Adam Korytowski

Adam Korytowski (urodzony 27 lipca 1886 w Przemyślanach, zmarły 25 sierpnia 1942 w Edynburgu) był generałem brygady Wojska Polskiego oraz kawalerem Orderu Virtuti Militari.

Życiorys

Adam Korytowski przyszedł na świat 27 lipca 1886 roku w Przemyślanach, w rodzinie Stanisława i Marii z Augustiaków. Ukończył Szkołę Kadetów Kawalerii w Mährisch Weißkirchen (obecnie Hranice na Morawach). Od 13 sierpnia 1908 do listopada 1918 służył w cesarskiej i królewskiej armii. W trakcie służby w armii austriackiej ukończył Terezjańską Akademię Wojskową w Wiener Neustadt. Podczas I wojny światowej dowodził szwadronem, był oficerem sztabu armii oraz oficerem do zleceń w c. i k. 4 pułku ułanów. W 1916 roku awansował do stopnia rotmistrza.

28 lutego 1919 roku został przeniesiony z I Brygady Kawalerii do Dowództwa Okręgu Generalnego „Łódź” na stanowisko zastępcy szefa sztabu. Formalnie przyjęty do Wojska Polskiego 18 marca 1919 roku, z zatwierdzeniem posiadanego stopnia majora, nadanego rozkazem generała Rydza-Śmigłego z dnia 12 listopada 1918 roku jako warunkowego, aż do ułożenia przez Komisję Weryfikacyjną ogólnej listy starszeństwa. W lipcu tego samego roku został mianowany szefem sztabu 10 Dywizji Piechoty, a we wrześniu szefem sztabu Dowództwa Okręgu Generalnego „Pomorze”. W trakcie wojny polsko-bolszewickiej pełnił funkcje szefa sztabu w Dowództwie Okręgu Generalnego „Lwów”, następnie „Poznań” (do 7 października 1920), a później w Białymstoku. W czasie służby w Poznaniu, 15 lipca 1920 roku, został zatwierdzony na stopniu majora w kawalerii, w „grupie byłej armii austro-węgierskiej”. 23 października 1920 roku awansował na podpułkownika kawalerii z datą 1 kwietnia 1920.

Po zakończeniu działań wojennych objął stanowisko szefa wydziału w Oddziale I Sztabu Generalnego, którego szefem był pułkownik Straży Granicznej dr Józef Zając. W czasie pełnienia służby w Sztabie Generalnym pozostawał na ewidencji 10 pułku ułanów w Białymstoku. 3 maja 1922 roku został zweryfikowany w stopniu podpułkownika ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 i 69. lokatą w korpusie oficerów jazdy (od 1924 roku – kawalerii). W kwietniu 1924 roku przeniesiono go z 10 do 3 pułku ułanów, zachowując dotychczasowe stanowisko w Oddziale I SG. 1 listopada 1924 roku został przydzielony do macierzystego pułku z „odkomenderowaniem na roczny kurs doszkolenia w Wyższej Szkole Wojennej na rok szkolny 1924–1925”. 15 października 1925 roku, po ukończeniu kursu i uzyskaniu dyplomu naukowego oficera Sztabu Generalnego, został przydzielony do Departamentu II Ministerstwa Spraw Wojskowych na stanowisko szefa Wydziału Ogólnego.

1 września 1926 roku został przydzielony do Generalnego Inspektora Sił Zbrojnych i mianowany na stanowisko I oficera sztabu generała do prac przy GISZ, gen. bryg. Stefana Dąb-Biernackiego. W listopadzie 1927 roku objął dowództwo 13 pułku ułanów w Nowej Wilejce. 1 stycznia 1928 roku awansował na pułkownika, przyznając sobie 4. lokatę w korpusie oficerów kawalerii. W marcu 1930 roku został dowódcą Brygady Kawalerii „Równe”, która 1 kwietnia 1937 roku została przemianowana na Wołyńską Brygadę Kawalerii. Od 10 listopada 1931 do 15 lipca 1932 roku był słuchaczem VI Kursu Centrum Wyższych Studiów Wojskowych w Warszawie. Dowodził jednostką kawalerii przez ponad dziewięć lat. 19 marca 1938 roku awansował na generała brygady, uzyskując 7. lokatę w korpusie generałów. 5 lipca 1939 roku objął nowo utworzone stanowisko zastępcy dowódcy Okręgu Korpusu Nr IV w Łodzi, podlegając gen. bryg. Wiktorowi Thommée.

1 września 1939 roku, kiedy generał Thommée objął dowództwo Grupy Operacyjnej „Piotrków”, Korytowski został dowódcą Okręgu Korpusu Nr IV. Na początku kampanii wrześniowej łączył obowiązki dowódcy okręgu korpusu z funkcją delegata naczelnego kwatermistrza, odpowiedzialnego za zaopatrzenie Armii „Łódź”, „Poznań” i „Prusy”. Wieczorem 5 września ewakuował się do Lublina razem z podległym personelem.

Po zakończeniu działań w Polsce przedostał się do Francji, gdzie został dowódcą w obozie szkoleniowym Coëtquidan, a następnie dowódcą Okręgu Korpusu Bretania. Ewakuował się do Wielkiej Brytanii, gdzie nie otrzymał żadnego przydziału. W styczniu 1942 roku przeszedł w stan nieczynny. Zmarł 25 sierpnia 1942 roku w Edynburgu, a jego miejsce spoczynku znajduje się na Cmentarzu Corstorphine Hill.

Opinia

Był taktycznie dobrze przygotowany. Pracował intensywnie nad swoim rozwojem. Nadawał się na dowódcę dużych jednostek wojskowych, osiągając bardzo dobry poziom. Potrafił dowodzić większymi związkami. Jego decyzje były ostrożne, ale konsekwentne i pewne w wykonaniu. Wybitna lojalność służbowa gwarantowała wykonanie rozkazów. Był jednym z tych dowódców kawalerii, którzy nigdy nie zasłaniali się zmęczeniem oddziałów. Posiadał duże poczucie odpowiedzialności. Był bardzo dobrym dowódcą wyższej jednostki. Jego stan zdrowia i kondycja fizyczna były doskonałe. /-/ gen. Bukacki-Burhardt.

Ordery i odznaczenia

Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari nr 5224 (1922)
Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (2 maja 1923)
Złoty Krzyż Zasługi (19 marca 1937)
Odznaka Pamiątkowa Generalnego Inspektora Sił Zbrojnych (12 maja 1936)
Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921
Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości
Krzyż Kawalerski Orderu Legii Honorowej (Francja)

Przypisy

Bibliografia

Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2016-02-15].
Dziennik Rozkazów Ministra Spraw Wojskowych.
Lista oficerów dyplomowanych (stan z dnia 15 kwietnia 1931 r.), Sztab Główny WP, Warszawa 1931.
Rocznik oficerów kawalerii 1930, Główna Drukarnia Wojskowa, nakładem „Przeglądu Kawaleryjskiego”, Warszawa 1930.
Rocznik Oficerski 1923. Wielkopolska Biblioteka Cyfrowa, 1923. [dostęp 2017-02-22].
Rocznik Oficerski 1924. Wielkopolska Biblioteka Cyfrowa, 1924. [dostęp 2017-02-22].
Rocznik Oficerski 1928. Wielkopolska Biblioteka Cyfrowa, 1928. [dostęp 2017-02-22].
Rocznik Oficerski 1932. Wielkopolska Biblioteka Cyfrowa, 1932. [dostęp 2017-02-22].
Spis oficerów służących czynnie w dniu 1.6.1921 r. Dodatek do Dziennika Personalnego M.S.Wojsk. Nr 37 z 24 września 1921 r.
Mieczysław Bielski: Grupa Operacyjna „Piotrków” 1939. Warszawa: Wydawnictwo Bellona, 1991, s. 391. ISBN 83-11-07836-X.
Witold Jarno, Okręg Korpusu Wojska Polskiego nr IV Łódź 1918–1939, Instytut Historii Uniwersytetu Łódzkiego, Katedra Historii Polski Współczesnej, Wydawnictwo „Ibidem”, Łódź 2001, ISBN 83-88679-10-4.
Tadeusz Kryska-Karski i Stanisław Żurakowski, Generałowie Polski Niepodległej, Editions Spotkania, Warszawa 1991, wyd. II uzup. i poprawione.
Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Awanse oficerskie w Wojsku Polskim 1935–1939. Kraków: Fundacja Centrum Dokumentacji Czynu Niepodległościowego, 2004. ISBN 978-83-7188-691-1.
PiotrP. Stawecki PiotrP., Słownik biograficzny generałów Wojska Polskiego 1918–1939, Warszawa: Bellona, 1994, ISBN 83-11-08262-6, OCLC 830050159. Brak numerów stron w książce
Jan Wróblewski, Armia „Łódź” 1939, Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, Warszawa 1975.