Adam Kocur

Adam Bronisław Kocur

Adam Bronisław Kocur (ur. 1 maja 1894 w Kuźni Raciborskiej, zm. 12 stycznia 1965 we Frankfurcie nad Menem) był polskim powstańcem, doktorem praw, politykiem, duchownym, a także głównym komendantem Policji Województwa Śląskiego w latach 1926–1928, prezydentem Katowic od 1928 do 1939 roku, wiceprezesem Związku Związków Komunalnych Kas Oszczędności w 1939 roku oraz posłem na Sejm Śląski II, III i IV kadencji. Był także majorem piechoty rezerwy Wojska Polskiego i księdzem katolickim.

Życiorys

Urodził się w Kuźni Raciborskiej w rodzinie chłopskiej. W czasie nauki w gimnazjum w Raciborzu był członkiem kółka im. Tomasza Zana. Następnie studiował teologię we Wrocławiu i był aktywnym członkiem organizacji „Zet”. W latach 1914–1918 służył w armii niemieckiej.

Po wybuchu powstania wielkopolskiego wziął w nim udział jako dowódca batalionu, a następnie został oficerem 1 pułku Strzelców Bytomskich. Po udziale w II powstaniu śląskim pracował w sztabie Polskiej Organizacji Wojskowej Górnego Śląska, a później w Policji Górnego Śląska, gdzie był komendantem II sotni w Gliwicach, przeniesionej do Bogucic z końcem września 1920 roku. W nocy z 2 na 3 maja 1921 roku dowodził polskimi członkami tej organizacji podczas rozbrajania niemieckich policjantów w Katowicach. Razem z Walentym Fojkisem tymczasowo dowodził grupą taktyczną i organizował Żandarmerię Górnego Śląska podczas III powstania.

W 1919 roku został zweryfikowany w stopniu kapitana ze starszeństwem z dnia 1 czerwca, a w 1934 roku zajmował 362. lokatę na liście starszeństwa oficerów rezerwy piechoty. W tym czasie pozostawał w ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień Katowice i był przydzielony do Oficerskiej Kadry Okręgowej Nr V. W marcu 1939 roku otrzymał awans na stopień majora z datą starszeństwa 19 marca i 14. lokatą w korpusie oficerów rezerwy piechoty.

W latach 1922–1926 studiował prawo na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie. Od 2 grudnia 1926 roku do 17 lipca 1928 roku pełnił funkcję komendanta głównego Policji Województwa Śląskiego. W 1928 roku uzyskał doktorat w Krakowie, a następnie został prezydentem Katowic, sprawując tę funkcję do 3 września 1939 roku. Był posłem do Sejmu Śląskiego II–IV kadencji oraz działaczem Związku Powstańców Śląskich, Polskiego Związku Zachodniego i Towarzystwa Przyjaciół Nauk na Śląsku. W okresie międzywojennym przewodniczył Śląskiemu Towarzystwu Wystaw i Propagandy Gospodarczej oraz był inicjatorem i przewodniczącym komitetu budowy polskiego stadionu narodowego, którego projekt został ukończony w 1939 roku, jednak plany te zostały pokrzyżowane przez niemiecką agresję na Polskę.

W czasie II wojny światowej służył w Polskich Siłach Zbrojnych. Po wojnie pracował w UNRRA w Niemczech Zachodnich. W 1949 roku rozpoczął studia teologiczne w Rzymie, a 22 grudnia 1951 roku otrzymał święcenia kapłańskie z rąk kard. Clemente Micary w bazylice św. Jana na Lateranie. Od 1957 roku był kanclerzem kurii dla Polaków w Niemczech we Frankfurcie nad Menem, gdzie zmarł i został pochowany.

Ordery i odznaczenia

  • Krzyżem Niepodległości z Mieczami (6 czerwca 1931)
  • Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (10 listopada 1928)
  • Krzyż Walecznych
  • Złoty Krzyż Zasługi (19 marca 1931)
  • Krzyż na Śląskiej Wstędze Waleczności i Zasługi
  • Wielkopolski Krzyż Powstańczy

Upamiętnienie

Ulica w Katowicach-Szopienicach oraz Zespół Szkół Zawodowych nr 3 w Katowicach noszą imię Adama Kocura. W 1992 roku odsłonięto tablicę pamiątkową w katowickiej archikatedrze.

Przypisy

Bibliografia

  • Danuta Sieradzka, Prezydent Katowic w latach 1928–1939 Adam Kocur, Katowice, Muzeum Historii Katowic, 1992.
  • Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Awanse oficerskie w Wojsku Polskim 1935–1939. Kraków: Fundacja Centrum Dokumentacji Czynu Niepodległościowego, 2003. ISBN 83-7188-691-8.