Adam Jezierski

Adam Józef Jezierski

Adam Józef Jezierski (urodzony 5 lutego 1948 w Kaliszu) to polski chemik, który specjalizuje się w fizykochemii nieorganicznej oraz spektroskopii molekularnej. Jest profesorem nauk chemicznych oraz ekspertem w dziedzinie wolnych rodników. Przez wiele lat był związany z Uniwersytetem Wrocławskim, gdzie pełnił funkcję rektora w latach 2016–2020.

Życiorys

Adam Jezierski przyszedł na świat 5 lutego 1948 roku w Kaliszu, gdzie spędził swoje dzieciństwo i młodość. Ukończył tam szkołę podstawową oraz I Liceum Ogólnokształcące im. Adama Asnyka. W 1965 roku zdał egzamin maturalny, a następnie rozpoczął studia chemiczne na Uniwersytecie Wrocławskim, które zakończył w 1970 roku, uzyskując tytuł magistra.

Wkrótce po ukończeniu studiów podjął pracę jako asystent na swojej uczelni. W 1978 roku obronił pracę doktorską pt. „Badanie struktury nitrozylowych kompleksów metali z ligandami organicznymi – zastosowanie elektronowego rezonansu paramagnetycznego”, której promotorem była prof. Bogusława Jeżowska-Trzebiatowska. Po uzyskaniu stopnia doktora, awansował na stanowisko adiunkta w Instytucie Chemii Uniwersytetu Wrocławskiego. W 1986 roku uzyskał stopień doktora habilitowanego nauk chemicznych, na podstawie dorobku naukowego oraz rozprawy dotyczącej struktury nadsubtelnej widm elektronowego rezonansu paramagnetycznego kompleksów 51V, 53Cr, 55Mn, 57Fe.

Na Uniwersytecie Wrocławskim przeszedł wszystkie etapy kariery, a w 1995 roku otrzymał tytuł profesora nauk chemicznych z rąk prezydenta Polski Lecha Wałęsy.

Oprócz działalności naukowej i dydaktycznej, pełnił na Uniwersytecie Wrocławskim wiele ról organizacyjnych. W latach 1990–1996 był prodziekanem Wydziału Matematyki, Fizyki i Chemii (od 1995 roku przekształconego w Wydział Chemii), a następnie ponownie od 1999 do 2005 roku. W latach 2008–2016 pełnił funkcję prorektora ds. badań naukowych i współpracy z zagranicą. 23 marca 2016 roku został wybrany na rektora Uniwersytetu Wrocławskiego, pokonując prof. Elżbietę Kościk w drugiej turze wyborów. Pełnił tę rolę do 2020 roku.

Dorobek naukowy

Jego specjalizacja obejmuje fizykochemię nieorganiczną, spektroskopię molekularną oraz problemy związane z ochroną gleby, utylizacją odpadów, a także wykorzystaniem nowoczesnych metod fizykochemicznych do badań środowiska. Angażuje się w współpracę z licznymi ośrodkami zagranicznymi oraz uczestniczy w dużych międzynarodowych programach badawczych. Jego zainteresowania badawcze koncentrują się na chemicznych przemianach materii organicznej w środowisku, ze szczególnym uwzględnieniem chemii wolnych rodników, utylizacji odpadów, roli metali ciężkich oraz innych ksenobiotyków w ekosystemach. W swoich badaniach wykorzystuje metody rezonansów magnetycznych oraz spektroskopię EPR do analizy wpływu czynników chemicznych i biologicznych na błony komórkowe. Opracowane przez niego metody umożliwiają szybki i efektywny monitoring jakości oraz przemian materiału organicznego w przyrodzie oraz ocenę stanu środowiska i organizmów żywych na podstawie reakcji wolnorodnikowych. Jest autorem ponad 130 publikacji w czasopismach międzynarodowych oraz książkach.

Prof. Jezierski aktywnie uczestniczył w 140 międzynarodowych konferencjach, współpracując z zagranicznymi ośrodkami zajmującymi się problemami ochrony gleb, utylizacji odpadów, oraz reakcjami wolnorodnikowymi. Wykładał na uczelniach w Wielkiej Brytanii, Niemczech, Włoszech, Rosji oraz Chinach, a także jest zapraszany do wygłaszania referatów w różnych zagranicznych instytucjach. Działa w gremiach naukowych międzynarodowych konferencji, jest recenzentem czasopism naukowych i uczestnikiem międzynarodowych programów badawczych dotyczących ekologii. Jego publikacje były cytowane blisko 900 razy (bez autocytowań). Jest także członkiem Komisji Przyrodniczo-Medycznej we Wrocławiu, działającej w ramach Międzywydziałowych Komisji Interdyscyplinarnych Polskiej Akademii Umiejętności. Do tej pory wypromował czterech doktorów oraz kilkudziesięciu magistrów chemii.

Wspólnie z prof. Ewą Dobierzewską-Mozrzymas prowadzi interdyscyplinarne seminarium „Studium Generale” na Uniwersytecie Wrocławskim. Jego liczne inicjatywy organizacyjne, wydawnicze oraz kulturalne przyczyniają się do znacznego ożywienia wymiany doświadczeń między różnymi środowiskami akademickimi Wrocławia. Ponadto, jest popularyzatorem nauki, często wygłaszającym wykłady i odczyty podczas takich wydarzeń jak Dolnośląski Festiwal Nauki czy społeczny „Uniwersytet w Bielicach”.

Odznaczenia

W 2003 roku otrzymał Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski w uznaniu za wybitne zasługi w pracy naukowej, dydaktycznej i organizacyjnej.

21 lipca 2020 roku prof. Adam Jezierski został odznaczony przez Prezydenta Niemiec Krzyżem Zasługi na Wstędze Orderu Zasługi Republiki Federalnej Niemiec za swoje zaangażowanie na rzecz polsko-niemieckiego porozumienia oraz współpracy akademickiej i badawczej, a także za wsparcie Centrum Studiów Niemieckich i Europejskich im. W. Brandta oraz Niemiecko-Polskiego Towarzystwa Uniwersytetu Wrocławskiego oraz za wysiłki na rzecz zachowania niemieckiego dziedzictwa kulturowego we Wrocławiu.

Bibliografia podmiotowa

Wydania popularne:

Piotr Chmielewski, Adam Jezierski, Słownik szkolny – Chemia, wyd. Europa, Wrocław 2001, ISBN 83-87977-90-X.
Piotr Chmielewski, Adam Jezierski, Encyklopedyczny słownik szkolny. Chemia, wyd. Europa, Wrocław 2002, ISBN 83-88962-20-5.

Redakcja prac zbiorowych w serii Studium Generale Universitatis Wratislaviensis

Ku interdyscyplinarności…: różne oblicza rzeczywistości (wraz z Ewą Dobierzewską-Mozrzymas i Janiną Gajdą-Krynicką), Wrocław 2008;
O przyrodzie i kulturze (wraz z Ewą Dobierzewską-Mozrzymas), Wrocław 2009;
Przyroda i cywilizacja (wraz z Ewą Dobierzewską-Mozrzymas), Wrocław 2010;
Człowiek, kultura, historia (wraz z Ewą Dobierzewską-Mozrzymas), Wrocław 2011;
Przyroda, ekologia, kultura (wraz z Ewą Dobierzewską-Mozrzymas), Wrocław 2012.

Życie prywatne

Adam Jezierski jest żonaty z Julią Jezierską, pracownikiem naukowym Wydziału Chemii Uniwersytetu Wrocławskiego, którą poznał podczas studiów. Para ma dwoje dzieci: syna Piotra, który jest hydrogeologiem, oraz córkę Annę, która jest historyczką sztuki.