Adam Ferguson
Adam Ferguson (ur. 20 czerwca?/1 lipca 1723 w Perth, zm. 22 lutego 1816 w St Andrews) – był szkockim ekonomistą oraz myślicielem politycznym.
Życiorys
Ferguson uczęszczał do szkoły w Perth, a następnie kontynuował naukę na Uniwersytecie Św. Andrzeja w Edynburgu. Po ukończeniu studiów podjął pracę jako kapelan wojskowy. W 1745 roku, podczas bitwy pod Fontenoy, odmówił wykonania rozkazu o wycofaniu się.
W 1754 roku zrezygnował z życia duchownego. W styczniu 1757 roku objął stanowisko bibliotekarza wydziału prawa na Uniwersytecie Św. Andrzeja, zastępując Davida Hume’a. W 1759 roku został profesorem wykładającym filozofię naturalną na tej samej uczelni.
W 1767 roku opublikował swoje pierwsze dzieło, Essay of Civil Society. W 1776 roku, w odpowiedzi na pisma Richarda Price’a, anonimowo opublikował replikę wspierającą postulaty parlamentu londyńskiego wobec kolonistów.
W 1783 roku ukazała się jego praca historyczna History of the Progress and Termination of the Roman Republic, która dotyczyła historii starożytnego Rzymu.
Myśl polityczna i ekonomiczna
Ferguson był zwolennikiem wolnego handlu oraz wolnego rynku. W polityce przyjmował raczej konserwatywne stanowisko, jednak popierał reformy rządów postulowane przez Monteskiusza.
Podobnie jak Thomas Hobbes, Bernard de Mandeville oraz David Hume (który był jednym z nielicznych krytyków Fergusona), uważał egoizm za główną siłę napędową społeczeństwa. Różnił się jednak od deisty Hume’a, wierząc, że nad wszystkim czuwa opatrzność Boska. Według Fergusona, ludzkość zmierza do swojego przeznaczenia oraz do wzniosłego końca. Równocześnie popierał francuską teorię stałego postępu w wiedzy i umiejętnościach ludzkich, którą głosił zwłaszcza Jean Condorcet.
Dzieła
- An Essay on the History of Civil Society (1767)
- The History of the Progress and Termination of the Roman Republic (1783)
- Principles of Moral and Political Science; being chiefly a retrospect of lectures delivered in the College of Edinburgh (1792)
- Institutes of Moral Philosophy (1769)
- Reflections Previous to the Establishment of a Militia (1756)