Adam Leon Małachowski

Adam Leon Albin Kazimierz Małachowski

Adam Leon Albin Kazimierz Małachowski, herbu Nałęcz (urodzony w 1706 roku, zmarł 6 stycznia 1767 roku w Bąkowej Górze) – pełnił funkcję krajczego wielkiego koronnego w latach 1755-1767, był wielokrotnym marszałkiem sejmu, posłem oraz starostą oświęcimskim w 1727 roku, wąwolnickim w 1738 roku, karaczkowskim w 1756 roku, przedborskim w 1758 roku oraz wójtem Ucieszkowa w 1722 roku. W 1760 roku był pułkownikiem chorągwi husarskiej Pułku Najjaśniejszego Króla.

Życiorys

Był synem Józefa Małachowskiego oraz Marianny Złotnickiej. Urodził się na ziemi sieradzkiej i w wieku 11 lat stracił rodziców. Król August II przyznał mu, jako biednemu i niepełnoletniemu, dzierżawę Uciskowa w dawnym powiecie wiślickim, gdzie spędził swoje wczesne lata. W roku szkolnym 1720/21 był studentem Akademii Krakowskiej. W sierpniu 1732 roku, mając dwadzieścia lat, marszałkował na sejmiku w Szadku, będąc już wówczas grodowym starostą oświęcimskim. Reprezentował województwo sieradzkie na sejmie w 1732 roku. W 1733 roku podpisał elekcję Stanisława Leszczyńskiego oraz był delegatem księstw oświęcimskiego i zatorskiego w konfederacji dzikowskiej w 1734 roku. W 1736 roku, jako poseł na sejm nadzwyczajny pacyfikacyjny, reprezentował te same księstwa. Jako zwolennik Augusta III uzyskał królewszczyzny, w tym dzierżawę Łęki w dawnym powiecie piotrkowskim oraz starostwo wąwolnickie, które zamienił z Augustem Czartoryskim na Lubochnię w dawnym województwie sieradzkim. Od 27 maja 1755 roku pełnił funkcję krajczego wielkiego koronnego.

Podczas panowania Augusta III Sasa, Adam Małachowski pełnił różnorodne role:

  • w 1733 roku był posłem księstw oświęcimskiego i zatorskiego na sejm elekcyjny;
  • w 1735 roku reprezentował województwo krakowskie na sejmie pacyfikacyjnym;
  • był posłem księstw oświęcimskiego i zatorskiego na sejm w 1736 roku;
  • w 1738 roku pełnił funkcję komisarza łęczyckiego na Trybunał Skarbowy Radomski;
  • w tym samym roku był posłem z Oświęcimia na sejm w Warszawie, gdzie otworzył posiedzenie 6 października i został wybrany deputatem do konstytucji z Małej Polski, mimo zerwania obrad;
  • w 1740 roku był posłem sandomierskim do sejmu;
  • w 1743 roku we wrześniu został komisarzem oświęcimskim do Trybunału Skarbowego w Radomiu;
  • w 1744 roku w sierpniu ponownie jako poseł oświęcimski zasiadał w sejmie i uzyskał starostwo mazurskie;
  • w 1746 roku uczestniczył w Trybunale Skarbowym w Radomiu jako pułkownik Chąrągwi Hussarskiej Króla Jegomości;
  • w tym samym roku zasiadał w sejmie, razem z synem Stanisławem, i został deputatem do konstytucji;
  • w 1748 roku, jako komisarz wieluński do Trybunału w Radomiu, po raz pierwszy został marszałkiem;
  • w 1749 roku został po raz piąty wybrany komisarzem Trybunału radomskiego;
  • w 1750 roku po raz kolejny posłował do sejmu z Oświęcimia;
  • w latach 1751–1752 był po raz pierwszy marszałkiem Trybunału Głównego Koronnego w Piotrkowie;
  • w 1754 roku reprezentował województwo sieradzkie na sejmie;
  • ponownie pełnił funkcję marszałka w latach 1756 – 1757;
  • był posłem na sejm w 1758 roku z województwa łęczyckiego;
  • posłem na sejm w 1760 roku z ziemi wyszogrodzkiej;
  • został posłem na sejm nadzwyczajny w 1761 roku z ziemi wieluńskiej;
  • w 1766 roku był posłem na Sejm Czaplica z województwa krakowskiego.

Pełnił również funkcję marszałka sejmu czterokrotnie:

  • 2 – 11 października 1758;
  • 6 – 13 października 1760;
  • 27 kwietnia – 2 maja 1761;
  • 4 – 7 października 1762.

W dniu 4 grudnia 1756 roku został starostą karaczkowskim w powiecie latyczowskim na Podolu. Hetman Branicki, oddając mu jedną partię siły zbrojnej, przyczynił się do jego awansu na regimentarza. W 1757 roku król odznaczył go Orderem Orła Białego. W następnym roku, 11 czerwca 1758, odkupił starostwo przedborskie od Jana Bobrownickiego. Był osobą bardzo pobożną; w Wielkiej Woli pod Paradyżem w swoich rodzinnych stronach przeznaczał znaczne sumy na klasztor i kościół oo bernardynów. Był ostatnim marszałkiem sejmu za panowania Augusta III, a następne sejmy były przerywane przed wyborem marszałka. Po śmierci króla osiedlił się w Bąkowej Górze, 6 km na północ od Przedborza.

Zmarł 6 stycznia 1767 roku w Warszawie. Zgodnie z własną wolą został pochowany w Wielkiej Woli (Paradyż) w habicie bernardyńskim.

Był zwolennikiem rodu Potockich i podczas głosowań sejmowych zwracał uwagę innych, korzystając z liberum veto. W czasie ostatniego bezkrólewia sprzeciwiał się naruszeniu konwokacji przez Czartoryskich. W 1764 roku upokorzył się przed królem Stanisławem Augustem Poniatowskim.

Ożenił się w 1727 roku z Anną Teofilą Rosnowską herbu Ogończyk. Miał dwóch synów: Stanisława i Piotra. Jego wnuk, Józef Małachowski, został posłem na Sejm Czteroletni. Uznawany jest za jedną z najbardziej znanych postaci epoki oświecenia, a jego zamiłowanie do trunków przyniosło mu reputację wielkiego pijaka.

Odznaczenia

Order Orła Białego (1757)

Przypisy