Adam Glapiński

Adam Glapiński (urodzony 9 kwietnia 1950 roku w Warszawie) to polski ekonomista, polityk oraz nauczyciel akademicki, posiadający tytuł profesora nauk ekonomicznych.

Był jednym z współzałożycieli Porozumienia Centrum, pełniąc funkcję wiceprzewodniczącego tej partii w latach 1991–1993. W 1991 roku objął stanowisko ministra gospodarki przestrzennej i budownictwa w rządzie Jana Krzysztofa Bieleckiego, a następnie w latach 1991–1992 był ministrem współpracy gospodarczej z zagranicą w rządzie Jana Olszewskiego. W okresie 1991–1993 zasiadał jako poseł w Sejmie I kadencji, a w latach 1997–2001 był senatorem IV kadencji. W latach 2010–2016 był członkiem Rady Polityki Pieniężnej, a od 2016 roku pełnił funkcję członka Zarządu Narodowego Banku Polskiego, a później objął urząd prezesa NBP.

Życiorys

Ukończył Liceum im. Stefana Batorego w Warszawie w 1968 roku, a następnie studia na Wydziale Ekonomiczno-Społecznym Szkoły Głównej Planowania i Statystyki w Warszawie w 1972 roku. W tym samym roku odbył staż w Banque de France w Paryżu. Uzyskał stopień doktora, a w 2004 roku habilitował się w Szkole Głównej Handlowej w Warszawie. Tytuł profesora nauk ekonomicznych nadał mu prezydent Bronisław Komorowski w 2013 roku. Jego specjalizacją jest historia myśli ekonomicznej.

Od 1974 roku jest związany zawodowo z macierzystą uczelnią, która w 1991 roku przyjęła nazwę Szkoła Główna Handlowa. Doszedł do stanowiska profesora nadzwyczajnego oraz objął kierownictwo Zakładu Ekonomii Politycznej i Historii Myśli Ekonomicznej w Kolegium Zarządzania i Finansów SGH. Pełnił również funkcje wykładowcze w Polskiej Akademii Nauk (1978–1983), Inter-University Centre of Postgraduate Studies w Dubrowniku (1986–1989), University of Colorado at Boulder (1993–1998), a także w różnych instytucjach w Polsce i za granicą. W 1988 roku otrzymał stypendium Société historique et littéraire polonaise w Paryżu.

W latach 80. angażował się w działalność podziemnej „Solidarności”, a w czasie stanu wojennego był współprzewodniczącym podziemnej „Solidarności” w SGPiS. W 1989 roku współtworzył Oddział Warszawski Stowarzyszenia Centrum Demokratyczne i został członkiem warszawskiego Komitetu Obywatelskiego. W 1990 roku brał udział w zakładaniu Porozumienia Centrum oraz warszawskiego oddziału Kongresu Liberalno-Demokratycznego (KLD). W 1991 roku jako kandydat Porozumienia Centrum został wybrany na posła I kadencji. W rządzie Jana Olszewskiego pełnił rolę ministra współpracy gospodarczej z zagranicą (1991–1992). W 1997 roku uzyskał mandat senatora IV kadencji w województwie tarnowskim, a w Senacie był wiceprzewodniczącym Komisji Gospodarki Narodowej oraz członkiem Parlamentarnej Komisji Wspólnej RP i UE. W 2001 roku nie ubiegał się o reelekcję.

Był przewodniczącym rad nadzorczych Banku Rozwoju Eksportu (1992), Nowego Przewoźnika (2007) oraz KGHM Polska Miedź (2007). W latach 2007–2008 pełnił funkcję prezesa zarządu i dyrektora generalnego Polkomtela. W latach 1993–2001 kierował Instytutem Wolności Ekonomicznej i Politycznej. Należał do kapituły nagrody „Teraz Polska” w latach 2006–2009 oraz 2009–2012.

5 lutego 2009 roku został jednym z dwóch doradców ekonomicznych prezydenta RP Lecha Kaczyńskiego (pełnił tę rolę do 15 lutego 2010). 16 lutego 2010 roku prezydent Lech Kaczyński ogłosił jego powołanie do Rady Polityki Pieniężnej na sześcioletnią kadencję.

29 lutego 2016 roku prezydent Andrzej Duda, na wniosek prezesa NBP Marka Belki, powołał go na członka Zarządu Narodowego Banku Polskiego, gdzie pełnił funkcję do 9 czerwca 2016 roku. W maju 2016 roku prezydent zgłosił jego kandydaturę na prezesa polskiego banku centralnego. 10 czerwca 2016 roku Sejm VIII kadencji wybrał go na tę funkcję. Po zaprzysiężeniu przed Sejmem 21 czerwca 2016 roku, Adam Glapiński objął urząd prezesa NBP. W styczniu 2022 roku prezydent Andrzej Duda złożył do Sejmu wniosek o powołanie go na drugą kadencję, a 12 maja 2022 roku Sejm IX kadencji ponownie go wybrał. 22 czerwca 2022 roku złożył ślubowanie, obejmując stanowisko prezesa NBP na kolejną kadencję.

Życie prywatne

Adam Glapiński jest żonaty z Katarzyną Glapińską.

Odznaczenia, wyróżnienia i oceny

W 2016 roku otrzymał odznakę honorową „Za zasługi dla bankowości Rzeczypospolitej Polskiej”, a w 2023 roku przyznano mu Złoty Medal „Zasłużony dla Nauki Polskiej Sapientia et Veritas”.

W 2020 roku znalazł się na 6. miejscu w rankingu 200 najbardziej wpływowych ludzi w polskiej gospodarce, sporządzonym przez RMF FM oraz portale Money.pl i 300Gospodarka.

W 2021 roku otrzymał nagrodę „Byki i Niedźwiedzie” przyznaną przez redakcję dziennika „Parkiet” za działania podejmowane jako prezes NBP w trakcie pandemii COVID-19. Otrzymał również nagrodę specjalną „Bankowego Menedżera Roku 2020” od „Gazety Bankowej”, a wraz z NBP został wyróżniony nagrodą „Best Central Bank Governance Europe 2021” od magazynu „Capital Finance International”. W tym samym roku zdobył nagrodę główną „Polski Kompas 2021”, Nagrodę Gospodarczą Prezydenta RP oraz Nagrodę Specjalną w ramach Nagrody Gospodarczej Województwa Małopolskiego. W 2022 roku odznaczono go nagrodą przyznaną przez grupę Polska Press na gali „Giganci Polska Press 2022” za wybitne zarządzanie Narodowym Bankiem Polskim. Otrzymał również nagrodę „Człowiek Wolności” za 2023 rok przyznawaną przez tygodnik „Sieci”.

W rankingu anglojęzycznego magazynu „Global Finance” w latach 2020, 2021 i 2022, Adam Glapiński otrzymał ocenę C (w skali od A do F). W 2021 roku była to najniższa ocena w Europie, a w 2022 roku ocenę D przyznano prezesom banków centralnych Turcji i Białorusi.

Publikacje

Publikacje książkowe

Kapitalizm, demokracja i kryzys państwa podatków, Szkoła Główna Handlowa. Oficyna Wydawnicza, Warszawa 2004.
Meandry historii ekonomii. Między matematyką a poezją, Wyd. I, Szkoła Główna Handlowa. Oficyna Wydawnicza, Warszawa 2006, 165 stron, Wyd. II, Szkoła Główna Handlowa. Oficyna Wydawnicza, Warszawa, 2012, 337 stron.
Natura człowieka i gospodarka. Ekonomia ewolucyjna jako klucz do zrozumienia zjawisk gospodarczych w XXI wieku, Szkoła Główna Handlowa. Oficyna Wydawnicza, Warszawa 2022.

Artykuły naukowe

Technological Innovations and the Dynamics of Structures in the Telecommunications and Media Mobile Market, „Journal of Management and Financial Sciences”, Vol. I, Issue 1, Warszawa 2008.
Obecny kryzys gospodarczy a nauka ekonomii, „Studia i Prace Kolegium Zarządzania i Finansów SGH”, Nr 94, Warszawa 2009.
Post-Crisis Economic Policy. Innovation Based Growth, „Journal of Management and Financial Sciences”, Vol. IV, Issue 5, Warszawa 2011.
Animal Spirits in Economics, „Journal of Management and Financial Sciences”, Issue 11, 2013.
Kwestie metodologiczne podejścia ewolucyjnego w ekonomii, „Gospodarka Narodowa”, Nr 5–6, 2013.

Przypisy

Bibliografia

Adam Glapiński [online], sejm.gov.pl [dostęp 2020-06-13].
Prof. dr hab. Adam Glapiński, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) [dostęp 2015-08-18].
Adam Glapiński kandydatem Prezydenta RP na Prezesa NBP, prezydent.pl, 6 maja 2016 [zarchiwizowane 2016-05-06].