Adam Józef Dąbrowski

(ur. 19 kwietnia 1923 w Warszawie, zm. 2 stycznia 2009 w Warszawie) – polski geofizyk, specjalizujący się w magnetyzmie ziemskim oraz grawimetrii.

Życiorys

Młodość

Jego ojciec, Marian Dąbrowski, był oficerem na Oksywiu. Został wzięty do niewoli niemieckiej, w której zginął pod koniec wojny, gdy oboz Dössel, w którym się znajdował, został przypadkowo zbombardowany przez Brytyjczyków. Matka, Henryka Chamska, również miała istotny wpływ na jego życie.

W latach 1936–1939 uczęszczał do Gimnazjum Towarzystwa Szkół Średnich w Gdyni, gdzie ukończył cztery klasy i zdobył tzw. małą maturę.

W latach 1940–1942 studiował na Wydziale Mierniczym Państwowej Szkoły Budownictwa Lądowego i Wodnego w Warszawie, gdzie uzyskał tytuł technika mierniczego. Następnie, w latach 1942–1944, kontynuował naukę na Wydziale Geodezji Państwowej Wyższej Szkoły Technicznej w Warszawie, równocześnie odbywając nielegalne szkolenie wojskowe w Szkole Podchorążych Artylerii.

W 1944 roku wziął udział w Powstaniu Warszawskim w grupie „Granat” pod pseudonimem „Brzoza”. Po upadku powstania trafił do niemieckiej niewoli i został osadzony w obozie Markt Pongau w Austrii. Pod koniec wojny jego grupa została przekazana Szwajcarom. W 1945 roku krótko przebywał w obozie internowanych w Szwajcarii, gdzie cała grupa została włączona do Drugiej Dywizji Strzelców Pieszych Armii Sikorskiego z 1940 roku.

Następnie przeniesiono ich do Francji, do Polskiego Obozu Werbunkowego W.P. Lille-3. W tym okresie, do sierpnia 1946 roku, uczestniczył w wykładach na kursie przygotowawczym Uniwersytetu w Lille, obejmującym przedmioty takie jak matematyka, fizyka i chemia.

Po powrocie do Polski w 1946 roku, rozpoczął studia na Wydziale Geodezji Politechniki Warszawskiej, które ukończył w 1947. W czerwcu 1948 roku uzyskał tytuł inżyniera geodety za pracę dyplomową dotyczącą wyrównania sieci niwelacji precyzyjnej. W lipcu 1949 Rada Wydziału Geodezji nadała mu stopień magistra nauk technicznych na podstawie ustawy z dnia 28 stycznia 1948 roku.

Praca

W lutym 1948 roku podjął pracę w Wydziale Geofizyki Stosowanej Państwowego Instytutu Geologicznego w Warszawie, którym kierował dr Tadeusz Olczak. Początkowo zajmował się opracowywaniem wyników pomiarów wagą skręceń, wykonanych przez niemieckie przedsiębiorstwo „Seismos” w czasie II Wojny Światowej na terenie Polski. Rezultatem tych prac były mapy wyższych pochodnych siły ciężkości wysadów solnych w Górze, Inowrocławiu i Kłodawie. Następnie badał magnetyzm ziemski, kierując magnetyczną grupą rejestracyjną.

W październiku 1950 roku został przeniesiony do Przedsiębiorstwa Poszukiwań Geofizycznych w Warszawie, gdzie w latach 1951–1953 kierował grupą magnetyczną, która wykonywała zdjęcia magnetyczne okolic Nysy-Głuchołazów oraz wzdłuż wschodniej granicy Polski, od Włodawy do Suwałk.

W sierpniu 1953 roku powrócił do Instytutu Geologicznego, do Zakładu Geofizyki, a w kwietniu 1954 roku objął jego kierownictwo. W tym samym roku został adiunktem w Instytucie Geologicznym, gdzie kierował Zakładem do kwietnia 1972 roku. Od 1957 do 1973 roku pełnił również funkcję redaktora Działu Geofizyki w „Przeglądzie Geologicznym”. W 1968 roku obronił pracę doktorską na temat „Obraz grawimetryczny Polski w świetle analizy ciężarów objętościowych skał”.

W 1972 roku uzyskał status samodzielnego pracownika naukowo-badawczego, a w 1973 roku został docentem w Instytucie Geologicznym. Po odejściu ze stanowiska kierownika Zakładu Geofizyki, objął kierownictwo Pracowni Badań Paleomagnetycznych. Badania prowadzone były najpierw w Obserwatorium Geofizycznym PAN w Belsku koło Grójca, a później na sprzęcie, który został zakupiony lub skonstruowany samodzielnie. W 1974 roku ukończył XXVII Kurs Zastosowań Matematyki w Instytucie Matematycznym PAN w Warszawie.

Od 1977 roku do przejścia na emeryturę w 1988 roku, pracował w Zakładzie Stratygrafii, Tektoniki i Paleogeografii IG. Od 1958 roku był członkiem European Association of Exploration Geophysicists.

W ciągu swojej kariery opublikował ponad 160 prac naukowych.

Zmarł 2 stycznia 2009 roku w Warszawie.

Odznaczenia i nagrody

Medal X-lecia PRL (1955)
Złoty Krzyż Zasługi (1957)
Państwowa Nagroda Zespołowa II stopnia za pracę „Budowa geologiczna Niżu Polskiego” (1964)

Wybrane publikacje

Dąbrowski A., 1974, „Przyczyny geologiczne anomalii siły ciężkości na obszarze Polski w świetle analizy ciężaru objętościowego”, „Prace Instytutu Geologicznego”, t. 73, s. 83, Warszawa.
Dąbrowski A., 1976, „Badania gęstości skał dla potrzeb geofizycznych w Polsce”, „Przegl. Geol.”, v. 24, nr 8, s. 488–491, Warszawa.
Dąbrowski A., Majerowicz J., 1977, „Rozkład głębokościowy temperatury Curie i jego wpływ na pole magnetyczne w Polsce”, „Kwart. Geol.”, t. 21, nr 4, s. 691–703, Warszawa.
Dąbrowski A., Małkowski Z., 1977, „Profil mikromagnetyczny przez Góry Świętokrzyskie”, „Kwart. Geol.”, t. 21, nr 3, s. 595–608, Warszawa.
Dąbrowski A., Sawicki L., 1978, „Density Distribution of the Geological Formations above Sea Level in the Kłodzko Region (Lower Silesia)”, „GeoSkrifter”, nr 10, s. 11–19.
Dąbrowski A., 1978, „Gęstość jako ilościowy wskaźnik kompakcji i pionowych przesunięć utworów przeddewońskich”, „Biul. IG”, nr 309, „Z badań geologicznych regionu świętokrzyskiego”, t. 13, s. 49–82, Warszawa.
Dąbrowski A., 1980, „System rowów trzeciorzędowych w obrazie grawimetrycznym”, „Przegl. Geol.”, v. 28, nr 3, s. 169–172, Warszawa.
Dąbrowski A., Tkacz M., Tuchołka P., 1980, „Magnetostratigraphical Elements of Vistulian Glaciation in Poland”, „Quatern. Stud.”, nr 2, s. 712.
Dąbrowski A., Karaczun K., Karaczun M., 1981, „Południowo-zachodni brzeg platformy wschodnioeuropejskiej w Polsce w świetle wyników badań magnetycznych”, „Przegl. Geol.”, v. 29, nr 8, s. 415–419, Warszawa.
Dąbrowski A., Karaczun K., Karaczun M., 1984, „The Teisseyre-Tornquist line against the background of the magnetic field data in Poland”, „Publ. Inst. Geophys. Pol. Acad. Sci.”, A-13, s. 135–146.
Dąbrowski A., Karaczun K., 1985, „Faults of the zone comprising the Teisseyre-Tornquist line determined on the basis of magnetic and gravimetric data”, „Publ. Inst. Geophys. Pol. Acad. Sci.”, A-16, s. 57–69.

Źródła

Dąbrowski A., 2015, „Moje wspomnienia z pobytu w Państwowym Instytucie Geologicznym (1948–1988)”, w: „Pracowaliśmy w trudnych, ale ciekawych czasach. Wspomnienia pracowników Państwowego Instytutu Geologicznego”, Stowarzyszenie Emerytowanych Pracowników Państwowego Instytutu Geologicznego, „Wspomnienia” nr 7, s. 18–29, Warszawa.
http://www.1944.pl/archiwum-historii-mowionej/adam-dabrowski,721.html