Adam Franciszek Skorupka
Adam Franciszek Skorupka, noszący herb Ślepowron, urodził się 3 grudnia 1820 roku w Krakowie i zmarł 18 października 1872 roku w Krynicy. Był to znany polski aktor oraz dyrektor teatru krakowskiego.
Życiorys
Adam pochodził z rodziny ziemiańskiej, jako syn Józefa Piotra hr. Skorupki, który był senatorem Wolnego Miasta Krakowa, oraz Józefy hr. Przerembskiej herbu Nowina. Ożenił się z Karoliną hr. Krasicką herbu Ślepowron. Miał również brata Leona.
Działalność teatralna
Od 1865 roku, aż do nagłej śmierci w Krynicy w 1872 roku, pełnił funkcję dyrektora teatru krakowskiego. W 1866 roku jego wspólnikiem, a później faktycznym dyrektorem teatru, został Stanisław Koźmian. W 1869 roku Skorupka i Koźmian planowali objąć dyrekcję teatru lwowskiego, jednak Karol Jabłonowski poparł Adama Miłaszewskiego na to stanowisko. W tym samym roku Koźmian wycofał się z teatru krakowskiego, a Skorupka powierzył kierownictwo artystyczne Feliksowi Bendzie, które trwało do 1871 roku. Po śmierci Skorupki, dyrekcję teatru ponownie objął Stanisław Koźmian.
Dzięki działalności Skorupki, która pomimo licznych konfliktów personalnych przyczyniła się do odbudowy teatru krakowskiego, instytucja ta, w 1865 roku znajdująca się w trudnej sytuacji, zaczęła się rozwijać.
W latach jego dyrekcji, Skorupka zatrudniał takie osobistości jak Helena Modrzejewska, Bolesław Ładnowski, Wincenty Rapacki oraz Feliks Benda.
Z jego inicjatywy w 1871 roku powstał w Krynicy budynek teatralny, w którym organizowano letnie przedstawienia. Dodatkowo zespół krakowski występował w takich miejscowościach jak Poznań, Mysłowice, Tarnów oraz Solca.
Skorupka był również autorem sztuk teatralnych, z których niektóre były wystawiane w teatrze krakowskim i w Krynicy, w tym „Wybory do Rady Miejskiej” (premiera: Kraków 1868, wydanie: Poznań 1911).
Przypisy
Bibliografia
- Słownik Biograficzny Teatru Polskiego 1765–1965, red. Zbigniew Raszewski, PWN Warszawa 1973.
- Edward Webersfeld, Teatr krakowski w Krynicy, „Echo Muzyczne, Teatralne i Artystyczne” 1899, nr 26-28.
- Kazimierz Chłędowski, Album fotograficzne, Wrocław 1951.
- Karol Estreicher, Teatra w Polsce. T. 1-3. – Wyd. 2 fotoofsetowe. – Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1953, i też w: Gazeta Narodowa” 1871, nr 176.
- Korespondencja Heleny Modrzejewskiej i Karola Chłapowskiego. T. 1-2 / wybór i oprac. Jerzy Got, Józef Szczublewski. – Warszawa : Państwowy Instytut Wydawniczy, 1965.
- Teatr : wybór pism. T. 1-2 / Stanisław Koźmian ; oprac. Jerzy Got. – Kraków: Wydawnictwo Literackie, 1959.
- Modrzejewska : życie w odsłonach / Józef Szczublewski. – Wyd. 3. – Warszawa : Wydawnictwo W.A.B., 2009.
- Wspomnienia. T. 1-2 / Marian Rosco Bogdanowicz; przedm. Antoni Knot ; przygot. do dr., przypisy, przekł. obcych tekstów Jan Gintel. – Kraków : Wydaw. Literackie, 1959.
- Kasper Niesiecki, Herbarz Polski, wyd. J.N. Bobrowicz, Lipsk 1839-1845.