Adam Kiełbiński
Adam Kiełbiński (urodzony 13 lipca 1894 w Zamościu, zmarły 20 listopada 1975 w Warszawie) był polskim lekarzem chirurgiem oraz podpułkownikiem Wojska Polskiego.
Życiorys
Urodził się 13 lipca 1894 roku w Zamościu w rodzinie Józefa i Julii. Jego dziadek, Antoni Kiełbiński, brał udział w powstaniu styczniowym. Adam miał czterech młodszych braci: Bolesława-Antoniego, Karola, Feliksa i Czesława. Wszyscy bracia byli wychowywani w atmosferze patriotyzmu oraz zachęcani do zdobywania praktycznej wiedzy. Adam ukończył gimnazjum męskie w Radomiu, a po zdaniu matury w 1913 roku rozpoczął studia na Wydziale Lekarskim Uniwersytetu Jagiellońskiego.
W 1918 roku przerwał studia i 1 listopada wstąpił do Wojska Polskiego, gdzie początkowo służył jako szeregowy w nowo utworzonym 35. Pułku Piechoty. W maju następnego roku, już jako podchorąży, został przydzielony na stanowisko p.o. lekarza w Szpitalu Polowym 202. Brał udział w wojnie polsko-bolszewickiej i 6 listopada 1919 roku awansował na stopień podporucznika. Otrzymał także trzykrotnie Krzyż Walecznych za swoje osiągnięcia.
W 1921 roku został przydzielony do Szpitala Okręgowego w Krakowie i jednocześnie kontynuował studia na Uniwersytecie Jagiellońskim. 1 października 1922 roku otrzymał przydział do 45. Pułku Piechoty w Równem na stanowisko młodszego lekarza. 5 lipca 1924 roku uzyskał dyplom doktora nauk lekarskich, a w następnym miesiącu awansował do stopnia kapitana.
W ciągu 9 miesięcy w 1926 roku był młodszym lekarzem w 9. Pułku Piechoty Legionów w Zamościu. W 1927 roku objął stanowisko młodszego ordynatora oddziału chirurgicznego w 3. Szpitalu Okręgowym w Grodnie.
W latach 1930–1937 pełnił funkcję ordynatora oddziału chirurgicznego w Szpitalu Obszaru Warownego Wilno. Dzięki bliskiej współpracy z Wydziałem Lekarskim Uniwersytetu Stefana Batorego, szpital ten zdobył uznanie wśród Wojska Polskiego. Bezpośrednim przełożonym doktora Kiełbińskiego był ppłk Antoni Izydor Kiakszto.
W 1935 roku awansował na stopień majora ze starszeństwem datowanym na 1 stycznia. Pod koniec 1937 roku objął stanowisko starszego ordynatora w 3. Szpitalu Okręgowym w Grodnie.
2 września 1939 roku przybył do Brześcia nad Bugiem, gdzie objął kierownictwo oddziału chirurgicznego Szpitala Etapowego. Dzięki szczęściu uniknął aresztowania po 17 września, gdy był przesłuchiwany przez majora NKWD. W styczniu 1940 roku został aresztowany przez NKWD podczas próby przekroczenia granicy stref okupacyjnych. Więziony w Chersoniu, został skazany na pięć lat zesłania na Syberię, gdzie przebywał w Kotłasie oraz rejonie Wołogdy.
W połowie września 1941 roku został uwolniony z zesłania dzięki interwencji byłej pacjentki, żony komendanta obozu. Otrzymał przepustkę i udał się w rejon formowania Wojska Polskiego w ZSRR. Na początku 1942 roku został mianowany przez władze wojskowe na cywilne stanowisko Naczelnego Lekarza polskich placówek sanitarnych w Uzbekistanie i Tadżykistanie. W lipcu tego samego roku objął funkcję komendanta Szpitala Epidemicznego 7. Dywizji Piechoty.
W styczniu 1944 roku trafił do południowej Italii i, współpracując z 3. Szpitalem Wojennym w Palagiano, opatrywał rannych w czasie walk pod Monte Cassino.
Po wojnie, awansowany do stopnia podpułkownika, został z 3. Szpitalem Wojennym przeniesiony do Penley w Walii, gdzie pracował aż do emerytury w 1969 roku. Postanowił wtedy wrócić do Polski i osiedlił się w Warszawie.
Był żonaty z Katarzyną z Wajlandów, pochodzącą z bogatej rodziny kolonistów Vaillandt, sprowadzonych przez ordynata Andrzeja Zamoyskiego do Sitańca w 1785 roku z Francji. Mieli troje dzieci: Marylę, Aldonę oraz Józefa Olgierda.
Adam Kiełbiński zmarł 20 listopada 1975 roku w Warszawie i został pochowany, wraz z żoną, w grobie rodzinnym na cmentarzu Parafii Katedralnej Zmartwychwstania Pańskiego i Św. Tomasza w Zamościu (sektor VIII-1-1).
Ordery i odznaczenia
- Krzyż Walecznych (trzykrotnie)
- Złoty Krzyż Zasługi (25 maja 1939)
- Krzyż Pamiątkowy Monte Cassino
- Kawaler Orderu Gwiazdy Włoch (Włochy)
Przypisy
Bibliografia
Zbigniew Kopociński, Krzysztof Kopociński. Losy ostatniego szefa oddziału chirurgicznego 3. Szpitala Okręgowego w Grodnie ppłk. Adama Kiełbińskiego (1894-1975) jako odbicie dziejów polskiej wojskowej służby zdrowia z Kresów Wschodnich II Rzeczpospolitej. „Acta Medicorum Polonorum”. 8 (1), s. 55-66, 2018-08-18. Poznań: Uniwersytet Medyczny w Poznaniu. ISSN 2083-0343. [dostęp 2021-02-14]. (pol.).