Adam Marcinkowski (urodzony 24 grudnia 1942 w Bydgoszczy, zmarł 6 grudnia 2020 w Grudziądzu) był polskim historykiem, akademickim nauczycielem, profesorem nauk humanistycznych oraz pierwszym rektorem Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy.
Życiorys
W młodości mieszkał na ul. Dworcowej 46 w Bydgoszczy. Trenował floret w klubie „Związkowiec”, który znajdował się przy ul. Jagiellońskiej. W 1974 roku ukończył studia na Wydziale Historycznym Wojskowej Akademii Politycznej w Warszawie. W 1980 roku uzyskał doktorat w Wojskowym Instytucie Historycznym, a stopień doktora habilitowanego zdobył w 1985 roku w Akademii Sztabu Generalnego. Tytuł profesora nauk humanistycznych otrzymał 21 listopada 1996 roku.
W latach 1974–1995 pracował jako asystent, adiunkt i docent w Wojskowym Instytucie Historycznym w Warszawie. W okresie 1992–1995 prowadził badania w archiwach Federacji Rosyjskiej, skupiając się na aktach Zarządu NKWD ds. Jeńców Wojennych, dokumentacji obozów jenieckich oraz dokumentacji osobistej Polaków – jeńców wojennych z 1939 roku, a także żołnierzy Armii Krajowej wywiezionych do ZSRR w latach 1944–1947. W wyniku tych badań sprowadzono do kraju dziesiątki tysięcy akt zgromadzonych w Centralnym Archiwum Wojskowym.
W latach 1995–1996 był profesorem nadzwyczajnym oraz kierownikiem Katedry Nauk Humanistycznych w Wyższej Szkole Oficerskiej im. Józefa Bema w Toruniu. Od 1996 roku pracował w Wyższej Szkole Pedagogicznej w Bydgoszczy w Katedrze Edukacji Obronnej, gdzie osiągnął stanowisko profesora zwyczajnego. Pełnił funkcje kierownika katedry, prodziekana i dyrektora instytutu. W 2002 roku został rektorem tej uczelni, która dwa lata wcześniej przekształciła się w Akademię Bydgoską im. Kazimierza Wielkiego. Podczas swojej kadencji dążył do wprowadzenia zmian organizacyjnych, które umożliwiły przekształcenie akademii w uniwersytet. 13 maja 2005 roku został pierwszym rektorem Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego, pełniąc tę funkcję do 2006 roku. Następnie objął kierownictwo Katedry Edukacji dla Bezpieczeństwa w Instytucie Pedagogiki na Wydziale Pedagogiki i Psychologii UKW.
W latach 2009–2013 sprawował urząd rektora Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej im. Stanisława Staszica w Pile.
Jego dorobek naukowy obejmuje około 170 publikacji, które koncentrują się głównie na tematach związanych z konfrontacją zimnowojenną, problemami rozbrojeniowymi, stalinizmem w Wojsku Polskim oraz losami polskich jeńców wojennych w obozach na terytorium ZSRR podczas II wojny światowej. Wyniki swoich badań prezentował na krajowych i międzynarodowych konferencjach naukowych. Wypromował kilku doktorów oraz kilkuset magistrów.
Zmarł 6 grudnia 2020 roku w Grudziądzu, a 10 grudnia 2020 roku został pochowany na cmentarzu Nowofarnym w Bydgoszczy.
Życie prywatne
Był żonaty, miał córkę oraz syna.
Odznaczenia
- Krzyż Oficerski i Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski
- Złoty Krzyż Zasługi
- Medal Komisji Edukacji Narodowej
- Złoty Medal Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa
- Odznaka Honorowa za Zasługi dla Województwa Kujawsko-Pomorskiego
Przypisy
Bibliografia
Krystyna Kwaśniewska, Mieczysław Rak: Naukowcy Bydgoszczy. Słownik Biograficzny 1997. Wyd. 2. Bydgoszcz: Instytut Wydawniczy „Świadectwo”, 1997, s. 344–345. ISBN 83-85860-48-7. OCLC 802102178.
Prof. dr hab. Adam Marcinkowski, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) [dostęp 2016-04-01].