Adam Kazimierz Niebieszczański
Adam Kazimierz Niebieszczański (ur. 24 grudnia 1911 w Kutach, zm. 21 listopada 1982 w Yorku) był polskim adwokatem, działaczem narodowym i emigracyjnym, pisarzem oraz publicystą.
Życiorys
Adam Kazimierz Niebieszczański przyszedł na świat 24 grudnia 1911 roku w Kutach. Uczył się w Państwowym Gimnazjum Św. Marii Magdaleny w Poznaniu, gdzie w 1929 roku ukończył VII klasę i zdał egzamin dojrzałości (w jego klasie znajdował się Adam Kozłowiecki). W 1934 roku uzyskał tytuł magistra nauk prawnych, kończąc studia prawnicze na Wydziale Prawno-Ekonomicznym Uniwersytetu Poznańskiego. Pracował jako adwokat na Śląsku oraz aktywnie uczestniczył w działalności Stronnictwa Narodowego. Został oskarżony w Tarnowskich Górach w procesie członków SN, oskarżonych o gromadzenie materiałów wybuchowych w celu przeprowadzenia zamachów, i 19 grudnia 1936 roku otrzymał wyrok sześciu miesięcy pozbawienia wolności. Pełnił funkcję sekretarza Obozu Wszechpolskiego na Śląsku oraz był członkiem Rady Naczelnej SN. Należał również do korporacji akademickiej „Silesia!”.
Po wybuchu II wojny światowej Adam Niebieszczański dotarł na Zachód, przechodząc przez Włochy i Francję, aż do Szkocji. Zgłosił się do formowanej 1 Samodzielnej Brygady Spadochronowej, gdzie został przydzielony do kompanii łączności. W wrześniu 1944 roku, w stopniu kaprala podchorążego oraz na stanowisku dowódcy radiostacji, brał udział w przeprawie przez Ren i odniósł rany w bitwie pod Arnhem. Później awansował na podporucznika, jednak z powodu odniesionych ran został zwolniony ze służby wojskowej. Otrzymał Krzyż Walecznych oraz odznaczenia brytyjskie.
W maju 1945 roku został mianowany wicekonsulem w Nowym Jorku i wyjechał do Stanów Zjednoczonych. Zrezygnował ze swojego stanowiska w lipcu 1945 roku, wspólnie z personelem konsulatu. Pracował także jako kierownik placówki Ministerstwa Spraw Wewnętrznych. W kolejnych latach aktywnie działał jako pisarz i publicysta, wygłaszając około 600 odczytów w 42 stanach amerykańskich, w tym na uniwersytetach afroamerykańskich. Na Uniwersytecie Montrealskim został wizytującym lektorem, a później research attaché. Wydawał periodyk „Inside Poland” w formie newslettera i publikował w „Myśli Polskiej”.
Był organizatorem i długoletnim prezesem emigracyjnego Stronnictwa Narodowego w Stanach Zjednoczonych. Jako reprezentant SN, pełnił rolę sekretarza utworzonego w 1950 roku Przedstawicielstwa Rady Politycznej w USA, które skupiało działaczy PPS, SN oraz NiD, pod przewodnictwem Stefana Korbońskiego. Działał także w Zgromadzeniu Europejskich Narodów Ujarzmionych (ACEN). Był wiceprezesem Rady Politycznej, a następnie Rady Jedności Narodowej w Ameryce. Współzałożył i był wiceprezesem wykonawczym Fundacji im. I. Paderewskiego w Nowym Jorku. W sierpniu 1956 roku wyjechał do południowo-zachodniej Azji, aby zainicjować program stypendialny. Jego kilkumiesięczny pobyt zaowocował wydaniem w 1959 roku wspomnień z podróży, które były jedną z nielicznych polskojęzycznych książek o tym kontynencie. Był członkiem zarządu i rady dyrektorów Instytutu Romana Dmowskiego w Nowym Jorku, utworzonego w 1961 roku, a w 1966 roku został jednym z wiceprezesów. Był aktywnym działaczem Kongresu Polonii Amerykańskiej. Od 1976 roku mieszkał w Anglii, gdzie był członkiem naczelnych władz SN w Londynie.
Zmarł 21 listopada 1982 roku w Yorku. Jego pochówek odbył się na cmentarzu w Heslington 25 listopada 1982 roku. Był żonaty z Joyce.
Publikacje
- Notatnik z podróży (1959)
- Zalety i wady Wersalu (w: Rok Dmowskiego w Ameryce, 1968)
Przypisy
Bibliografia
Władysław Klemens Stasiak: W locie szumią spadochrony. Wspomnienia żołnierza spod Arnhem. Warszawa: Instytut Wydawniczy „Pax”, 1991. ISBN 83-211-1153-X.