Adam Konopnicki

Adam Romuald Konopnicki herbu Jastrzębiec (urodzony 9 grudnia 1876 w Biadolinach, zmarły 15 sierpnia 1955 w Miliczu) był polskim nauczycielem, pedagogiem, poetą oraz tłumaczem.

Życiorys

Adam Konopnicki przyszedł na świat 9 grudnia 1876 roku w Biadolinach jako syn Jana i Marii. Posiadał herb szlachecki Jastrzębiec. W 1896 roku ukończył z wyróżnieniem C. K. Gimnazjum w Bochni, zdobijając maturę. Następnie rozpoczął studia na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Po ukończeniu studiów podjął pracę jako nauczyciel w c.k. służbie szkolnej na terenie Galicji. Latem 1901 roku uzyskał w Krakowie państwowy egzamin z gimnastyki, co uprawniało go do nauczania w szkołach średnich. Na początku 1905 roku został mianowany zastępcą nauczyciela w C. K. Gimnazjum w Buczaczu. Na mocy rozporządzenia C. K. Rady Szkolnej Krajowej z 31 lipca 1905, przeniesiono go z Buczacza do C. K. Gimnazjum Polskiego z wykładowym językiem polskim w Stanisławowie, gdzie nauczał historii naturalnej. Z kolei 25 września 1906 roku przeniesiono go do C. K. Gimnazjum w Przemyślu, gdzie uczył języka polskiego, niemieckiego oraz historii naturalnej. Kolejnym przekształceniem było przeniesienie do C. K. Gimnazjum w Jaśle, gdzie nauczał języka polskiego, historii naturalnej i gimnastyki, a 31 października 1908 roku został urlopowany na jedno półrocze.

Na mocy reskryptu z 30 czerwca 1910 roku, został mianowany nauczycielem rzeczywistym w C. K. Gimnazjum w Sanoku, gdzie rozpoczął pracę w roku szkolnym 1910/1911. W tej szkole prowadził zajęcia z matematyki, historii naturalnej oraz gimnastyki, a także organizował wycieczki szkolne i założył uczniowski klub piłki nożnej „Sanok”. Po wybuchu I wojny światowej, w roku szkolnym 1915/1916, pełnił służbę wojskową w C. K. Armii. Po wojnie, w 1917 roku, został zatwierdzony w zawodzie nauczycielskim i mianowany c.k. profesorem. W pierwszym półroczu roku szkolnego 1918/1919 otrzymał urlop zdrowotny, a w drugim półroczu obniżono mu liczbę godzin lekcyjnych. Był aktywnym członkiem zarządu sanockiego koła Towarzystwa Nauczycieli Szkół Wyższych oraz członkiem gniazda Polskiego Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” od 1912 roku.

Wkrótce po odzyskaniu przez Polskę niepodległości, w 1919 roku, został przeniesiony do Państwowego Gimnazjum im. Generała Józefa Wybickiego w Śremie. W pierwszych latach 20. II Rzeczypospolitej uczył tam przyrody, fizyki, matematyki, geografii, chemii i mineralogii. W 1923 roku został przeniesiony na Górny Śląsk, gdzie nauczał w Państwowym Gimnazjum Męskim im. Tadeusza Kościuszki w Mysłowicach, a w 1933 roku powrócił do Sanoka. Po II wojnie światowej pracował jako nauczyciel w Liceum w Miliczu, które później przekształcono w I Liceum Ogólnokształcące im. Armii Krajowej.

Oprócz działalności pedagogicznej, publikował prace z zakresu pedagogiki i tworzył poezję, która ukazywała się w takich publikacjach jak „Tygodnik Ziemi Sanockiej”. Strata dwojga jego dzieci, Adama i Haliny, zainspirowała go do wydania tomiku wierszy pt. Epitafium. Był także autorem przekładów dzieł niemieckiego poety Heinricha Heinego.

W Stanisławowie ożenił się z Marią Ludkiewicz, z którą miał córki: Marię, Lidię, Ewę, Krystynę (ur. 1913), Halinę, Zofię, Barbarę (po mężu Michiejewa), oraz synów: Adama, Hieronima Adama Michała (1915-1990, absolwent sanockiego gimnazjum z 1938) i Tadeusza (ur. 1916, absolwent sanockiego gimnazjum z 1939). W czasie II wojny światowej, podczas niemieckiej okupacji, Adam Konopnicki oraz jego syn Tadeusz zostali aresztowani przez Gestapo. 30 marca 1940 roku osadzono ich w więzieniu w Sanoku; Adam opuścił areszt 14 sierpnia 1940 roku, natomiast Tadeusz 9 sierpnia został wywieziony do Tarnowa, a 30 sierpnia 1940 roku trafił do obozu Auschwitz-Birkenau, gdzie zmarł 19 sierpnia 1942 roku z powodu tyfusu.

Adam Konopnicki zmarł 15 sierpnia 1955 roku w Miliczu i został pochowany na tamtejszym cmentarzu.

W swoich wspomnieniach z czasów gimnazjalnych, osobę profesora Adama Konopnickiego przywołał Walerian Bętkowski.

Publikacje

Odznaczenia

austro-węgierskie

Brązowy Medal Jubileuszowy Pamiątkowy dla Sił Zbrojnych i Żandarmerii (przed 1918).
Medal Jubileuszowy Pamiątkowy dla Cywilnych Funkcjonariuszów Państwowych (przed 1914).
Krzyż Jubileuszowy dla Cywilnych Funkcjonariuszów Państwowych (przed 1914).