Adam Nowak
Adam Nowak (ur. 28 lutego 1927 w Rzędzianowicach, zm. 7 października 2020 w Tarnowie) to polski duchowny katolicki, który pełnił funkcję prefekta i wykładowcy w Wyższym Seminarium Duchownym w Tarnowie. Był również autorem książek oraz artykułów naukowych dotyczących historii Kościoła, doktorem nauk humanistycznych oraz jednym z pionierów duszpasterstwa osób głuchoniemych w Polsce.
Życiorys
Urodził się w Rzędzianowicach. W latach 1933-1939 uczęszczał do szkoły powszechnej w swojej rodzinnej miejscowości. Po zdaniu egzaminu do gimnazjum w Mielcu w 1939 roku, z powodu wybuchu II wojny światowej, nie mógł rozpocząć nauki. W czasie okupacji uczęszczał na tajne komplety, a od września 1944 roku uczył się w I Gimnazjum Ogólnokształcącym w Mielcu. Maturę zdał w 1946 roku, po czym wstąpił do Wyższego Seminarium Duchownego w Tarnowie. Święcenia kapłańskie otrzymał 29 kwietnia 1951 roku z rąk biskupa Jana Stepy, a w tym samym roku uzyskał magisterium z historii Kościoła na Wydziale Teologicznym Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Wikariusz w parafiach: Łęki Górne (od 12 lipca 1951), Brzesko (od 26 sierpnia 1955) oraz Tarnów – parafia katedralna (od 23 września 1956 do 25 lutego 1960). Od 1954 do 1998 roku był diecezjalnym duszpasterzem głuchoniemych, a w latach 1960-1965 pełnił funkcję prefekta w Wyższym Seminarium Duchownym w Tarnowie. Ukończył studia specjalistyczne na Uniwersytecie Wrocławskim, gdzie w 1967 roku uzyskał magisterium, a w 1970 roku doktorat z nauk humanistycznych.
W latach 1961-2000 był wykładowcą w Wyższym Seminarium Duchownym w Tarnowie oraz w Instytucie Teologicznym w Tarnowie, prowadząc wykłady z zakresu duszpasterstwa głuchoniemych, języka łacińskiego oraz historii Kościoła. Był promotorem prac magisterskich w dziedzinie historii Kościoła, a także autorem książek i artykułów naukowych. Od 1963 do 1991 roku pełnił funkcję dyrektora Biblioteki Wyższego Seminarium Duchownego w Tarnowie oraz dyrektora Archiwum Diecezjalnego w Tarnowie od 1970 do 1988 roku. Ponadto był delegatem Biskupa Tarnowskiego do spraw misji oraz dyrektorem Papieskich Dzieł Misyjnych w diecezji tarnowskiej. Jego największym dziełem jest czterotomowy słownik biograficzny kapłanów diecezji tarnowskiej (1786-1985), a także tomiki anegdot „z kościelnego podwórka”.
W uznaniu za swoją posługę kapłańską, w 1960 roku otrzymał diecezjalne odznaczenie Expositorium Canonicale, w 1967 roku diecezjalny przywilej Rochetum et Mantolettum, w 1972 roku godność Kanonika Gremialnego Kapituły Katedralnej w Tarnowie, a w 1983 roku tytuł Kapelana Jego Świątobliwości.
W 1988 roku przeszedł na emeryturę.
Życie prywatne
Był synem Józefa i Janiny z domu Jaśkiewicz. Jego rodzina mieszkała w budynku szkoły w Rzędzianowicach, gdzie również przyszedł na świat. Chrzest przyjął w Mielcu, w kościele pw. św. Mateusza, ponieważ parafię w Rzędzianowicach utworzono dopiero w 1930 roku.
Ojciec Adama Nowaka, Józef, urodził się w Bukowcu w 1886 roku. Był nauczycielem, który pracował w Borkach Nizińskich, a później jako kierownik szkoły powszechnej w Wadowicach Górnych i w Rzędzianowicach od 1918 roku. Na emeryturę przeszedł w 1948 roku, a zmarł w 1953 roku.
Matka Adama, Janina, urodziła się w Przemyślu w 1890 roku i również była nauczycielką. Uczyła w Rożniatach, a następnie w Wadowicach Górnych. Po przeprowadzce do Rzędzianowic przeszła na emeryturę, zmarła w 1938 roku.
W Tarnowie ks. Adam Nowak mieszkał m.in. przy ulicy Kapitulnej. Zmarł 7 października 2020 roku w wyniku zakażenia wirusem podczas pandemii COVID-19 i został pochowany na Starym Cmentarzu w Tarnowie.
Twórczość
- Wspomnijcie na minione dni, Rzym 1971
- Einfluss des Wiener Taubstummen-Instituts in Sűd-Polen Besonders in der Dieceze Tarnow, Wien 1978
- Duszpasterstwo głuchoniemych, Tarnów 1983
- Schematyzm i zarys duszpasterstwa głuchoniemych w diecezji tarnowskiej, Tarnów 1994, stron 31, fotografie.
- Ksiądz rektor Roman Sitko: Życie, działalność i męczeństwo, Wydawnictwo Diecezji Tarnowskiej Biblos, Tarnów 1998 ISBN 83-86889-54-3
- Słownik biograficzny kapłanów diecezji tarnowskiej 1786-1985. T. 1, Biskupi i kanonicy, Wydawnictwo Diecezji Tarnowskiej Biblos, Tarnów 1999, ISBN 83-87952-00-1
- Słownik biograficzny kapłanów diecezji tarnowskiej 1786-1985. T. 2, A-J, Wydawnictwo Diecezji Tarnowskiej Biblos, Tarnów 2000, ISBN 83-87952-44-3
- Słownik biograficzny kapłanów diecezji tarnowskiej 1786-1985. T. 3, K-P, Wydawnictwo Diecezji Tarnowskiej Biblos, Tarnów 2001, ISBN 83-87952-83-4
- Słownik biograficzny kapłanów diecezji tarnowskiej 1786-1985. T. 4, R-Ż, Wydawnictwo Diecezji Tarnowskiej Biblos, Tarnów 2004, ISBN 83-7332-180-2
- Ks. Jan Pyzikiewicz (1901–1943) – więzień Oświęcimia, Wydawnictwo Diecezji Tarnowskiej Biblos, Tarnów 2004, ISBN 83-7332-223-X
- Bibliografia podmiotowa ks. Adama Nowaka oraz prac dyplomowych i magisterskich napisanych pod jego kierunkiem, Tarnów 2009, stron 32 + spis treści na 3. stronie okładki (zawiera notę biograficzną)
- Księża tarnowscy w anegdocie, Wydawnictwo Diecezji Tarnowskiej Biblos, Tarnów 2010, ISBN 978-83-7332-833-4
- Księża tarnowscy w anegdocie 3, Wydawnictwo Diecezji Tarnowskiej Biblos, Tarnów 2012, ISBN 978-83-7793-034-2
- Byłem wikarym w Łękach Górnych, Wydawnictwo Diecezji Tarnowskiej Biblos, Tarnów 2012, ISBN 978-83-7793-100-4
- Pieśń o moim Brzesku, Wydawnictwo Diecezji Tarnowskiej Biblos, Tarnów 2013 ISBN 978-83-7793-127-1
- Wspomnijcie na minione dni: z dziejów Wyższego Seminarium Duchownego w Tarnowie, Wydawnictwo Diecezji Tarnowskiej Biblos, Tarnów 2013, ISBN 978-83-7793-179-0
- Ksiądz Stefan Biesiadecki (1924-2012), Mała Poligrafia Wyższego Seminarium Duchownego Redemptorystów (Tuchów), Tarnów 2015, ISBN 978-83-7631-587-4.
Przypisy
Bibliografia
Bibliografia podmiotowa ks. Adama Nowaka oraz prac dyplomowych i magisterskich napisanych pod jego kierunkiem, Tarnów 2009, stron 32 + spis treści na 3. stronie okładki (zawiera notę biograficzną)