Adam Kossowski
Adam Kossowski (urodzony 5 grudnia 1905 roku w Nowym Sączu, zmarły 31 marca 1986 roku w Londynie) był polskim malarzem i rzeźbiarzem, a także członkiem artystycznego ugrupowania Pryzmat.
Życiorys
Studia rozpoczął w 1923 roku na Politechnice Warszawskiej, jednak po dwóch latach przerwał je, decydując się na naukę w krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych, gdzie był zaangażowany w renowację malowideł ściennych na Wawelu. W 1929 roku przeniósł się do Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie, którą ukończył w 1931. Dzięki stypendium rządowemu wyjechał do Włoch, gdzie doskonalił technikę malowania temperą. W 1936 roku objął stanowisko starszego asystenta na wydziale malarstwa ściennego w warszawskiej Akademii. W 1938 roku odbył podróż artystyczną do Włoch i Paryża, a także wygrał konkurs na wykonanie sgraffita w hallu głównym budowanego Dworca Głównego w Warszawie, aczkolwiek plany te nigdy nie zostały zrealizowane. 29 listopada 1938 roku poślubił Stefanię Szurlej.
We wrześniu 1939 roku został wzięty do niewoli przez Sowietów. Uwięziony w Skolem, został przewieziony do Charkowa, gdzie po roku stanął przed sądem wojskowym, który skazał go na pięć lat ciężkiego więzienia w łagrze nad Peczorą. Tam przeszedł głęboką przemianę duchową i stał się oddanym katolikiem, co miało wpływ na jego dalsze życie, w tym na twórczość artystyczną.
W 1942 roku udało mu się wstąpić do Polskich Sił Zbrojnych w ZSRR, a następnie do Armii Polskiej na Wschodzie. Wraz z armią przez Iran dotarł do Palestyny, skąd, z powodu złego stanu zdrowia, został przetransportowany do Wielkiej Brytanii dzięki wstawiennictwu żony.
Po przybyciu do Londynu namalował cykl obrazów, które przedstawiały realistyczne sceny z życia w łagrze. Od 1943 roku pracował w polskim Ministerstwie Informacji w Londynie. W 1944 roku zdobył II nagrodę w konkursie sztuki sakralnej w Londynie, co zaowocowało zaproszeniem do Związku Artystów Katolickich przez Philipa Lindsey Clark. Dzięki wsparciu Związku otrzymał zlecenie na wykonanie wystroju wnętrza kościoła Karmelitów w Aylesford w południowej Anglii, co stanowiło jego największe artystyczne osiągnięcie. W skład wystroju weszło przeszło sto obiektów, w tym ceramiczne rzeźby, mozaiki, witraże oraz elementy z kutego żelaza.
Niektóre elementy wystroju z Aylesford zostały skopiowane i rozesłane do innych klasztorów karmelitańskich:
- The Carmelite Spiritual Center, Darien, Illinois (1959)
- Mount Carmel High School, Houston, Texas (1960)
- Joliet Catholic High School, Joliet, Illinois (1962)
Od tego czasu Kossowski skupił się na tworzeniu dzieł sakralnych, często zajmując się kompleksowym wystrojem kościołów oraz instytucji katolickich w Wielkiej Brytanii i Stanach Zjednoczonych. W Polsce zrealizował freski w kościołach, m.in. w Woli Okrzejskiej oraz obraz „Most na Lutnię”. Malował zarówno obrazy sztalugowe, jak i ścienne, a najczęściej łączył malarstwo z mozaiką oraz rzeźbą ceramiczną. Jego styl charakteryzował się stylizacją, która łączyła uproszczoną formę z monumentalizmem, wizjonerstwem oraz symbolizmem, nawiązując jednocześnie do sztuki wczesnochrześcijańskiej oraz renesansu. W 1970 roku otrzymał nagrodę fundacji A. Jurzykowskiego w Nowym Jorku. Zmarł w Londynie i został pochowany na cmentarzu przyklasztornym w Aylesford.
Nagrody
- 1938 – Nagroda na X Salonie Instytutu Propagandy Sztuki, Warszawa
- 1938 – I nagroda w konkursie na wystrój Dworca Głównego w Warszawie
- 1944 – II nagroda w międzynarodowym konkursie twórczości religijnej, ufundowane przez wydawców Mowbray i Centralny Instytut Sztuki i Projektowania, Londyn
- 1970 – Nagroda Fundacji Alfreda Jurzykowskiego (Nowy Jork) za „wybitne twórcze osiągnięcia w sztukach plastycznych”
- 1980 – Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (11 listopada 1980)
Zobacz też
Kossowski
Przypisy
Bibliografia
Adam Kossowski: Murals and Paintings with contributions by Benedict Read, Tadeusz Chrzanowski, Martin Sankey, Adam Kossowski, Tymon Terlecki, and Andrew Borkowski. London: Armelle Press, 1990.
„Adam Kossowski” The Burlington Magazine for Connoisseurs, Vol. 85, No. 496 (Jul., 1944), p. 182.