Adam Tadeusz Kulczycki, znany jako „Kropowicz”, urodził się 15 grudnia 1921 roku w Cięcinie, a zmarł 25 września 2001 roku w Sanoku. Był żołnierzem Armii Krajowej oraz uczestnikiem powstania warszawskiego.
Życiorys
Adam przyszedł na świat 15 grudnia 1921 roku w Cięcinie na Żywiecczyźnie, według własnych słów; inne źródła podają, że urodził się w Węgierskiej Górce. Pochodził z rodziny inteligenckiej. Jego ojcem był Stanisław Kulczycki (1890-1943), inżynier leśnik, a matką Helena z domu Strojek (1889-1968), nauczycielka. Miał też dwie siostry: Janinę (1919–2022), pianistkę i pedagog, oraz Marię (1926-2019), sybiraczkę, która pracowała w Sanatorium Akademickim w Zakopanem.
W rodzinnym mieście uczęszczał do szkoły powszechnej, podczas gdy jego ojciec był zarządcą fabryki suchej destylacji drewna w Węgierskiej Górce. Po zamknięciu fabryki w 1933 roku, rodzina przeniosła się na Mazury, gdzie osiedli w Cisowie. Jego ojciec został administratorem Fundacji Sztabińskiej, utworzonej na podstawie testamentu Karola Brzostowskiego. Adam ukończył gimnazjum w Warszawie, a maturę zdał w 1940 roku na tajnych kompletach organizowanych przez profesorów Gimnazjum im. Adama Mickiewicza w Warszawie. W marcu 1941 roku, w czasie okupacji niemieckiej, został zaprzysiężony do Związku Walki Zbrojnej, gdzie angażował się w rozklejanie plakatów, kolportaż prasy oraz przechowywanie i transport broni. Od 1942 roku działał w Organizacji „Wawer”, uczestnicząc w różnych akcjach. W marcu lub lipcu 1944 roku ukończył wojenną Szkołę Podchorążych im. płk. Leopolda Lisa-Kuli, uzyskując stopień kaprala podchorążego nr ewid. 1081, a następnie służył jako plutonowy podchorąży. Wstąpił do Armii Krajowej, w szeregach batalionu „Łukasiński”, gdzie przyczynił się do tworzenia magazynów i skrytek broni. W konspiracji nosił różne pseudonimy, w tym „Krapowicz” oraz „Kropowicz”.
Podczas powstania warszawskiego walczył w batalionie „Chrobry I” w Zgrupowaniu „Sosna”. Na początku brał udział w walkach w ramach Grupy „Północ” w dzielnicy Wola. Uczestniczył w zdobywaniu budynku policji niemieckiej na rogu ulic Chłodnej i Żelaznej, a następnie bronił Woli. Po wycofaniu się na Stare Miasto, walczył w Pałacu Mostowskich oraz w obronie Arsenału i Pasażu Simonsa. Ewakuował się kanałami do Śródmieścia, wychodząc na powierzchnię przy ul. Wareckiej. Brał udział w zajęciu budynku przy ul. Brackiej 8, gdzie pozostał do końca walk, broniąc pozycji, mimo że odniósł ranę w nogę. Po kapitulacji złożył broń przy ul. Narutowicza i został wzięty do niewoli przez Niemców. Został przetransportowany do Ożarowa, a następnie do obozu jenieckiego Stalag XI-B w Fallingbostel koło Hanoweru, gdzie otrzymał numer jeniecki 140546. Pracował w hucie żelaza w Harzburgu. W maju 1945 roku, w momencie zakończenia wojny, znajdował się w szpitalu Stalagu XI-A w Altengrabow, gdzie został wyzwolony przez Armię Czerwoną. W czerwcu 1945 roku wrócił do Polski. W czasie wojny jego rodzice zostali deportowani przez władze ZSRR na Syberię, gdzie ojciec zmarł w 1943 roku w Kurganie.
Po wojnie osiedlił się w Sanoku. 27 kwietnia 1946 roku, w kościele Przemienienia Pańskiego w Sanoku, ożenił się z Klotyldą Wandą Charchalis (1917-2009), z którą obchodził 50-lecie małżeństwa w 1996 roku. Pracował najpierw w handlu (w Państwowej Centrali Handlowej w Sanoku), następnie w banku, a od 1957 roku w Zarządzie Budownictwa Leśnego „Bieszczady” (w Zarządzie Inwestycji Leśnych w Ustrzykach Dolnych). Później pracował w fabryce Autosan w Sanoku, a od 1974 roku w „Prochemie”. Z powodu stanu zdrowia przeszedł na rentę inwalidzką w 1979 roku, a w 1981 roku na emeryturę.
Od 1948 roku był członkiem koła ZBoWiD w Sanoku, gdzie pełnił funkcję prelegenta. W 1982 roku został członkiem komisji historycznej. W 1976 roku otrzymał zaświadczenie kombatanta i spotykał się z młodzieżą, dzieląc się swoimi wojennymi wspomnieniami. Należał do PZPR. Na początku 2001 roku ogłoszono jego awans na stopień podporucznika oraz przyznanie patentu „Weterana Walk o Wolność i Niepodległość Ojczyzny”.
Zmarł 25 września 2001 roku w Sanoku i został pochowany w grobowcu rodziny Charchalisów na Cmentarzu Centralnym w Sanoku.
Odznaczenia
Medal Wojska
Krzyż Armii Krajowej
Krzyż Partyzancki (1966)
Medal za Warszawę 1939–1945 (1959)
Warszawski Krzyż Powstańczy (1982)
Medal Zwycięstwa i Wolności 1945 (1957)
Odznaka Grunwaldzka (1957)
Odznaka pamiątkowa Akcji „Burza”
Honorowa Odznaka Batalionu „Chrobry I”
Honorowa Odznaka „Zasłużony dla Hufca ZHP Ziemi Sanockiej”
Przypisy
Bibliografia
Związek Bojowników o Wolność i Demokrację. Oddział w Sanoku. Deklaracje i karty ewidencyjne członków zwyczajnych K Kudlik-Kwolek 1963-1983, AP Rzeszów – O/Sanok (zespół 659, sygn. 74). s. 1-248.
Związek Bojowników o Wolność i Demokrację. Oddział w Sanoku. Deklaracje i karty ewidencyjne członków nadzwyczajnych Stabryła-Święz 1963-2000, AP Rzeszów – O/Sanok (zespół 659, sygn. 129). s. 1-232.
Józef Ząbkiewicz. Walcząca Warszawa we wspomnieniach uczestników powstania. „Gazeta Sanocka – Autosan”. Nr 23, s. 4, 10-20 sierpnia 1984. [dostęp 2022-07-07].
Krystyna Chowaniec: Sanoczanie w Powstaniu Warszawskim. Adam Kulczycki. zhpsanok.pl, 2014-12-01. [dostęp 2022-07-07].
Powstańcze biogramy. Adam Kulczycki. Muzeum Powstania Warszawskiego. [dostęp 2022-07-07].