Adam Joachim Kulczycki

Adam Joachim Kulczycki (urodzony 2 października 1809 w Puławach, zmarły 11 czerwca 1882 na wyspie Tahiti, Oceania) był polskim inżynierem, kartografem oraz astronomem, a także podróżnikiem. Brał udział w powstaniu listopadowym, był emigrantem oraz pracownikiem administracji francuskiej na wyspach Oceanii.

Życiorys

Najprawdopodobniej swoje pierwsze kroki edukacyjne stawiał w Puławach, gdzie ukończył szkołę średnią, a następnie kontynuował naukę w Warszawie w Szkole Artylerii. W czasie powstania listopadowego walczył jako podporucznik w 7. kompanii artylerii pozycyjnej. W wyniku odznaczenia za odwagę, w wrześniu 1831 roku otrzymał Krzyż Złoty Orderu Virtuti Militari.

Po zakończeniu powstania, Kulczycki osiedlił się na emigracji we Francji. W 1836 roku został zatrudniony przez rząd brazylijski do realizacji projektów inżynierskich. Po dwóch latach zdecydował się wrócić do Francji. Swoje wrażenia oraz obserwacje z pobytu w Brazylii opublikował w paryskiej „Kronice Emigracji Polskiej” w 1838 roku. W 1843 roku wstąpił do francuskiej służby kolonialnej (wraz z inżynierem Aleksandrem Zakrzewskim, który był kartografem). Obaj mężczyźni odbyli długą podróż na Tahiti, które dwa lata wcześniej znalazło się pod francuskim protektoratem.

W 1844 roku Kulczycki uczestniczył w wyprawie, mającej na celu rozszerzenie francuskiego protektoratu na archipelag Markizów. Przebywając na Tahiti, zajmował się pracami kartograficznymi oraz hydrograficznymi, a także prowadził obserwacje astronomiczne. W stolicy wyspy, Papeete, założył obserwatorium astronomiczne (na ulicy, którą nazwał rue de la Petite Pologne). Na podstawie swoich badań określił położenie różnych wysp archipelagu Towarzystwa. Wyniki swoich badań opublikował w paryskim czasopiśmie „Annales Hydrographiques” w 1857 roku. Znamy również dwie mapy wysp Tahiti, które stworzył Kulczycki, wydane w Paryżu w latach 1859 i 1862. W archiwach dawnego francuskiego Ministerstwa Marynarki znajduje się także kilka innych map, które zostały wykonane przez Kulczyckiego, ale nie zostały opublikowane. Na Tahiti Kulczycki przebywał do 1858 roku, a w ostatnich latach pełnił funkcję kierownika urzędu do spraw ludności tubylczej. W czasie swojego pobytu na Tahiti, na zlecenie Akademii Nauk w Paryżu, odwiedził oraz możliwe, że opracował mapę wyspy Efate (Vaté) w archipelagu Nowe Hebrydy.

W 1859 roku przeprowadził się na wyspę Nowa Kaledonia (zaanektowaną przez Francję sześć lat wcześniej) i osiedlił się w jej stolicy, Numea. Tam objął kierownictwo spraw wewnętrznych tej kolonii. W 1865 roku przeszedł na emeryturę, wracając na Tahiti, gdzie zmarł 11 czerwca 1882 roku.

W czasach cesarstwa został odznaczony Legią Honorową.