Adam Kaczmarzyk (1940–1969)

Adam Henryk Kaczmarzyk (urodzony 4 września 1940 roku w Antoniowie Małym, zmarły w 1969 roku pod Warszawą) był byłym podoficerem zawodowym Wojska Polskiego oraz szpiegiem brytyjskiego wywiadu wojskowego MI-6, skazanym na karę śmierci.

Żołnierz radiotelegrafista

Adam Kaczmarzyk rozpoczął swoją karierę wojskową w latach 50. XX wieku, osiągając stopień podoficerski. Pełnił funkcję radiotelegrafisty w Pułku Łączności Ministerstwa Obrony Narodowej, a następnie w 5 Pułku Łączności, który był podległy Sztabowi Generalnemu Wojska Polskiego. Jego zadaniem było zapewnienie łączności w Ministerstwie Obrony Narodowej. W 1965 roku nawiązał współpracę z brytyjskim wywiadem wojskowym MI-6, przez trzy lata przekazując poufne informacje, głównie związane z Układem Warszawskim. Swoją działalność motywował głównie względami finansowymi, otrzymując za każdą informację określone wynagrodzenie. Po kilku miesiącach współpracy, jego styl życia, który odbiegał od normy, zwrócił uwagę kolegów, sąsiadów oraz przełożonych. Kaczmarzyk nie unikał alkoholu, często bywał w drogich restauracjach i nabywał kosztowne alkohole. Miał także słabość do kobiet, wydając znaczne sumy na prostytutki oraz kupując luksusowy samochód zachodniej marki. W 1966 roku kontrwywiad wojskowy zaczął nim się interesować. Oficerowie WSW rozpoczęli jego rozpracowywanie, wykorzystując prostytutki, które były TW. Ostatecznie został namierzony i sprowokowany do przekazania informacji oficerowi kontrwywiadu, który podszywał się pod żołnierza SIS. W międzyczasie zebrano dowody na jego działalność szpiegowską.

Proces i wyrok

Problemy Kaczmarzyka z alkoholem prawdopodobnie wpłynęły na decyzje służb specjalnych, które nie starały się uczynić z niego podwójnego agenta. W 1968 roku został aresztowany. W czasach zimnej wojny zorganizowano proces, który miał charakter pokazowy, oskarżając go o bycie „szpiegiem imperialistycznym”. Podczas rozprawy przyznał się do winy. Sąd wojskowy skazał go za szpiegostwo na rzecz obcego wywiadu oraz zdradę ojczyzny na karę śmierci. Został także zdegradowany, a jego odznaczenia i przywileje wojskowe zostały mu odebrane. Izba Wojskowa Sądu Najwyższego utrzymała wyrok w mocy, a Rada Państwa nie skorzystała z prawa łaski. Wyrok wykonano w 1969 roku poprzez rozstrzelanie w warszawskiej jednostce wojskowej w Forcie Rembertowskim.