Adam Grünewald
Adam Grünewald (urodzony 20 października 1902 we Frickenhausen am Main, zmarł 22 stycznia 1945 w Veszprémie) był nazistowskim zbrodniarzem, komendantem niemieckiego obozu koncentracyjnego Hertogenbosch/Vught oraz SS-Sturmbannführer.
Życiorys
Grünewald przyszedł na świat we Frickenhausen am Main, w pobliżu Würzburga. Z wykształcenia był piekarzem. W 1919 roku wstąpił do Freikorps, a następnie służył w Reichswerze do 1931 roku, osiągając stopień sierżanta. W 1931 roku dołączył do NSDAP oraz SA, a w 1934 roku wstąpił do SS. Swoją karierę w obozach rozpoczął w Lichtenburgu, gdzie przebywał od 1934 do 1937 roku. Następnie został przeniesiony do Dachau, gdzie we wrześniu 1938 roku awansował na stanowisko zastępcy kierownika obozu (2. Schutzhaftlagerführer). W latach 1939-1942 był członkiem 3 Dywizji Pancernej SS „Totenkopf”. Jesienią 1942 roku objął stanowisko Schutzhaftlagerführera w Sachsenhausen.
Od października 1943 do lutego 1944 Grünewald pełnił funkcję komendanta obozu Hertogenbosch/Vught. To właśnie tam był odpowiedzialny za zbrodnię znaną jako Bunkerdrama. W styczniu 1944 roku jedna z więźniarek z bloku 23b została uwięziona w obozowym areszcie (bunkrze). Na wieść o tym, pozostałe więźniarki z bloku zorganizowały protest, a komendant obozu ukarał 74 z nich, zamykając w celi o powierzchni 9 m², niemal bez wentylacji. Po 14 godzinach, 16 stycznia 1944 roku, bunkier został otwarty. Niestety, 10 kobiet nie przeżyło tej nocy. Za ten czyn Grünewald został skazany przez sąd SS na 3,5 roku więzienia, jednak ostatecznie został zdegradowany i włączony do jednostek Waffen-SS walczących na froncie wschodnim.
Ponownie dołączył do 3 Dywizji Pancernej SS „Totenkopf”, w której zginął wiosną 1945 roku podczas walk na Węgrzech.
Przypisy
Bibliografia
- Tom Segev: Die Soldaten des Bösen. Zur Geschichte der KZ-Kommandanten. Rowohlt, Reinbek bei Hamburg 1995, ISBN 3-499-18826-0.
- Coenraad J. F. Stuldreher: „Deutsche Konzentrationslager in den Niederlanden – Amersfoort, Westerbork, Herzogenbusch” w Wolfgang Benz (Red.): „Dachauer Hefte 5 – Die vergessenen Lager”, München 1994, ISBN 3-423-04634-1.
- Ernst Klee: Das Personenlexikon zum Dritten Reich: Wer war was vor und nach 1945. Fischer-Taschenbuch-Verlag, Frankfurt am Main 2005, ISBN 3-596-16048-0.
Obóz koncentracyjny Hertogenbosch/Vught (ang.)