Adam Majewski (poeta)

Adam Majewski (ur. 4 stycznia 1979 w Gdańsku) to polski poeta, autor krótkich form literackich, eseista oraz publicysta; twórca sztuki fotograficznej i podróżniczej; wykładowca akademicki; edytor i wydawca. Ukończył filologię polską na Uniwersytecie Gdańskim oraz studia biznesowe w Szkole Głównej Handlowej w Warszawie.

Życiorys

Jest autorem zbioru wierszy pt. wiersze (słowo/obraz, Gdańsk 2002), którego opracowaniem graficznym zajęli się prof. Janusz Górski (ASP w Gdańsku) oraz Anna Okońska. Tom ten zdobył nagrodę w 43. konkursie PTWK „Najpiękniejsze Książki Roku” podczas Międzynarodowych Targów Książki w Warszawie w 2003 roku. Zbiór wierszy Ameryka. Esej poetycki (Stowarzyszenie Pisarzy Polskich, Kraków 2023) ukazał się jako 33. tom serii Biblioteka Stowarzyszenia Pisarzy Polskich i został zakwalifikowany do drugiego etapu XII edycji Nagrody im. Wisławy Szymborskiej (2024).

Jego teksty literackie oraz publicystyczne można znaleźć w takich czasopismach jak „Autograf”, „Bliza”, „Czas Kultury”, „Czas Literatury”, „Didaskalia”, „FA-art”, „Fraza”, „Gazeta Wyborcza”, „Ha!art”, „Kartki”, „Kresy”, „Metafora”, „Migotania”, „Odra”, „Open Eyes Magazine”, „Pogranicza”, „Pomerania”, „Punkt Po Punkcie”, „Strefa Biznesu”, „Studium”, „Topos”, „Twórczość”, „Tygl Kultury”, „Tytuł”, „Wydawca”, „Wyspa”, „Zarys”, a także w internetowych pismach takich jak „eleWator”, „Gdańsk Miasto Literatury”, „Kultura Liberalna”, „Kursywa”, „Obszary Przepisane”, „Popmoderna”, „Rita Baum”, „Stoner Polski” oraz „Tlen Literacki”. Jego twórczość była prezentowana w TVP Kultura, TVP Info, TVP3 Gdańsk oraz na antenie Polskiego Radia Gdańsk. Pisze także felietony i artykuły dotyczące kolarstwa na portalu Trojmiasto.pl.

Był stypendystą Marszałka Województwa Pomorskiego (2002, 2014, 2016, 2020, 2022), Miasta Gdańska (2014, 2019, 2023), Fundacji Rozwoju Uniwersytetu Gdańskiego (2005-2006) oraz Funduszu Popierania Twórczości ZAiKS (2024). W 2001 roku otrzymał po raz pierwszy przyznawaną w kategorii literatury Nagrodę Prezydenta Miasta Gdańska dla Młodych Twórców.

Od roku akademickiego 2008/2009 prowadzi zajęcia w Wyższej Szkole Komunikacji Społecznej w Gdyni. Współpracował również z Uniwersytetem Gdańskim oraz Wyższą Szkołą Finansów i Administracji w Gdyni jako nauczyciel akademicki.

Jest członkiem Sekcji F Autorów Dzieł Literackich Stowarzyszenia Autorów ZAiKS oraz Stowarzyszenia Pisarzy Polskich Oddział Warszawa, gdzie pełnił funkcję w komisji rewizyjnej przy Zarządzie Głównym (2022-2025) oraz w zarządzie Oddziału Gdańsk (2021-2024). Należy także do Polskiego Towarzystwa Wydawców Książek oraz Stowarzyszenia Autorów i Wydawców Copyright Polska.

Od 2019 roku organizuje szkolenia dotyczące podróży oraz spotkania autorskie z reportażystami, dziennikarzami i pisarzami-podróżnikami, wśród których byli m.in. Jacek Hugo-Bader, Dagmara Bożek i Artur Nowaczewski.

Mieszka w Gdańsku.

Odbiór twórczości

Tom wiersze został pozytywnie oceniony przez krytyków za swoje walory literackie i edytorskie:

Książka (…) jest czymś więcej niż tomikiem poezji; jest swoistym happeningiem. Jak na wystawie najdroższych sklepów czy nowoczesnej galerii, gdzie na dużej, białej i oświetlonej przestrzeni eksponowany jest tylko jeden produkt, tak tutaj wiersze mają swój przestrzeń do oddychania. Wkomponowano je w niemal puste kartki (oczywiście kredowe), gdzie w miejscach zszycia umieszczono różne elementy, takie jak rozgwiazda, czerwone usta, pudełko papierosów L&M, czarno-białe zdjęcie, prezerwatywę, tomik Becketta oraz dwie poruszone fotografie zrobione z okna pociągu. Całość nie jest przypadkowa, a sensy owego happeningu pozostają do interpretacji dla krytyka sztuki, chociaż fotografie pełnią również funkcję ilustracyjną, co może zauważyć nawet osoba bez żadnych kwalifikacji. (…)(…) technika trochę przypomina późne wiersze Krzysztofa Siwczyka, które charakteryzują się lapidarnością, mnożeniem pytań i ciągłym żonglowaniem frazeologizmami. Różni je jednak zamiłowanie Majewskiego do opisu. U Siwczyka słowa pozostają jedynie słowami i nie reprezentują nic poza gramatyką i ortografią, podczas gdy omawiany autor wierzy, że słowo jest nierozerwalnie związane z przedmiotem. I to mi się w nim podoba. Mariusz Grzebalski – w jednej z opinii zamieszczonych w tomiku – podkreśla niemal awangardowe podejście poety do przyzwyczajeń czytelniczych, co również łączy Majewskiego z Siwczykiem (…). Michał Witkowski, Wiersze na wystawie, [w:] „Nowe Książki” 2003, nr 3, s. 40-41

Majewski zaprezentował się przede wszystkim jako autor ironicznych gier językowych oraz inteligentnych komentarzy na temat rzeczywistości polityczno-społecznej. Ceni skrót i szybkie puenty, które umożliwiają mu różnorodne manewry w ramach iluzji przedstawienia. Czasami podsumowuje kpiarsko paradoksy spotkań różnych porządków ludzkiego świata (Jan Paweł II i Cicciolina), innym razem rozszerza scenę wiersza, oferując wieloznaczne, zdekoncentrowane i przymglone zapisy. W utworze Na plaży spokój wyciszonych fraz („Kładziemy się na piasku. / Nad nami czyste niebo, / okrągłe. Łamie ziemi kości.”) tworzy aurę zagrożenia, rzucając cień na wszystkie bezpieczne aspekty świata, które opisane są w innych tekstach. Warto również dodać, że książka jest doskonale opracowana graficznie: wspólną przestrzeń z wierszami tworzą różnorodne „przerywniki”: wklejki muzycznych okładek w wersji mini czy opakowań po papierosach. Anna Kałuża: Adam Majewski, [w:] Tekstylia bis. Słownik młodej polskiej kultury, red. Piotr Marecki, Kraków 2006, s. 222

Intrygujący jest ten chłód, który może być efektem rzemieślniczej sprawności, ale nie tylko przez nią spowodowany. Leszek Szaruga, Lekturnik (11), [w:] „Kwartalnik Artystyczny” 2004, nr 1

Poezja Adama Majewskiego przyciąga uwagę jednym swoją inteligencją i dojrzałością, a innych prowokuje do krytyki z powodu pustki kryjącej się za kiczowatymi obrazami. Istnieje również trzecia grupa odbiorców, do której jego utwory nie trafiają, co może świadczyć o ich hermetyczności. Pewne jest, że twórczość Majewskiego budzi kontrowersje. U podstaw różnorodnych opinii leży odmienność pojmowania zadań poezji oraz źródeł jej inspiracji. Joanna Babczyńska, „Głos Wybrzeża” 13 listopada 2002

Zbiór Ameryka. Esej poetycki doczekał się wielu omówień w prasie:

Podmiot liryczny tej poezji to uważny obserwator, globtroter, który wyrusza na podbój Ameryki. Amerykanie jako pierwsi wylądowali na Księżycu, dlatego ta wyprawa ma w sobie coś z podboju Wszechświata. Spojrzenie na miasto, krainę czy państwo jako elementy większego uniwersum nie jest niczym nowym. Niemniej jednak w lirycznym eseju Majewski zestawia detale z poetyckimi obrazami kontynentu. Dzięki temu ogromne odległości, rozległe przestrzenie oraz setki mil dróg zyskują szerszy kontekst. Analogia, paralelizm, równoległość i przenośnia mają w tej poezji ogromne znaczenie. A jednak mam przekonanie, że zadaniem artysty nie jest budowanie gmachu wyobraźni, lecz wierna obserwacja i opis rzeczywistości. Opis w pełni poetycki. Ameryka staje się metaforą odnoszącą się do kosmosu istnienia. Prywatna, uwewnętrzniona, pełna osobistych znaczeń, nieprzewidywalna, staje się wyzwaniem i wezwaniem do podróży. Każde napotkane miejsce, osoba i wydarzenie stają się asumptem do lirycznych refleksji. Te refleksje podążają w różnych kierunkach: jeden wiąże się z poezją, drugi z krajobrazami, trzeci z muzyką. Jarosław Petrowicz, Lirycznie odkryć Amerykę, [w:] „Nowe Książki” 2024, nr 5

Pomysł na stworzenie tomiku pojawił się u pisarza dwadzieścia lat temu, a niektóre zawarte w nim utwory miały już swoją premierę. Wydanie wierszy pisanych przez tak długi czas wymaga znacznej samodyscypliny i motywacji. Wiele tego typu projektów nigdy nie opuszcza szuflady pisarza, pozostając na zawsze w fazie zalążkowej. Można jednak przypuszczać, że w przypadku Majewskiego duży odstęp czasowy pomiędzy pomysłem a publikacją zadziałał na jego korzyść. W ciągu ostatnich lat obraz Ameryki w przestrzeni publicznej dynamicznie się zmieniał, co niewątpliwie wpłynęło na ewolucję indywidualnej wizji poety. Dzięki temu nostalgia do tego kontynentu, wyczuwalna w jego utworach, wydaje się prawdziwa. Julia Halemba, Zamknięte usta Ameryki, [w:] Gdańsk Miasto Literatury 14 czerwca 2024, nr 20 (6/2024)

Czy esej poetycki to nowość w polskiej liryce? Jak można go zdefiniować? Wygląda na to, że literacki koncept Majewskiego jest rzeczywiście nietypowym założeniem. Oczywiście, tomy poezji często budowane są wokół jednego, głównego motywu, który spaja całość kompozycji. Przykładem może być Pan Cogito Herberta – opowieść o tym samym, powracającym bohaterze poetyckim. Różewicz w tomie Matka odchodzi zawarł wiersze koncentrujące się na różnorako interpretowanej problematyce spraw ostatecznych. Niemniej jednak żaden z nich nie komunikował, że tworzy zwarty esej na jeden, konkretny temat. Majewski tak właśnie czyni. (…) W Ameryce strofy układają się w podróż pełną niespodzianek, często bardzo trudnych myśli i oglądów rzeczywistości. Ale także w podróż barwną, angażującą i inspirującą. Czy to książka dla kogoś, kto chciałby bliżej poznać Amerykę? Jeżeli mówimy o poznawaniu powierzchownym, powiedzmy – „krajobrazowym”, to nie do końca. Za to jeżeli ktoś pragnie wniknąć w głębiny ludzkiej duszy, poznać różnorodne ludzkie perspektywy, to z pewnością jest to książka dla niego. Maciej D. Woźniak, Poprzez amerykański bezkres. Recenzja eseju poetyckiego Ameryka Adama Majewskiego, [w:] Nowy Napis Co Tydzień, 4 kwietnia 2024, nr 248

Twórczość

Poezja

Książki poetyckie:

wiersze, słowo/obraz, Gdańsk 2002

Ameryka. Esej poetycki, red. Andrzej Appel, Stowarzyszenie Pisarzy Polskich, Kraków 2023 (Biblioteka Stowarzyszenia Pisarzy Polskich, t. 33)

Arkusze poetyckie:

PuppyLove, Gdańskie Towarzystwo Przyjaciół Sztuki, Gdańsk 2000

PuppyLove, Tower Press, literatura.net.pl, Gdańsk 2001

ryba, która nie pływa, Gdańsk 2001

Ameryka, Dwumiesięcznik Literacki „Topos”, Sopot 2015

Mapa pustego kontynentu, lit., Gdańsk 2016

Nagrody