Adam Idźkowski
Adam Idźkowski (urodzony 24 grudnia 1798 w Truskolasach-Olszynie, zmarł 3 maja 1879 w Lityniu) był polskim inżynierem budownictwa oraz teoretykiem architektury, konstruktor, poetą i uczestnikiem artystycznych spotkań w salonie Deotymy. Był uczniem Antonia Corazziego.
Życiorys
Idźkowski kształcił się w szkołach wojewódzkich w Pułtusku. W 1824 roku ukończył kierunek budownictwo na Królewskim Uniwersytecie Warszawskim, zdobywając dyplom magistra budownictwa i miernictwa. Już podczas studiów jego projekty przyciągnęły uwagę wpływowych ministrów, w tym ks. Druckiego Lubeckiego, hr. Mostowskiego, hr. Grabowskiego oraz Stanisława Staszica. Dzięki rządowemu stypendium wyjechał do Włoch, gdzie kształcił się w Akademii Sztuk Pięknych we Florencji. Po powrocie do kraju został asesorem budownictwa przy Komisji Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego.
Około 1830 roku zrezygnował z pracy w administracji publicznej i osiedlił się na wsi. Po pewnym czasie powrócił do zajęć rządowych dzięki hr. Grabowskiemu, obejmując stanowisko budowniczego zamku oraz pałaców cesarskich w Warszawie i Skierniewicach.
Idźkowski był autorem licznych projektów pałaców na Mazowszu i Litwie. Wśród jego najważniejszych realizacji znajduje się przebudowa pałacu Saskiego w Warszawie w stylu klasycystycznym (1838–1842), budowa katedry św. Jana w stylu gotyku angielskiego (1836−1840), a także projekt Szpitala św. Łazarza. W 1841 roku przebudował kościół św. Wawrzyńca na cerkiew. Do jego projektów należy także melioracja w Łazienkach, cokół pod pomnikiem Kopernika oraz tunel pod Wisłą w Warszawie (który został odrzucony z powodu wysokich kosztów realizacji). Idźkowski skonstruował także zegar astronomiczny oraz maszynkę do rachunków, a także zaprojektował kolej jednoszynową z wagonami po obydwu stronach.
Oprócz działalności inżynierskiej pisał prace związane z techniką i sztuką. Jest autorem m.in. projektu drogi pod rzeką Wisłą, mającego na celu połączenie Warszawy z Pragą (1828).
Upamiętnienie
W 1928 roku ulicę na warszawskim Solcu nazwano imieniem Adama Idźkowskiego.
Przypisy
Bibliografia
Encyklopedia Warszawy. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1994, s. 270. ISBN 83-01-08836-2.