Adam Orlik (urodzony 8 stycznia 1902 roku w Kozłówce, w powiecie nowogródzkim; zmarł wiosną 1940 roku w Katyniu) był nauczycielem oraz podporucznikiem rezerwy piechoty Wojska Polskiego, który stał się ofiarą zbrodni katyńskiej.
Życiorys
Adam był synem Michała i Anny. W 1920 roku wziął udział w wojnie polsko-bolszewickiej, walcząc w szeregach 23. i 22. pułku piechoty.
Ukończył Wyższy Kurs Nauczycielski w Wilnie oraz Szkołę Podchorążych Rezerwy Piechoty w 1929 roku. Został awansowany do stopnia podporucznika w korpusie oficerów piechoty z datą senioratu 1 września 1929 roku (lok. 724). Przydzielono go do 78. pułku piechoty w garnizonie Baranowicze. W życiu zawodowym działał jako nauczyciel i kierownik szkoły powszechnej w Niechniewiczach, w swoim rodzinnym powiecie nowogródzkim.
Jego żoną była Janina, z domu Małek, pochodząca z Zarszyna, która również pracowała jako nauczycielka w szkole w Niechniewiczach. Para miała dwoje dzieci.
Po wybuchu II wojny światowej, po kampanii wrześniowej i po agresji ZSRR na Polskę 17 września 1939 roku, Adam został aresztowany przez Sowietów. Przetrzymywano go w obozie w Kozielsku. Na wiosnę 1940 roku został przewieziony do Katynia, gdzie został rozstrzelany przez funkcjonariuszy Obwodowego Zarządu NKWD w Smoleńsku oraz pracowników NKWD przybyłych z Moskwy na podstawie decyzji Biura Politycznego KC WKP(b) z 5 marca 1940 roku. Jego ciało zostało pochowane na terenie Polskiego Cmentarza Wojennego w Katyniu.
Żona Adama Orlika wraz z ich dwojgiem dzieci została deportowana do Kazachstanu podczas wojny i przebywała w Prieobrażance, skąd powróciła do Polski po zakończeniu działań wojennych.
Upamiętnienie
W 2007 roku Adam Orlik został pośmiertnie awansowany do stopnia porucznika.
10 września 2010 roku, w ramach akcji „Katyń… pamiętamy” / „Katyń… Ocalić od zapomnienia”, przy Szkole Podstawowej im. Marii Konopnickiej w Pisarowcach (znajdującej się w byłym dworze) nieopodal Zarszyna, posadzono Dąb Pamięci ku czci Adama Orlika.
Zobacz też
- jeńcy polscy w niewoli radzieckiej (od 1939 roku)
- obozy NKWD dla jeńców polskich
- ofiary zbrodni katyńskiej – zamordowani w Katyniu
- kampania wrześniowa
Przypisy
Bibliografia
Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego: Katyń. Rada Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa, 2000, s. 343. [dostęp 2014-04-23].
Andrzej Brygidyn: Sanocka Lista Katyńska. Jeńcy Kozielska, Ostaszkowa, Starobielska oraz innych obozów i więzień Polski kresowej pomordowani w Rosji Sowieckiej. Sanok: 2000, s. 26-27, 51.
Lista oficerów Wojska Polskiego z lat 1914-1939. Adam Orlik. officersdatabase.appspot.com. [dostęp 2014-04-23].
Adam Orlik. katyn-pamietam.pl. [dostęp 2014-04-23].
Убиты в Катыни. Księga pamięci polskich jeńców wojennych – więźniów obozu NKWD w Kozielsku, rozstrzelanych decyzją Biura Politycznego Komitetu Centralnego Wszechzwiązkowej Komunistycznej Partii (b) z 5 marca 1940 roku. Лариса Еремина (red.). Moskwa: Stowarzyszenie Memoriał, 2015. ISBN 978-5-78700-123-5.