Adam Miler (ur. 11 września 1922 w Nowym Mieście, zm. 29 października 2019) był polskim politykiem.
Życiorys
Adam Miler przyszedł na świat 11 września 1922 roku w Nowym Mieście jako syn Bronisława i Anieli. Wnuk szewców: Marcelego i Filipa, który przybył do Nowego Miasta z terenów austriackich, gdzie ożenił się z Zofią Ekiert. Także jego ojciec kontynuował rodzinną tradycję, pełniąc funkcję radnego oraz burmistrza w rodzinnym mieście.
Po ukończeniu szkoły powszechnej, kontynuował naukę w Szkole Kupieckiej w Przemyślu. Przed wybuchem II wojny światowej, w sierpniu 1939 roku, przeszedł przeszkolenie wojskowe w organizacji „Strzelec”. W obliczu nadchodzącego konfliktu zbrojnego został zmobilizowany do Wojska Polskiego, gdzie służył przy torach kolejowych w okolicy Przemyśla. Po wybuchu wojny, podczas walk obronnych, służył do 10 września, kiedy to Niemcy zajęli te tereny. Następnie został przydzielony do konwojowania archiwum, kierując się w stronę Halicza. Po agresji ZSRR na Polskę 17 września 1939 roku, jego konwój znalazł się w rejonie bombardowania i brał udział w potyczce z Ukraińcami. Po przekroczeniu granicy na Przełęczy Wyszkowskiej, został rozbrojony i internowany na Węgrzech. Krótkotrwale przebywał w koszarach w Chust, a następnie trafił do obozu dla internowanych wojskowych w Nagykanizsa, gdzie służył jako ordynans kpt. Stanisława Skoczyka i Kazimierza Żulińskiego (wnuka Romana). W trakcie swojego pobytu w obozie przekazał kurierowi Julianowi Rudakowi listę Polaków w wieku szkolnym.
W obozie wojskowym przebywał do marca 1940 roku, po czym został przeniesiony do obozu dla cywilów. W czerwcu 1940 roku trafił do Somogyszentimre, a we wrześniu 1940 roku rozpoczął naukę w polskiej szkole w Zamárdi nad Balatonem, gdzie w 1942 roku zdał maturę. Pod koniec tego samego roku rozpoczął studia na Wydziale Mechanicznym (wzgl. Maszynowym) Politechniki w Budapeszcie, gdzie studiował przez dwa lata. W tym czasie został zaprzysiężony do Armii Krajowej w strukturze Podokręgu Południe Budapeszt i przyjął pseudonim „W”. Jako członek tajnej Szkoły Podchorążych AK, zajmował się obserwacją oraz infiltracją Niemców i członków organizacji strzałokrzyżowców. Po zajęciu Budapesztu przez Niemców i obawie przed aresztowaniem, w marcu 1944 roku przerwał studia i uciekł do Balatonboglár. Z obawą o swoje życie, ukrywał się w pobliskiej wsi aż do grudnia 1944 roku, kiedy to dotarły wojska sowieckie. Po zgłoszeniu się do Komitetu Repatriacyjnego został skierowany do obozu przejściowego, a następnie mógł wrócić do Polski.
Po powrocie osiedlił się w Krakowie, a w 1945 roku zamieszkał w Zagórzu, gdzie przebywała jego matka. Na początku był postrzegany przez władze Polski Ludowej jako reakcjonista, jednak później stał się członkiem PPS i objął płatną posadę protokolanta partyjnego. Następnie pracował na stanowisku księgowego w Urzędzie Gminy Szczawne, mając siedzibę w Zagórzu. Był również zatrudniony w zarządzie gminnym w Zagórzu oraz w Wydziale Powiatowym w Sanoku, gdzie pełnił rolę rachmistrza. 19 lipca 1951 roku został mianowany sekretarzem Prezydium Miejskiej Rady Narodowej w Sanoku. Po dymisji Józefa Dąbrowskiego, 31 stycznia 1952 roku, objął stanowisko przewodniczącego Prezydium MRN w Sanoku, które zajmował do swojej rezygnacji w grudniu 1954 roku. Równocześnie, od 1952 roku pełnił funkcję przewodniczącego Kolegium Karno-Orzekającego przy MRN, a od 13 kwietnia 1954 roku był zastępcą przewodniczącego. Według Władysława Stachowicza, posadę przewodniczącego Prezydium MRN w Sanoku sprawował prawdopodobnie do lipca lub sierpnia 1954 roku, a już we wrześniu 1954 roku został dyrektorem Miejskiego Przedsiębiorstwa Remontowo-Budowlanego. Po wyborach z grudnia 1954 roku został drugim zastępcą przewodniczącego KKO. W 1958 roku uzyskał mandat radnego MRN w Sanoku, wchodząc w skład Prezydium MRN oraz zostając sekretarzem Komisji Budownictwa i Gospodarki Komunalnej. W 1958 roku był również członkiem Zarządu Społecznego Powiatowego Domu Kultury w Sanoku. W latach 70. przeszedł na emeryturę, korzystając z Wojewódzkiego Zarządu Inwestycji Rolniczych (WZIR).
Na początku lat 90. próbował udokumentować swoją działalność w AK podczas wojny, a w tym procesie wsparł go Julian Rudak. Został członkiem Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej.
Adam Miler zmarł 29 października 2019 roku, a urna z jego prochami została pochowana 4 listopada 2019 roku na Nowym Cmentarzu w Zagórzu.
Odznaczenia
Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1984)
Odznaka „Zasłużony dla Sanoka” (1978)
„Jubileuszowy Adres” (1984)
Uwagi
Przypisy
Bibliografia
Władysław Stachowicz. Miejska Rada Narodowa w Sanoku 1950–1990. „Zeszyty Archiwum Ziemi Sanockiej”. Nr 8: Samorząd Gminy Miasta Sanoka 1867–1990, s. 131-320, 2008. Fundacja „Archiwum Ziemi Sanockiej”. ISSN 1731-870X.
Franciszek Oberc. Burmistrzowie Sanoka (przewodniczący Prezydium Miejskiej Rady Narodowej, naczelnicy). „Zeszyty Archiwum Ziemi Sanockiej”. Nr 8: Samorząd Gminy Miasta Sanoka 1867–1990, s. 339-350, 2008. Fundacja „Archiwum Ziemi Sanockiej”. ISSN 1731-870X.