Adam Kropiński

Adam Bolesław Kropiński

Adam Bolesław Kropiński (ur. 11 października 1900 w Przemyślu, zm. 2 marca 1982 w Vancouver) był podpułkownikiem dyplomowanym pilotem Wojska Polskiego, który brał udział w wojnach polsko-ukraińskiej, polsko-bolszewickiej oraz II wojnie światowej. Służył jako dowódca dywizjonu 300 oraz był kawalerem Virtuti Militari.

Życiorys

Urodził się jako syn Bolesława i Anieli Marii z domu Bambach. Miał troje rodzeństwa. W latach 1907-1911 uczęszczał do Szkoły Ludowej im. św. Jana Kantego w Przemyślu, a następnie do II Gimnazjum Klasycznego. Od 1916 roku był członkiem I Drużyny Harcerskiej im. gen. Dezyderego Chłapowskiego oraz Organizacji Młodzieży Niepodległościowej „Zarzewie”. W 1918 roku został powołany do służby w armii austro-węgierskiej, gdzie przydzielono go do 3. pułku artylerii ciężkiej w Budapeszcie. Po ukończeniu szkolenia w Szkole Oficerów Rezerwy w Hajmáskér zgłosił się 9 listopada do odrodzonego Wojska Polskiego i wziął udział w walkach o Przemyśl.

Był przydzielony do 1. Przemyskiego pułku artylerii ciężkiej i brał udział w działaniach w rejonie Lwowa podczas wojny polsko-ukraińskiej oraz wojny polsko-bolszewickiej. Po zakończeniu tych konfliktów pozostał w Wojsku Polskim, ukończył kurs dla młodszych oficerów w Centrum Wyszkolenia Artylerii nr 2, a następnie został przydzielony do 3. Pułku Artylerii Ciężkiej. W 1923 roku objął stanowisko oficera baterii w 3. dywizjonie artylerii konnej w Wilnie.

Zgłosił się do lotnictwa i od 12 kwietnia do 1 listopada 1926 roku przeszedł szkolenie pilotażowe w 3. pułku lotniczym. Po zakończeniu szkolenia krótko pełnił funkcję dowódcy 32. eskadry liniowej. 31 stycznia 1931 roku objął dowództwo 31. eskadry liniowej, które przekazał w listopadzie kpt. Mateuszowi Iżyckiemu. W maju 1932 roku na lotnisku Lublinek zorganizowano stały obóz szkoleniowy dla kandydatów z Przysposobienia Wojskowego Lotniczego, na którym Kropiński został komendantem.

W 1933 roku zainteresował się lotnictwem sportowym i uczestniczył w różnych imprezach jako reprezentant Aeroklubu Poznańskiego, gdzie pełnił również funkcję oficera łącznikowego. W kwietniu 1933 roku, na samolocie PZL.19 (SP-AHH) w załodze z Januszem Mościckim, wziął udział w Rajdzie Bałkańskim. W maju tego samego roku uczestniczył w 2. Międzynarodowym Meetingu Lotniczym w Warszawie, gdzie zdobył pierwsze miejsce w konkurencji lotu na orientację. Dwa tygodnie później, w załodze z Mościckim na samolocie RWD-4, brał udział w 1. Locie Północno-Zachodniej Polski, gdzie mimo awarii silnika ich zespół zdobył pierwsze miejsce z wynikiem 483 punktów. 10 listopada 1933 roku został wybrany na członka komisji tymczasowej Rady Naczelnej Aeroklubu RP.

W kwietniu 1934 roku rozpoczął kurs dla instruktorów pilotażu w Lotniczej Szkole Strzelania i Bombardowania w Grudziądzu, gdzie ukończył również wyższy kurs pilotażu. 19 kwietnia 1935 roku objął dowództwo 32. eskadry liniowej. Jego kolejną pasją stało się narciarstwo, które uprawiał na obozach narciarskich w Worochocie i w Tatrach, gdzie pełnił funkcję instruktora.

3 listopada 1936 roku rozpoczął kurs w Wyższej Szkole Lotniczej, który ukończył 3 listopada 1937 roku, zostając przydzielonym do Dowództwa 3. Grupy Lotniczej jako oficer sztabu. 18 sierpnia 1938 roku został dowódcą dywizjonu szkolnego w 2. pułku lotniczym, a od października był przydzielony do Samodzielnej Grupy Operacyjnej „Śląsk”. Do czerwca 1939 roku był członkiem sztabu 3. Grupy Lotniczej „Kraków”. W czasie wojny obronnej był przydzielony do Bazy Lotniczej nr 2, z której 12 września ewakuował się do Rumunii, unikając internowania, a 7 listopada dotarł do Paryża. 8 grudnia, jako jeden z pierwszych polskich lotników, przedostał się do Wielkiej Brytanii.

Po przybyciu do Polskich Sił Powietrznych otrzymał numer służbowy RAF 76600. Po przeszkoleniu na brytyjskim sprzęcie w bazach RAF, 22 maja 1940 roku objął funkcję instruktora pilotażu w 18. Operational Training Unit w Bramcote. Z czasem pełnił tam także funkcję dowódcy eskadry oraz dowódcy dywizjonu szkolnego. 1 stycznia 1942 roku został wymieniony w sprawozdaniu przez króla Jerzego VI za wzorową służbę. 17 czerwca 1942 roku został przydzielony do dywizjonu 300, a 31 października objął nad nim dowództwo. 13 lutego 1943 roku, podczas nalotu na bazę U-bootów w Lorient, pilotowany przez niego Vickers Wellington niósł urządzenie „Mandrel” do zakłócania niemieckich radarów. Funkcję dowódcy dywizjonu 300 pełnił do 3 maja 1943 roku.

W trakcie swojego udziału w lotach bojowych wykonał 23 loty na bombardowanie celów w takich miejscach jak Bremen, Wilhelmshaven, Duisburg, Hamburg, Saarbrücken, Düsseldorf, Osnabrück, Frankfurt, Kassel, Krefeld oraz Lorient. Następnie służył jako oficer łącznikowy Inspektoratu Polskich Sił Powietrznych w RAF Hemswell, a później w Faldingworth, gdzie 1 marca 1944 roku objął funkcję komendanta lotniska. 5 września 1944 roku został przydzielony do Polskiej Misji Wojskowej przy Sztabie Naczelnego Dowództwa Alianckich Sił Ekspedycyjnych w Paryżu. Od 13 września 1945 roku był w dyspozycji dowództwa PSP. Nie zdecydował się na powrót do Polski, a 6 grudnia 1946 roku trafił do Polskiego Korpusu Przysposobienia i Rozmieszczenia. 15 marca 1948 roku został zdemobilizowany i osiedlił się na Salt Spring Island w Kanadzie, gdzie prowadził farmę. W 1956 roku kupił hotel „Acadia” w Kamloops, a w 1971 roku przeprowadził się do Vernon. W Kanadzie był aktywnym członkiem polonijnym, należąc do Koła Lotników „Wilno”, Stowarzyszenia Polskich Kombatantów, Klubu Rotariańskiego oraz Królewskiego Legionu Kanadyjskiego. W 1980 roku osiedlił się w Polskim Domu Opieki „Kopernik” w Vancouver, gdzie zmarł 2 marca 1982 roku i został pochowany na Mountain View Cemetery.

Życie prywatne

11 sierpnia 1932 roku w Poznaniu ożenił się z Krystyną Tomaszewską. Po raz drugi zawarł związek małżeński 28 marca 1942 roku w Guildford z Dianą Warren. Trzeci raz ożenił się 8 kwietnia 1969 roku w Podkowie Leśnej z Ireną Maciejewicz. Z drugiego małżeństwa miał trzech synów: Andrzeja (ur. 1943), Krzysztofa (ur. 1944) i Jerzego (ur. 1946).

Awanse

W trakcie swojej kariery wojskowej Adam Kropiński otrzymał następujące awanse:

  • kapral – 30 października 1918 r.,
  • podchorąży – 20 lutego 1919 r.,
  • podporucznik – 1 czerwca 1919 r.,
  • porucznik – 23 marca 1922 r.,
  • kapitan – 1 stycznia 1932 r.,
  • major – 19 marca 1938 r.,
  • podpułkownik – 1 marca 1943 r.

Ordery i odznaczenia

W uznaniu za swoje zasługi i służbę, Adam Kropiński został odznaczony:

  • Krzyż Srebrny Virtuti Militari nr 9680,
  • Krzyż Walecznych – dwukrotnie w II RP,
  • Krzyż Walecznych – trzykrotnie na uchodźstwie,
  • Krzyż Waleczności Armii gen. Bułak-Bałachowicza,
  • Złoty Krzyż Zasługi,
  • Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości,
  • Srebrny Medal za Długoletnią Służbę,
  • Brązowy Medal za Długoletnią Służbę,
  • Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921,
  • Medal Lotniczy – trzykrotnie,
  • Distinguished Flying Cross,
  • 1935–1945 Star,
  • Air Crew Europe Star z klamrą,
  • Defence Medal,
  • War Medal 1939–1945,
  • Croix du Combattant Volontaire (Francja),
  • Medal Pamiątkowy Jubileuszowy 10 Rocznicy Wojny Niepodległościowej (Łotwa),
  • Odznaka pamiątkowa „Orlęta”,
  • Gwiazda Przemyśla,
  • Pamiątkowa Odznaka Artyleryjska,
  • Pamiątkowa Odznaka Artylerii Konnej,
  • Polowa Odznaka Pilota,
  • Łotewska Odznaka Lotnicza.

Przypisy

Bibliografia

  • Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
  • Centra Przysposobienia Wojskowego Lotniczego w roku bieżącym. „Skrzydlata Polska”. 5/1932, maj 1932. Warszawa: Liga Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej. ISSN 0137-866X. OCLC 839207783.
  • J. Halewski. Rajd Bałkański. „Skrzydlata Polska”. 4-5/1935, kwiecień-maj 1935. Warszawa: Liga Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej. ISSN 0137-866X. OCLC 839207783.
  • 2gi Międzynarodowy Meeting Lotniczy. „Skrzydlata Polska”. 6/1935, czerwiec 1935. Warszawa: Liga Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej. ISSN 0137-866X. OCLC 839207783.
  • 1-szy Lot Północno-Zachodniej Polski A.P.. „Skrzydlata Polska”. 6/1935, czerwiec 1935. Warszawa: Liga Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej. ISSN 0137-866X. OCLC 839207783.
  • Kronika Polska. „Skrzydlata Polska”. 12/1935, grudzień 1935. Warszawa: Liga Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej. ISSN 0137-866X. OCLC 839207783.
  • Zlot gwiaździsty do Łodzi. „Skrzydlata Polska”. 6/1936, czerwiec 1936. Warszawa: Liga Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej. ISSN 0137-866X. OCLC 839207783.
  • Zenon Andrzejewski. Płk. dypl. pil. Adam Kropiński, P-76600 (1900-1982). „Rocznik przemyski”. 41, 2005. Przemyśl: Towarzystwo Przyjaciół Nauk w Przemyślu. ISSN 0137-4168. OCLC 68763860.
  • Zenon Andrzejewski. Ppłk pil. Adam Bolesław Kropiński (1900-1982). „Gapa”. Nr 7/2013, 2013. GRETZA – Robert Gretzyngier. ISSN 2084-6754. OCLC 839253043.
  • Ewa Grin-Piszczek, Tomasz Pudłocki, Anna Siciak: Przemyski słownik biograficzny. Przemyśl: Archiwum Państwowe, Towarzystwo Przyjaciół Nauk, 2016. tom 3. ISBN 978-83-61329-06-0. OCLC 956600169.
  • Łukasz Jaśkiewicz: 300 Dywizjon Bombowy „Ziemi Mazowieckiej”. Oświęcim: Wydawnictwo Napoleon V, 2018. ISBN 978-83-7889-828-3. OCLC 1096345355.
  • Wacław Król: Polskie dywizjony lotnicze w Wielkiej Brytanii 1940-1945. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1990. ISBN 83-11-07695-2. OCLC 834110269.
  • Tadeusz Jerzy Krzystek, [Anna Krzystek]: Polskie Siły Powietrzne w Wielkiej Brytanii w latach 1940-1947 łącznie z Pomocniczą Lotniczą Służbą Kobiet (PLSK-WAAF). Sandomierz: Stratus, 2012. ISBN 978-83-61421-59-7. OCLC 276981965.
  • Jerzy Pawlak: Polskie eskadry w latach 1918-1939. Warszawa: Wydawnictwa Komunikacji i Łączności, 1989. ISBN 83-206-0760-4. OCLC 69601095.
  • Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Awanse oficerskie w Wojsku Polskim 1935–1939. Kraków: Fundacja CDCN: „Księgarnia Akademicka”, 2003. ISBN 83-7188-691-8. OCLC 831137079.
  • Józef Zieliński, Tadeusz Krzystek: Dowódcy dywizjonów Polskich Sił Powietrznych na Zachodzie = Commanders of the Polish Air Force squadrons in the West. Poznań: Bellona, 2002. ISBN 83-11-09553-1. OCLC 52033660.