Adam Wojciech Galos
Adam Wojciech Galos (urodzony 22 lipca 1924 w Krakowie, zmarły 11 kwietnia 2013 we Wrocławiu) był profesorem dr hab., polskim historykiem, specjalizującym się w historii Niemiec, relacjach polsko-niemieckich, zaborze pruskim oraz Galicji, a także w obchodach rocznic historycznych XIX i XX wieku.
Życiorys
Był synem Stanisława Józefa Galosa, podpułkownika żandarmerii, oraz Zofii z domu Pieczarka. Do 1941 roku mieszkał w Warszawie, gdzie w latach 1936-1939 uczęszczał do I Państwowego Gimnazjum i Liceum im. Stefana Batorego, a w latach 1939-1942 korzystał z tajnych kompletów. W 1942 roku przeniósł się do Krakowa, gdzie zdał maturę i rozpoczął studia na Wydziale Historii Uniwersytetu Jagiellońskiego, uczestnicząc w tajnych kompletach Wydziału Filozoficznego w latach 1943-1945. Ukończył studia w 1946 roku, zdobywając tytuł magistra pod kierunkiem L. Piotrowicza i H. Wereszyckiego. Równocześnie w latach 1942-1945 działał w Armii Krajowej, a od 1944 roku był redaktorem konspiracyjnego pisma „Na placówce”.
W 1946 roku osiedlił się we Wrocławiu, gdzie podjął pracę na Uniwersytecie Wrocławskim, w Wydziale Filozoficzno-Historycznym, w Instytucie Historii. W 1950 roku uzyskał stopień doktora pod przewodnictwem prof. Henryka Wereszyckiego, a w 1955 roku został docentem, w 1967 roku profesorem nadzwyczajnym, a w 1989 roku profesorem zwyczajnym. Pełnił różne funkcje, w tym starszego asystenta od 1946 roku, adiunkta od 1950 roku oraz zastępcy przewodniczącego komisji wydawniczej uczelni w latach 1958-1968. W latach 1969-1973 był prodziekanem Wydziału Filozoficzno-Historycznego, w latach 1976-1981 wicedyrektorem, a od 1981 do 1994 roku dyrektorem Instytutu Historycznego. W latach 1981-1987 zasiadał w senacie Uniwersytetu Wrocławskiego. Od 1980 roku był członkiem Solidarności, a w latach 1982-1983 działał w tajnych strukturach związku.
Był autorem około 650 publikacji naukowych dotyczących relacji polsko-niemieckich w XIX i XX wieku, historii Niemiec, zaboru pruskiego oraz historii Śląska i Galicji, a także obchodów rocznicowych w Polsce i innych krajach. Wykształcił około 20 doktorów oraz około 260 magistrów. Wygłaszał referaty i wykłady na uniwersytetach w Aarhus (Dania), Sacramento (Kalifornia), Lille, Londynie, NRD i wielokrotnie w różnych miastach Niemiec, jak również dla zagranicznych gości w Lublinie i Wrocławiu. W 1993 roku został odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski za wybitne osiągnięcia w pracy naukowej i dydaktycznej.
Zmarł 11 kwietnia 2013 roku w wieku 89 lat we Wrocławiu. Został pochowany 18 kwietnia 2013 roku na cmentarzu parafialnym „Skowronia Góra” przy ulicy Działkowej.
Działalność zawodowa
Był członkiem różnych towarzystw naukowych, w tym:
- Komisji historyków Polski i NRD (1958-1968);
- Wrocławskiego Towarzystwa Naukowego (członek honorowy, wieloletni wiceprzewodniczący Zarządu Głównego);
- Wrocławskiego Towarzystwa Miłośników Historii (pełniąc różne funkcje, takie jak sekretarz, skarbnik, prezes);
- Polskiego Towarzystwa Historycznego (członek honorowy);
- redaktor kilku pism historycznych, w tym redaktor naczelny „Śląskiego Kwartalnika Historycznego Sobótka” (1975-2009) oraz członek redakcji „Kwartalnika Historycznego” w Warszawie do 2008 roku;
- członek Rady Naukowej „Polskiego Słownika Biograficznego” w Krakowie;
- redaktor prac Wydziału II Wrocławskiego Towarzystwa Naukowego od lat 60. do 90.;
- przewodniczący komisji wydawniczej „Centrum Badań Śląskoznawczych i Bohemistycznych” w latach 90.
Wybrane publikacje
- Historia Niemiec (współautorstwo z Władysławem Czaplińskim i Wacławem Kortą), obejmująca okres 1789-1945, wydania w 1981, 1989 oraz uzupełnione wydanie III do 2009, wydane w 2010;
- Historia zaboru pruskiego w Historii Polski, tom 3, część 1 i 2;
- Hakata w pierwszych latach istnienia w Historii Hakaty;
- Z moich pamiętników Michał Bobrzyński, 1957, II wyd. 2006, tom 1-2, 2006;
- udział w pracy zbiorowej Wrocław – jego dzieje i kultura pod redakcją Zygmunta Świechowskiego, Warszawa 1978, rozdziały: Miasto w 1. połowie XIX wieku, Wielkomiejski rozwój Wrocławia w latach 1850-1914, Wrocław w latach 1914-1945;
- udział w pracy zbiorowej Historia Polski pod redakcją Ż. Kormanowej i W. Najdus, tom III, cz. 1 rozdział V, VI, VII; tom III, cz. 2 rozdział III, V, XIV, XVII; tom III, cz. 33;
- Wrocław w ostatnim półwieczu, Rocznik Wrocławski, 1995.
Upamiętnienie
W rocznicę śmierci prof. Adama Galosa, jego imieniem nazwano Bibliotekę Instytutu Historycznego Uniwersytetu Wrocławskiego.
Uwagi
Przypisy
Bibliografia
Edmund Kujawski, Witold Grabski, Czesław P. Uhma: Pochodem idziemy – dzieje i legenda Szkoły im. Stefana Batorego w Warszawie. II Liceum Ogólnokształcące im. Stefana Batorego. Stowarzyszenie Wychowanków. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1993, seria: Biblioteka Syrenki. ISBN 978-83-06-02325-1. OCLC 31099701.
Kto jest kim we Wrocławiu. Informator biograficzny, wyd. Wrocław 1999.