Adam Nawałka
Adam Nawałka (ur. 23 października 1957 w Krakowie) to polski piłkarz oraz trener piłkarski, który brał udział w mundialach i zdobył mistrzostwo Polski zarówno jako zawodnik, jak i trener.
W latach 1977–1980 reprezentował Polskę w piłce nożnej. Był uczestnikiem Mistrzostw Świata 1978. Jako zawodnik zdobył mistrzostwo Polski z Wisłą Kraków w sezonie 1977/1978, a jako trener w sezonie 2000/2001. Dodatkowo, w tym samym sezonie, z Wisłą Kraków zdobył Puchar Ligi Polskiej. W latach 2013–2018 pełnił funkcję selekcjonera reprezentacji Polski, prowadząc ją na Mistrzostwach Europy 2016, gdzie osiągnęła najlepszy wynik w historii, docierając do ćwierćfinału, oraz na Mistrzostwach Świata 2018. W latach 2015–2017 trzykrotnie został wybrany trenerem roku w Polsce w plebiscycie Piłki Nożnej, a w 2015 roku zdobył tytuł trenera roku w plebiscycie Przeglądu Sportowego.
Kariera klubowa
Nawałka w wywiadach twierdził, że rozpoczął swoją piłkarską karierę w 1969 roku w Wiśle Kraków, której jest wychowankiem. W rzeczywistości swoje pierwsze kroki stawiał w LKS Orlęta Rudawa, gdzie trenował go ojciec. Fakt jego uczestnictwa w zajęciach Orląt potwierdzają liczne źródła, w tym reportaż w Piłce Nożnej z 1982 roku. Nawałka zadebiutował w ekstraklasie 21 maja 1975 roku. W 1975 i 1976 zdobył mistrzostwo Polski juniorów z Wisłą, a w 1978 roku stał się kluczowym zawodnikiem pierwszego zespołu, który zdobył mistrzostwo kraju. Na boisku występował pod pseudonimem Ciepły. W najwyższej klasie rozgrywkowej rozegrał 190 meczów, zdobywając 9 goli. W 1985 roku opuścił Wisłę i przeniósł się do Stanów Zjednoczonych, gdzie grał w polonijnym klubie Polish-American Eagles SC.
Kariera reprezentacyjna
W 1978 roku znalazł się w kadrze powołanej przez Jacka Gmocha na Mistrzostwa Świata. W trakcie tego turnieju rozegrał pięć spotkań w pełnym wymiarze czasowym. W zespole narodowym wystąpił 34 razy, a swojego jedynego gola zdobył podczas przegranego 1:2 meczu z Węgrami, który był jednocześnie jego debiutem.
Statystyki kariery reprezentacyjnej
…
Kariera trenerska
Ukończył Akademię Trenerską Polskiego Związku Piłki Nożnej, zdobywając tytuł trenera I klasy. Po powrocie do Polski, od 1996 roku trenował seniorski zespół Świtu Krzeszowice. W 1998 roku wrócił do Wisły Kraków, gdzie został koordynatorem ds. szkolenia młodzieży. Przez pewien czas pełnił także rolę trenera pierwszej drużyny, z którą zdobył wicemistrzostwo oraz mistrzostwo kraju, a także Puchar Ligi. W sezonie 2002/03 prowadził Zagłębie Lubin przez pierwsze 10 kolejek. Następnie objął Sandecję Nowy Sącz. 1 września 2004 roku został trenerem Jagiellonii Białystok, jednak zwolniono go 20 kwietnia 2006 roku z powodu niezadowalających wyników. 19 grudnia 2006 roku ponownie objął Wisłę, jednak 16 kwietnia 2007 roku został odsunięty od prowadzenia drużyny.
28 maja 2007 roku został tymczasowo włączony do sztabu szkoleniowego reprezentacji Polski, zastępując nieobecnego Dariusza Dziekanowskiego. Wspierał wówczas Leo Beenhakkera w przygotowaniach do meczów eliminacyjnych Mistrzostw Europy z Azerbejdżanem i Armenią. W sierpniu 2007 roku podjęto decyzję, że Nawałka pozostanie w sztabie kadry do końca eliminacji. 21 września 2008 roku został trenerem GKS-u Katowice, gdzie pracował do 31 grudnia 2009 roku. Wcześniej, 23 grudnia podpisał kontrakt z Górnikiem Zabrze, którego szkoleniowcem został 1 stycznia 2010 roku. 1 czerwca 2010 roku awansował z tym klubem do Ekstraklasy.
26 października 2013 roku Nawałka został oficjalnie ogłoszony selekcjonerem reprezentacji Polski, obejmując tę funkcję 1 listopada 2013 roku. Z chwilą objęcia nowej roli przestał być trenerem Górnika Zabrze, mimo wcześniejszych zapewnień o pozostaniu tam do grudnia 2013 roku. Ostatni mecz w roli szkoleniowca Górnika rozegrał 28 października przeciwko Cracovii.
11 października 2015 roku, po zwycięstwie 2:1 nad Irlandią, Nawałka zapewnił reprezentacji Polski awans do turnieju finałowego Euro 2016. Jest pierwszym polskim trenerem w historii, który pokonał seniorską reprezentację Niemiec (2:0 w Warszawie) oraz pierwszym w historii szkoleniowcem Reprezentacji Polski, który awansował do ćwierćfinału mistrzostw Europy.
6 lipca 2016 roku PZPN ogłosił przedłużenie kontraktu z Adamem Nawałką do zakończenia eliminacji Mistrzostw Świata 2018, a w przypadku awansu (co miało miejsce 8 października 2017 roku) – do końca tego turnieju. Po mundialu w Rosji, na konferencji prasowej 3 lipca 2018 roku, prezes PZPN Zbigniew Boniek ogłosił, że Adam Nawałka przestaje być selekcjonerem reprezentacji z dniem 30 lipca 2018 roku.
W lipcu 2018 roku media spekulowały o możliwym zatrudnieniu Nawałki jako trenera Legii Warszawa. 25 listopada podpisał kontrakt z Lechem Poznań, który obowiązywał do 30 czerwca 2021 roku, jednak 31 marca 2019 roku został zwolniony z tej funkcji.
Po odejściu z Lecha Poznań, wraz z Kamilem Barwinkiem, kilkukrotnie organizował spotkania i treningi dla dzieci i młodzieży w Kołobrzegu.
Na przełomie grudnia 2021 i stycznia 2022 roku był jednym z kandydatów na selekcjonera reprezentacji Polski po nagłej rezygnacji Paulo Sousy. Ostatecznie, decyzją prezesa PZPN Cezarego Kuleszy, stanowisko objął Czesław Michniewicz.
Sukcesy
Zawodnicze
Wisła Kraków
Mistrzostwo Polski (1x): 1977/78
Trenerskie
Wisła Kraków
Mistrzostwo Polski (1x): 2000/01
Puchar Ligi (1x): 2000/01
Górnik Zabrze
Awans do Ekstraklasy w sezonie 2009/10
Reprezentacja Polski
Awans do turnieju finałowego i ćwierćfinał Mistrzostw Europy w Piłce Nożnej 2016
Awans do turnieju finałowego Mistrzostw Świata w Piłce Nożnej 2018
Indywidualne
Człowiek Roku w Plebiscycie Piłki Nożnej: 2014
Trener Roku w Plebiscycie „Przeglądu Sportowego”: 2015
Trener Roku w Plebiscycie Piłki Nożnej: 2015, 2016, 2017
Statystyki kariery
Trener
Stan na 31 marca 2019
Życie prywatne
Jego ojciec, również Adam, był piłkarzem i grał w klubie Orlęta Rudawa. Brat matki, Jan, został dominikaninem.
W 1983 roku ożenił się z Katarzyną Nawałką, de domo Kotulińską.
Zobacz też
Mecze reprezentacji Polski w piłce nożnej mężczyzn prowadzonej przez Adama Nawałkę
Przypisy
…
Linki zewnętrzne
Adam Nawałka w bazie 90minut.pl
Adam Nawałka, [w:] baza Transfermarkt (trenerzy) [dostęp 2020-11-21]