środkowej Azji oraz Persji (dzisiejszy Iran). W 1902 roku, wraz ze swoim szwagrem Albert Jarocińskim, rozpoczął budowę przędzalni bawełny w Łodzi przy ulicy Widzewskiej (obecnie ul. J. Kilińskiego) 204, którą uruchomił w lipcu 1903 roku. W 1905 roku przędzalnia ta osiągnęła roczny obrót w wysokości 2,5 miliona rubli. W 1923 roku firma przekształciła się w spółkę akcyjną pod nazwą „Przemysł Bawełniany Adam Osser Spółka Akcyjna w Łodzi”, posiadającą ponad 50 000 wrzecion. W 1930 roku kapitał zakładowy przedsiębiorstwa wynosił 4,8 miliona złotych, a w zależności od koniunktury zatrudniało od 430 do 830 pracowników.
Adam Osser był również akcjonariuszem Spółki Akcyjnej Wyrobów Bawełnianych I. K. Poznański w Łodzi. Angażował się w różne zrzeszenia gospodarcze, początkowo w handlowe, a później w przemysłowe. Jako właściciel składów bawełny był jednym z współzałożycieli oraz długoletnim członkiem Rady Nadzorczej Składów Towarowych „Warrant”, działających w Łodzi od 1899 roku. Zasiadał także w Komitecie Giełdowym Łódzkiego w latach 1900–1930 oraz w sekcji Związku Przemysłu Włókienniczego przy Towarzystwie Popierania Rosyjskiego Przemysłu i Handlu od momentu jego powstania w 1913 roku, który w 1920 roku przekształcił się w Związek Przemysłu Włókienniczego w Państwie Polskim. Po utworzeniu spółki akcyjnej był członkiem zarządu tego związku w latach 1923–1930. W 1929 roku był jednym ze współzałożycieli Zrzeszenia Producentów Przędzy Bawełnianej w Polsce oraz członkiem jego zarządu do 1932 roku. W 1924 roku został wybrany do Rady Banku Handlowego w Łodzi, a później do zarządu tego banku, gdzie w latach 1926–1931 pełnił funkcję wiceprezesa Rady.
W 1904 roku otrzymał tytuł radnego honorowego Magistratu m. Łodzi.
Od 1925 roku sprawował funkcję honorowego konsula Królestwa Włoch w Łodzi, obejmując województwo łódzkie, poznańskie i pomorskie. Dzięki tej posadzie jego rodzinie udało się opuścić Łódź na początku okupacji niemieckiej w 1939 roku. Został odznaczony Orderem Komandorskim Korony Włoch.
W ostatnich latach życia z powodu ciężkiej, przewlekłej choroby nie mógł pracować. Zmarł 9 września 1932 roku w Wiedniu. Jego ciało zostało sprowadzone do Łodzi i pochowane na nowym cmentarzu żydowskim przy ul. Brackiej (strona prawa kw. M).
W małżeństwie (od 1888 roku) z Miną z Jarocińskich (1863-1938) miał troje dzieci: córkę Felę (ur. 1889), żonę Karola Hertza, oraz synów: Stefana (ur. 1894) i Janusza (1902–1904).
Kontynuatorem jego działalności był syn Stefan, który w 1931 roku został członkiem Zarządu Związku Przemysłu Włókienniczego w Państwie Polskim, a w 1932 roku członkiem Zarządu Zrzeszenia Producentów Przędzy Bawełnianej. W 1933 roku wszedł w skład Rady Banku Handlowego w Łodzi. Pod koniec 1938 roku wraz z rodziną wyjechał do Brazylia.
Zobacz też
Fabryka Adama Ossera
Przypisy
Bibliografia
Andrzej A. Kempa, Marek M. Szukalak, Żydzi dawnej Łodzi. Słownik biograficzny Żydów łódzkich i z Łodzią związanych, tom I, Łódź: Oficyna Bibliofilów, 2001, s. 111, ISBN 83-87522-47-3, OCLC 749417234.
Wasiak Julianna, Osser Adam, Polski Słownik Biograficzny, Tom XXIV, z. 2.
Jaskulski Mirosław, Stare fabryki Łodzi, TOnZ, Zora, Łódź 1995, s. 73, ISBN 83-86699-01-9.
Kersz Izaak, Szkice z dziejów Gminy Żydowskiej oraz cmentarza w Łodzi, Oficyna Bibliofilów, Łódź 1996.
Podolska J., Walicki J., Przewodnik po cmentarzu żydowskim w Łodzi, UMŁ, Studio Bilbo, Łódź 1997, s. 53 i 55, ISBN 83-904646-3-2.
Wiesław W. Puś, Żydzi w Łodzi w latach zaborów 1793-1914, Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, 2001, ISBN 83-7171-411-4, OCLC 830273491.
Dzieje Żydów w Łodzi 1820-1944. Wybrane problemy, pod redakcją Wiesława Pusia i Stanisława Liszewskiego, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 1991, ISBN 83-7016-571-0.
Stefan S. Pytlas, Łódzka burżuazja przemysłowa w latach 1864–1914, Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, 1994, s. 228, ISBN 83-7016-758-6, OCLC 830054300.