Adam Jurkowski (urodzony 23 grudnia 1885 w Bolesławiu, zmarł 18 września 1953 w Gdyni) był polskim farmaceutą. Był organizatorem studiów farmaceutycznych na Uniwersytecie Poznańskim.
Życiorys
Był synem Antoniego i Antoniny z Błaszkiewiczów. Swoje gimnazjum ukończył w Tarnowie. Praktykę aptekarską zdobył w Bieczu oraz Szczucinie. W 1908 roku rozpoczął studia farmaceutyczne na Uniwersytecie Jagiellońskim, gdzie w 1910 roku uzyskał dyplom magistra farmacji. W latach 1911–1913 studiował na Wydziale Filozoficznym UJ. W lutym 1914 roku objął asystenturę w Katedrze Farmakologii i Farmakognozji UJ. Od 1915 do 1919 roku pełnił służbę wojskową jako aptekarz wojskowy. W 1919 roku, na zaproszenie profesora Antoniego Korczyńskiego, przeniósł się do Poznania, gdzie objął asystenturę w Zakładzie Chemii Organicznej, Nieorganicznej i Farmaceutycznej Uniwersytetu Poznańskiego (od lutego 1920 roku był adiunktem). Zorganizował studium farmaceutyczne na poznańskiej uczelni. W 1921 roku uzyskał stopień doktora u profesora Korczyńskiego na podstawie pracy „Studia nad metodami ilościowego oznaczania alkaloidów”. W 1927 roku habilitował się z farmacji stosowanej na podstawie pracy „Studia metodą spodogramową Molischa nad surowcami leczniczymi pochodzenia roślinnego”. W tym samym roku przeniósł Zakład Farmacji Stosowanej z podziemi Zamku Cesarskiego do nowego Collegium Chemicum przy ulicy Grunwaldzkiej, wyposażając go w nowoczesny sprzęt laboratoryjny. W 1927 roku ożenił się z Marią Białecką. W 1931 roku wyjechał jako stypendysta Funduszu Kultury Narodowej do Paryża, aby prowadzić badania nad glikozydami, jednak musiał przerwać je z powodu śmierci profesora Biernackiego, który go zastępował w Poznaniu. W 1932 roku udał się do Szwajcarii, aby zapoznać się z metodyką organizacji studiów farmaceutycznych. W 1935 roku wyjechał do Niemiec i Austrii, aby poznać rozwój farmacji stosowanej w tych krajach. W 1936 roku został mianowany profesorem nadzwyczajnym. W 1939 roku został zmobilizowany, a w grudniu tego roku, podczas przeprawy przez rzekę, doznał nieuleczalnego zapalenia stawów. Resztę okresu okupacji spędził w Krakowie jako kierownik apteki. Po wojnie, w 1945 roku, wrócił do Poznania i objął zniszczony Zakład Farmacji Stosowanej UP, gdzie pierwsze ćwiczenia zorganizował już w 1946 roku. W 1951 roku przeszedł na emeryturę i osiedlił się w Gdyni, gdzie zmarł w 1953 roku. Został pochowany na cmentarzu Witomińskim w Gdyni (kwatera 61-13-1).
Ważniejsze prace
- Studia nad metodami ilościowego oznaczania alkaloidów, 1921 (drugie, rozszerzone wydanie także w 1921),
- Sferokryształy w rodzinie Solanaceae, 1925,
- Studia metodą spodogramową Molisha nad surowcami leczniczymi pochodzenia roślinnego, 1925,
- Przyczynek do znajomości budowy anatomicznej liści lulka czarnego i chemicznej natury jego utworów krystalicznych, 1925,
- Uwagi o nowej farmakopei niemieckiej, 1926,
- Krytyczne porównanie kilku metod oznaczania rtęci w maści rtęciowej, 1926,
- Uwagi krytyczne o projekcie do polskiej ustawy aptekarskiej, 1928,
- Organizacja studiów farmaceutycznych w Szwajcarii, 1933,
- Wyciągi roślinne V Farmakopei Szwajcarskiej, 1933,
- Uwagi krytyczne o Farmakopei Polskiej, 1938,
- W sprawie kształtów odważników (ciężarków) do receptury, 1947.
Zobacz też
Kamienica Adama Jurkowskiego w Gdyni
Przypisy
Bibliografia
Rafał Adamski, Adam Jurkowski, w: Sprawozdania Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk, nr 44/45/1955, s.122-125