Adam Fryszberg

Adam Fryszberg

Adam Fryszberg (urodzony 1 października 1882 w Warszawie, zmarł wiosną 1940 w Katyniu) był polskim lekarzem ginekologiem-położnikiem, kapitanem lekarzem Wojska Polskiego oraz ofiarą zbrodni katyńskiej.

Życiorys

Urodził się w rodzinie żydowskiej jako syn Mathiasa (lub Macieja) (1856–1912) oraz Gustawy z domu Glichgewicht (1860–1928).

Studiował medycynę na Uniwersytecie Ludwika i Maksymiliana w Monachium oraz na Uniwersytecie Ruprechta i Karola w Heidelbergu, a studia zakończył na Kazańskim Uniwersytecie Państwowym, gdzie uzyskał dyplom w 1910 roku.

Został specjalistą w dziedzinie ginekologii i położnictwa, zdobywając tytuł naukowy doktora. Pracował w Warszawie, zajmując się akuszerią oraz chorobami kobiecymi do 1913 roku, a następnie ponownie od 1920 roku. W wrześniu 1918 objął stanowisko lekarza powiatowego w Garwolinie. W Warszawie pełnił funkcję ginekologa do 1939 roku, prowadząc gabinet przy ulicy Świętokrzyskiej 30.

W czasie I wojny światowej wstąpił do Wojska Polskiego po odzyskaniu przez Polskę niepodległości. Z dniem 1 grudnia 1919 został zwolniony z obowiązków lekarza sanitarnego Okręgu III w Wydziale VI Zdrowia Publicznego na czas pełnienia służby wojskowej. W 1920 roku służył w szeregach 2 Brygady Jazdy. 24 września 1920 roku został zatwierdzony w stopniu kapitana lekarza w korpusie lekarskim, w grupie oficerów byłych Korpusów Wschodnich oraz byłej armii rosyjskiej. Pełnił służbę w Szpitalu Wojskowym w Wilnie. Został zweryfikowany w stopniu kapitana ze starszeństwem od 1 czerwca 1919 w korpusie oficerów sanitarnych, grupa lekarzy. W latach 1923 i 1924 był oficerem rezerwy 1 Batalionu Sanitarnego. W 1934 roku był w rezerwie przydzielony do kadry zapasowej 1 Szpitala Okręgowego i pozostawał w ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień Warszawa Miasto III.

Był aktywnym członkiem Izby Lekarskiej Warszawsko-Białostockiej, gdzie był wielokrotnie wybierany do Rady ILWB. Został wybrany na członka Rady 13 listopada 1927, 25 listopada 1928, 22 listopada 1931, a także zastępcą członka zarządu 30 grudnia 1928. Dodatkowo był delegatem do Naczelnej Izby Lekarskiej oraz członkiem Sądu Dyscyplinarnego w latach 1931, 1933 i 1935, a także członkiem Komisji Podatkowej. W 1933 roku uczestniczył w XIV Zjeździe Lekarzy i Przyrodników w Poznaniu. 12 czerwca 1938 roku został wiceprezesem sądu Stowarzyszenia „Pomocy Ubogim Chorym – Ezras Chojlim Anyim”.

Mieszkał w Warszawie z żoną Bronisławą z domu Firstenberg, z którą miał córkę Halinę.

Po wybuchu II wojny światowej oraz agresji ZSRR na Polskę (17 września 1939), został aresztowany przez Sowietów. Przetrzymywany w obozie w Kozielsku, wiosną 1940 roku został wywieziony i zamordowany w Katyniu przez funkcjonariuszy Obwodowego Zarządu NKWD w Smoleńsku oraz pracowników NKWD przybyłych z Moskwy na mocy decyzji Biura Politycznego Komitetu Centralnego WKP(b) z 5 marca 1940. Spoczywa na terenie Polskiego Cmentarza Wojennego w Katyniu.

Publikacje

  • O wartości odczynu biologicznego Aschheima-Zondeka (1934, współautor: Artur Lejwa)
  • Dr. med. Antoni Natanson (wspomnienie pośmiertne) (w: „Warszawskie Czasopismo Lekarskie” Nr 3/1934)

Upamiętnienie

5 października 2007 roku Minister Obrony Narodowej Aleksander Szczygło pośmiertnie mianował go do stopnia majora. Awans ogłoszono 9 listopada 2007 roku w Warszawie podczas uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”.

Zobacz też

Uwagi

Przypisy

Bibliografia

  • Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2016-02-15].
  • Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
  • Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
  • Rocznik Oficerski Rezerw 1934. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1934.
  • Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego: Katyń. Rada Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa, 2000. s. 146. [dostęp 2014-03-14].
  • Biogramy ofiar zbrodni katyńskiej. Adam Fryszberg. Muzeum Katyńskie. [dostęp 2017-11-10].
  • Adam Fryszberg. katyn-pamietam.pl. [dostęp 2017-11-10].
  • Убиты в Катыни. Księga pamięci polskich jeńców wojennych – więźniów obozu NKWD w Kozielsku, rozstrzelanych decyzją Biura Politycznego Komitetu Centralnego Wszechzwiązkowej Komunistycznej Partii (b) z 5 marca 1940 roku. Лариса Еремина (red.). Moskwa: Stowarzyszenie Memoriał, 2015. ISBN 978-5-78700-123-5.