Adam Jamróz (urodzony 5 grudnia 1945 roku w Jaworznie) jest polskim prawnikiem, politologiem oraz nauczycielem akademickim. Pełnił funkcję rektora Uniwersytetu w Białymstoku w latach 1997–2002, był senatorem V kadencji oraz sędzią Trybunału Konstytucyjnego w stanie spoczynku.
Życiorys
Wykształcenie i działalność naukowa
Studia na Wydziale Prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego ukończył w 1968 roku, po czym pracował jako prawnik, jednocześnie kontynuując naukę z zakresu filozofii na tym samym uniwersytecie. W 1974 roku obronił doktorat z nauk politycznych, a w 1982 roku uzyskał habilitację w Wyższej Szkole Nauk Społecznych przy KC PZPR. W 1991 roku został profesorem nadzwyczajnym, a w 1992 roku otrzymał tytuł profesora nauk prawnych. Z kolei w 1995 roku został profesorem zwyczajnym.
W swojej karierze akademickiej pracował jako adiunkt i docent na Uniwersytecie Śląskim w Katowicach, gdzie kierował Zakładem Problemów Współczesnego Kapitalizmu oraz pełnił funkcję zastępcy dyrektora Instytutu Nauk Politycznych. W 1986 roku przeniósł się do filii Uniwersytetu Warszawskiego w Białymstoku, gdzie był kierownikiem Zakładu Teorii Państwa i Prawa, a także prodziekanem (1987–1990) oraz dziekanem (1990–1996) Wydziału Prawa. W 1996 roku objął stanowisko prorektora Uniwersytetu Warszawskiego ds. filii w Białymstoku. Działał na rzecz utworzenia samodzielnego uniwersytetu w Białymstoku, organizując jego struktury. Po przekształceniu filii Uniwersytetu Warszawskiego w Uniwersytet w Białymstoku został pierwszym rektorem tej uczelni, sprawując tę funkcję od 1997 do 2002 roku.
W 1996 roku pod jego kierunkiem stopień naukowy doktora uzyskała Anetta Breczko.
Jamróz jest autorem, współautorem lub redaktorem ponad 100 publikacji naukowych, w tym około 20 książek. Jego specjalizacja obejmuje systemy polityczne, prawo konstytucyjne oraz współczesną myśl polityczną i prawną. Był stypendystą Instytutu Nauk Politycznych w Paryżu, École des hautes études en sciences sociales oraz Fundacji Konrada Adenauera, a także członkiem Komitetu Nauk Prawnych i Komitetu Nauk Politycznych PAN oraz ZNP. W 2002 roku został członkiem Europejskiej Akademii Nauki, Sztuk i Literatury w Paryżu.
Działalność publiczna
W czasach PRL był członkiem PZPR. W 2001 roku, jako bezpartyjny kandydat, został wybrany na senatora z ramienia koalicji SLD-UP z okręgu białostockiego. Od października 2001 do lutego 2002 roku pełnił funkcję wiceministra (w randze sekretarza stanu) w Ministerstwie Edukacji Narodowej i Sportu. Swój mandat w izbie wyższej parlamentu sprawował do 10 lipca 2003 roku. W 2003 roku Sejm wybrał go na sędziego Trybunału Konstytucyjnego, a jego dziewięcioletnia kadencja rozpoczęła się 22 lipca tego samego roku, kończąc się 22 lipca 2012 roku.
W 2007 roku poseł PiS, Arkadiusz Mularczyk, podczas rozprawy przed TK dotyczącej tzw. ustawy lustracyjnej, ogłosił, że z materiałów uzyskanych z IPN wynika, iż Adam Jamróz był kontaktem operacyjnym SB. Jamróz stanowczo zaprzeczył, aby kiedykolwiek współpracował z PRL-owskimi służbami. Według IPN figurował od 1977 roku w ewidencji wewnętrznej Departamentu I MSW jako kontakt operacyjny, jednak jego oświadczenie lustracyjne nie zostało zakwestionowane przez prokuratora IPN (sprawa została pozostawiona bez dalszego biegu).
Odznaczenia i wyróżnienia
W 2003 roku otrzymał Krzyż Kawalerski Legii Honorowej, a w 2012 roku Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski. Uhonorowany tytułem doktora honoris causa Uniwersytetu w Grodnie (2001) oraz Uniwersytetu w Białymstoku (2022). Za książkę „Demokracja współczesna. Wprowadzenie” zdobył nagrodę Uniwersytetu Warszawskiego im. Franciszka Ryszki w 2001 roku.
Życie prywatne
Jest synem Wita i Kazimiery. Żonaty z Bożeną, ma trzech synów.
Publikacje
„Demokracja”, „Temida 2”, Białystok 1995
„Demokracja współczesna. Wprowadzenie”, „Temida 2”, Białystok 1993
„Francuska Partia Komunistyczna i Partia Socjalistyczna. Problemy strategii przejścia do socjalizmu (1968–1979)”, UŚ, Katowice 1981, ISBN 83-00-00158-1
„Historia konstytucyjna i polityczna Francji (1789–1958)” (tłumaczenie z języka francuskiego, autorzy Marcel Morabito, Daniel Bourmaud), „Temida 2”, Białystok 1996, ISBN 83-86137-22-3
„Konstytucja. Ustrój polityczny. System organów państwowych. Prace ofiarowane profesorowi Marianowi Grzybowskiemu” (współredaktor naukowy ze Stanisławem Bożykiem), „Temida 2”, Białystok 2010, ISBN 978-83-89620-86-6
„System partyjny współczesnej Francji”, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1990, ISBN 83-01-08517-7
„Systemy polityczne rozwiniętych krajów kapitalistycznych” (redaktor), Państwowe Wydawnictwa Naukowe, Warszawa 1989, ISBN 83-01-08404-9
„Wprowadzenie do prawoznawstwa”, Wydawnictwo Prawnicze LexisNexis, Warszawa 2008, ISBN 978-83-7334-964-3
„Współczesna socjaldemokracja francuska 1945–1975. Istota przemian ideologicznych i politycznych”, IBWPK, Warszawa 1976
„Wstęp do nauk prawnych” (współautor z Anettą Breczko, Sławomirem Oliwniakiem, redaktor), „Temida 2”, Białystok 1993
„Wstęp do prawoznawstwa” (współautor z Anettą Breczko, Sławomirem Oliwniakiem, redaktor), „Temida 2”, Białystok 2007, ISBN 978-83-89620-24-8
Przypisy
Bibliografia
Nota biograficzna na stronie Trybunału Konstytucyjnego. [dostęp 2014-08-31].
Prof. dr hab. Adam Jamróz, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) [dostęp 2011-10-04].