Adam Michał Darski
Adam Michał Darski, znany także jako Nergal, Holocausto czy Howlin’ De Ville (ur. 10 czerwca 1977 w Gdyni) to polski muzyk, kompozytor, wokalista, autor tekstów i multiinstrumentalista, a także producent muzyczny. Ukończył studia na kierunku historii. Jest również dziennikarzem w magazynie muzycznym Mystic Art oraz członkiem Akademii Fonograficznej ZPAV. W 2009 roku zdobył nagrodę Fryderyka w kategorii polskiego przemysłu fonograficznego za album Evangelion.
Adam Darski jest najbardziej znany z długoletniej działalności w black-deathmetalowym zespole Behemoth, którego współzałożycielem jest. W zespole pełni rolę głównego kompozytora, gitarzysty, wokalisty oraz autora tekstów. Okazjonalnie grał również jako basista, perkusista i keyboardzista. Do 2014 roku z zespołem nagrał dziesięć albumów studyjnych, zdobywając wczesne uznanie na międzynarodowej scenie muzyki heavymetalowej, mimo że przez długi czas działał w artystycznym podziemiu.
Po 2002 roku Zespół skierował swoją działalność na rynek amerykański, co przyczyniło się do wzrostu zainteresowania twórczością Behemotha. W rezultacie, zespół prowadzony przez Darskiego stał się pierwszym w historii polskiej muzyki rozrywkowej, którego albumy trafiły na listę Billboard 200 w Stanach Zjednoczonych (The Apostasy; 2007).
W ciągu ponad dwudziestu lat swojej kariery artystycznej Darski brał udział w wielu projektach poza Behemothem. Był członkiem zespołów Damnation, Mastiphal i Wolverine. Wspierał również inne zespoły, takie jak Root, Hermh, Sweet Noise, December’s Fire, Vader, Mess Age, Frontside oraz Hefeystos. Czasami występował na scenie z zespołami Times New Roman, Nile, Azarath, Fields of the Nephilim oraz producentem Andrzejem Smolikiem.
W 2009 roku Darski nawiązał związek z wokalistką pop-rockową Dorotą „Dodą” Rabczewską. Ich związek, uznawany za mezalians, stał się tematem wielu doniesień medialnych i publikacji w tabloidach. Relacja z Doda przyczyniła się do zyskania przez Darskiego statusu celebryty, a twórczość Behemotha stała się przedmiotem intensywnej dyskusji w mediach, angażując przedstawicieli duchowieństwa i polityków.
Życiorys
Młodość
Adam Michał Darski przyszedł na świat 10 czerwca 1977 w Gdyni, w rodzinie Ireny i Zenona Darskich. Wychowywał się na gdańskim osiedlu Żabianka. Jego ojciec pracował w Stoczni Gdańskiej jako technolog budowy okrętów i był członkiem PZPR, natomiast matka była zatrudniona w fabryce łożysk Bimet.
Muzyką heavymetalową zainteresował go starszy brat, Paweł (ur. 1969). Pierwszą gitarę Darski otrzymał od rodziców na swoją pierwszą komunię, a jego pierwsza gitara elektryczna była kopią modelu Fender Stratocaster. Uczył się gry na gitarze i zapisu nutowego przez rok w ognisku muzycznym.
W 1997 roku rozpoczął studia na Wydziale Filologiczno-Historycznym Uniwersytetu Gdańskiego (specjalizacja muzealna), gdzie obronił pracę magisterską pt. „Repertuar kinematografów w mieście Gdańsku w latach 1919–1923”.
Działalność artystyczna
Behemoth
W 1991 roku, razem z perkusistą Adamem Muraszko, założył zespół Behemoth, który początkowo nosił nazwę Baphomet. Muzycy poznali się wcześniej w 1987 roku, kiedy zafascynowani muzyką grup takich jak: Kat, TSA, Iron Maiden, Kiss, Metallica, Poison oraz Perfect, zaprzyjaźnili się i marzyli o stworzeniu własnej grupy. W 1992 roku zespół wydał swoje pierwsze wydawnictwo, zatytułowane Endless Damnation. W 1993 zrealizowano kolejne demo – The Return of the Northern Moon, które ukazało się dzięki wytwórni Pagan Records i było pierwszym sukcesem grupy.
Do 1993 roku Darski występował pod pseudonimem Holocausto, nawiązującym do lidera zespołu Beherit – Marko Laiho, znanego jako Nuclear Holocausto. W 1993 roku przyjął pseudonim Nergal, który odnosi się do sumeryjskiego boga. W grudniu tego samego roku powstało trzecie demo grupy zatytułowane …From the Pagan Vastlands. W 1994 roku zespół wydał pierwszy minialbum And the Forests Dream Eternally, a jeszcze w grudniu tego roku zarejestrowano pierwszy album Sventevith (Storming Near the Baltic) w 8 Studio, wydany przez Pagan Records. Płyta została pozytywnie przyjęta przez fanów oraz krytyków, co zaowocowało kontraktem na dwa kolejne albumy z niemiecką wytwórnią Solistitium Records.
Pierwszym albumem wydanym przez nową wytwórnię był Grom, który ukazał się w 1996 roku w Polsce dzięki Atratus Music. Był to ostatni album z perkusistą Adamem Muraszko, który odszedł 11 października 1996 roku po koncercie promującym album Grom w warszawskim klubie Remont. Zastąpił go Zbigniew Promiński z Tczewa, z którym w lutym 1997 roku zespół nagrał trzy utwory na minialbum Bewitching the Pomerania. Obecność Promińskiego w grupie znacząco wpłynęła na styl perkusji, ze względu na jego inspiracje death metalem. W kolejnych latach działalności Promiński i Darski pozostawali jedynymi stałymi członkami zespołu, który nagrał albumy takie jak: Pandemonic Incantations (1998), Satanica (1999), Thelema.6 (2000) i Zos Kia Cultus (Here and Beyond) (2002).
Albumy Demigod (2004) oraz The Apostasy (2007) przyczyniły się do znacznego wzrostu popularności zespołu, który regularnie koncertował w Stanach Zjednoczonych. The Apostasy było promowane podczas festiwalu Ozzfest, gdzie wystąpili również tacy artyści jak: Lamb of God, Hatebreed, Ozzy Osbourne, DevilDriver, Nile, Static-X oraz Lordi.
7 stycznia 2008 roku zespół wystąpił w warszawskim klubie Stodoła na koncercie charytatywnym, poświęconym pamięci perkusisty Witolda „Vitka” Kiełtyki oraz wokalisty Adriana „Covan” Kowanka, obaj z grupy Decapitated. Pod koniec roku Darski i Behemoth rozpoczęli prace nad dziewiątym albumem studyjnym Evangelion, który ukazał się 7 sierpnia 2009 roku.
Poza Behemoth
W 1994 roku Darski zagrał na perkusji na albumie Nocturnal Landscape gdańskiej grupy Mastiphal, z którą był związany przez krótki czas. W 1995 roku wykonał dodatkowe partie wokalne oraz zagrał na gitarze basowej na albumie Crying Crown of Trees białostockiej grupy Hermh. W 1996 roku, na zaproszenie Piotra Weltrowskiego, zaśpiewał na albumie Vae Victis projektu December’s Fire. W drugiej połowie lat 90. związany był jako basista z zespołem Damnation, z którym nagrał album Coronation w 1997 roku. W 1998 roku użyczył swojego wokalu na albumie Psycho Cafe grupy Hefeystos.
W 1999 roku, pod pseudonimem Howlin’ De Ville, Darski wraz z basistą Patrykiem Zwolińskim (Nick Wolverine), gitarzystą Piotrem Weltrowskim (Vel Trotzky) oraz perkusistą Krzysztofem Sadowskim (John Wayne Orlowsky) założył zespół Wolverine. W 2000 roku grupa wydała debiutanckie demo Million Hells. W wywiadzie dla serwisu rockmetal.pl Piotr Weltrowski zapowiedział nagranie debiutanckiego albumu. Ostatecznie z powodu innych zobowiązań muzycznych grupa została rozwiązana. 14 kwietnia 2000 roku w Częstochowie Darski wystąpił z zespołem Azarath, wykonując utwór „Sacrificial Suicide” z repertuaru Deicide.
W 2002 roku Darski wystąpił gościnnie na albumach grup Vader (album Revelations), Hangover (album Terrorbeer) oraz Mess Age (album Self-Convicted). W 2003 roku, razem z perkusistą Krzysztofem Raczkowskim, wziął udział w nagraniach remiksu utworu „N.U.E.R.H.A.” grupy Sweet Noise, który ukazał się na ich albumie Revolta. W tym samym roku zaśpiewał również na albumie grupy Corruption pt. Orgasmusica. 19 września 2005 roku Nergal wykonał utwór „Cast Down the Heretic” wraz z amerykańskim zespołem Nile podczas koncertu w Szwajcarii.
W 2006 roku Darski, razem z gitarzystą Jackiem Hiro, liderem grupy Sceptic, dołączył jednorazowo do supergrupy Voodoo Gods, stworzonej przez Alexa von Poschingera. W skład zespołu weszli również Tony Norman (Monstrosity), Seth van de Loo (Severe Torture), Mike Browning (Acheron), Jean Baudin (Nuclear Rabbit) oraz David Shankle (Manowar). Zapowiadana przez grupę płyta pt. Shrunken Head ukazała się w 2012 roku nakładem Misanthropica Enterprises. W 2008 roku Nergal wystąpił gościnnie na płycie metalcoreowej grupy Frontside pt. Teoria konspiracji oraz na albumie australijskiej formacji The Amenta zatytułowanej n0n. W 2009 roku nawiązał współpracę z zespołem Ex Deo, wspierając go gościnnie na debiutanckim albumie Romulus. W 2010 roku wystąpił na płycie zespołu Vulgar pt. The Professional Blasphemy. Również w 2010 roku, na zaproszenie Czesława Mozila, zaśpiewał w utworze „Dziewczyna z branży”, wydanym na płycie pt. Pop.
Latem 2010 roku, w ramach cyklu koncertów Męskie Granie, wystąpił z producentem muzycznym Andrzejem Smolikiem, który przygotował remiks utworu „Lucifer” z repertuaru Behemoth. 6 maja 2011 roku odbył się pierwszy sceniczny występ Darskiego po przerwie spowodowanej chorobą. Wraz z zespołem Fields of the Nephilim wykonał utwór „Penetration” z repertuaru The Nefilim. W 2011 roku Darski zarejestrował partie wokalne na potrzeby albumu Heritage of Satan czeskiej grupy Root. Natomiast w 2012 roku zagrał na gitarze w utworze „Me & My Guitar”, który ukazał się na albumie gitarzysty i wokalisty Grzegorza Skawińskiego o tym samym tytule. W tym samym roku wystąpił na płycie w stylu country piosenkarza Macieja Maleńczuka zatytułowanej Psychocountry, gdzie zaśpiewał w utworze „Highwayman” z repertuaru Jimmy’ego Webba. Piosenka dotarła do 43. miejsca Listy Przebojów Programu Trzeciego Polskiego Radia.
W 2016 roku Darski, wspólnie z Johnem Porterem, stworzył duet na pograniczu rocka, folku i country Me and That Man, z którym nagrał album Songs of Love and Death (2016). Nagrali do niego kilka popularnych teledysków, które zdobyły uznanie wśród szerokiej publiczności.
W lutym 2022 roku Darski pojawił się gościnnie w utworze „Akumu” projektu Matta Heafy’ego, Ibaraki, który znalazł się na albumie Rashomon.
Procesy sądowe
W lutym 2008 roku były poseł Ryszard Nowak, przewodniczący Ogólnopolskiego Komitetu Obrony przed Sektami, złożył zawiadomienie do ministra sprawiedliwości – prokuratora generalnego, oskarżając Darskiego o przestępstwo z art. 196 Kodeksu karnego, dotyczące obrazy uczuć religijnych. Oskarżenie dotyczyło incydentu, który miał miejsce podczas koncertu w gdyńskim klubie Ucho 13 września 2007 roku, kiedy to Darski zniszczył egzemplarz Biblii. Prokuratura w Gdyni wszczęła śledztwo, przesłuchując członków zespołu, w tym Darskiego, który stwierdził, że jego intencją nie było obrażanie uczuć religijnych, a zdarzenie należy traktować jako element działalności artystycznej. Przesłuchano również uczestników koncertu oraz właściciela klubu, który oświadczył, że nie miał wpływu na działania zespołu.
Prokurator zwrócił się o opinię biegłego sądowego z dziedziny religioznawstwa, prof. Krzysztofa Kowalika z Uniwersytetu Gdańskiego, który stwierdził, że każdy egzemplarz Biblii jest przedmiotem czci religijnej. W maju postępowanie karne zostało umorzone, ponieważ nie zgłosiły się inne osoby, których uczucia religijne miałyby być naruszone, a jedynym poszkodowanym był Nowak, co nie spełniało znamion przestępstwa.
22 kwietnia 2008 roku, po umorzeniu śledztwa przez oskarżyciela publicznego, Ryszard Nowak złożył prywatny akt oskarżenia o obrazę uczuć religijnych oraz zniesławienie Kościoła katolickiego, jednak to postępowanie zostało umorzone przez sąd. Pod koniec 2008 roku Darski wytoczył proces Nowakowi, który wielokrotnie nazywał go przestępcą, co miało stanowić naruszenie jego dóbr osobistych. W marcu 2009 roku zapadł wyrok, nakazujący Nowakowi przeproszenie Darskiego w Gazecie Wyborczej oraz wpłacenie 3 tys. zł na rzecz schroniska dla zwierząt „Ciapkowo” w Gdyni. Nowak odwołał się od decyzji, a w grudniu 2009 roku sąd II instancji uchylił wyrok, przekazując sprawę do ponownego rozpatrzenia przez Sąd Okręgowy. Sędziowie w pierwszej instancji nie uwzględnili zniszczenia przez Darskiego egzemplarza Pisma Świętego, co mogło naruszyć normy współżycia społecznego oraz uczucia Nowaka.
W styczniu 2010 roku, po wniosku czterech posłów Prawa i Sprawiedliwości, prokuratura w Gdyni ponownie zajęła się sprawą obrazy uczuć religijnych. 28 czerwca, na wniosek obrońcy Darskiego – Jacka Potulskiego, sprawa została umorzona przez gdyński Sąd Rejonowy. We wrześniu, po złożonym przez prokuratora zażaleniu, Sąd Okręgowy w Gdańsku zdecydował o ponownym rozpatrzeniu sprawy. Po przeprowadzonym w 2011 roku postępowaniu Darski został uniewinniony. W listopadzie 2011 roku Ryszard Nowak wniósł pozew sądowy, zarzucając Darskiemu obrazę swoich uczuć religijnych poprzez znieważenie papieża Jana Pawła II oraz pochwalanie morderstwa na świętym Wojciechu w utworze Behemotha pt. „Chwała mordercom Wojciecha”.
W październiku 2012 roku Nowak złożył zawiadomienie o przestępstwie zgwałcenia, którego mieli dopuścić się Darski i pozostali muzycy Behemoth podczas trasy koncertowej grupy, w oparciu o treść książki Spowiedź heretyka. Sacrum Profanum, opublikowanej w 2012 roku przez Darskiego. Również w tym samym miesiącu Nowak złożył zawiadomienie o przestępstwie obrazy uczuć religijnych, którego miał dopuścić się Darski podczas koncertu Behemoth, podpalając krzyże.
8 stycznia 2013 roku Sąd Okręgowy w Gdańsku uchylił wyrok wydany przez Sąd Rejonowy w Gdyni, uniewinniający Darskiego od zarzutu obrazy uczuć religijnych, i przekazał sprawę do ponownego rozpatrzenia; podstawą była uchwała Sądu Najwyższego, zgodnie z którą „przestępstwo obrazy uczuć religijnych popełnia nie tylko ten, kto chce go dokonać, ale także ten, kto ma świadomość, że może do niego dojść”. Od wyroku sądu w Gdyni z czerwca 2013 roku, uniewinniającego Darskiego od zarzutu obrazy uczuć religijnych, apelacje złożyli zarówno prokuratura, jak i Ryszard Nowak. W lutym 2014 roku Sąd Okręgowy w Gdańsku potwierdził wyrok sądu niższej instancji, uniewinniając muzyka.
Na początku 2019 roku rozpoczął się kolejny proces Darskiego o obrazę uczuć religijnych. W wyniku zawiadomienia fundacji Ordo Iuris, Prokuratura Rejonowa Gdańsk-Śródmieście wniosła do Sądu Rejonowego Gdańsk-Południe akt oskarżenia w związku z filmem, który w 2018 roku ukazał się na oficjalnym profilu Darskiego na portalu społecznościowym z okazji Dnia Kobiet. Na nagraniu „Nergal” śpiewał, używając jako rekwizytu dildo z figurką ukrzyżowanego Jezusa. W wyniku protestów film został usunięty z sieci.
W 2019 roku fundacja Ordo Iuris wysłała kolejne zawiadomienie o przestępstwie z art. 196 KK. Prokuratura Rejonowa Warszawa-Mokotów wszczęła postępowanie w sprawie, a Darski został oskarżony o obrazę uczuć religijnych poprzez umieszczenie zdjęcia, na którym obraz z wizerunkiem Matki Boskiej z opisem „o Matko Miłosierdzia módl się za nami” jest przysłonięty przez jego but. We wrześniu 2021 roku Sąd Rejonowy dla Warszawy Mokotowa uniewinnił muzyka.
Obecność w mediach
Po 2009 roku, dzięki związkowi z wokalistką popową Dorotą Rabczewską, Darski zyskał status celebryty. To przyciągnęło uwagę mediów pozabranżowych, które zaczęły publikować wywiady i artykuły w takich czasopismach jak: „Playboy”, „Pani”, „Fakt” czy „Przekrój”. Muzyk gościł również w różnych programach telewizyjnych, takich jak: Dzień dobry TVN, Tak to leciało!, Ona i on, Redakcja kultury, Co za tydzień?, Poranek TVN24 oraz Tomasz Lis na żywo. W 2010 roku brał udział w gali Eska Music Awards, gdzie wręczył nagrodę brytyjskiej formacji White Lies w kategorii „rockowy zespół roku”.
W 2011 roku wystąpił w spocie reklamowym Fundacji TVN „Nie jesteś sam”.
Był jednym z trenerów w pierwszej edycji programu TVP2 The Voice of Poland (2011). Jego udział w programie spotkał się z krytyką ze strony katolickich środowisk, a protesty wystosowało m.in. Katolickie Stowarzyszenie Dziennikarzy oraz biskupi rzymskokatoliccy Wiesław Mering i Sławoj Leszek Głódź, którzy oskarżyli Darskiego o propagowanie satanizmu.
W 2011 roku Darski zajął 43. miejsce w zestawieniu „100 najbardziej wpływowych Polaków” opublikowanym przez tygodnik „Wprost”.
W 2012 roku na rynku zadebiutował napój energetyczny Demon Energy, sygnowany przez muzyka. Część zysków ze sprzedaży każdego opakowania napoju została przekazana przez producenta – firmę Agros-Nova na rzecz Fundacji DKMS. Darski również przekazał część swojego wynagrodzenia z tytułu kontraktu reklamowego na tę fundację.
Życie prywatne
Darski ma starszego brata, który jest żonaty i ma dwoje dzieci.
Jego pierwszą dziewczyną była Celina, z którą spotykał się w latach 90. i która gościnnie wystąpiła na drugiej płycie Behemotha pt. Grom. Od 2009 roku był w związku z wokalistką pop-rockową Dorotą „Dodą” Rabczewską, a 1 stycznia 2010 roku para zaręczyła się. W marcu 2011 roku Darski zakończył związek z piosenkarką.
Od 2014 roku Darski jest współwłaścicielem salonu fryzjerskiego.
Choroba
Na początku sierpnia 2010 roku Darski został przewieziony na oddział hematologii Uniwersyteckiego Centrum Klinicznego w Gdańsku, co spowodowało odwołanie wszystkich koncertów Behemotha, w tym trasy po krajach nadbałtyckich oraz w Stanach Zjednoczonych. U muzyka zdiagnozowano białaczkę. 24 sierpnia na stronie oficjalnej Behemotha opublikowano apel do potencjalnych dawców szpiku o rejestrację w Fundacji DKMS – Bazie Dawców Komórek Macierzystych.
25 sierpnia Randy Blythe, wokalista amerykańskiej formacji Lamb of God, ogłosił, że Darski przeszedł pierwszy etap chemioterapii. 28 sierpnia Centralny Ośrodek Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa w Katowicach zorganizował akcję oddawania krwi do badania zgodności szpiku. W grudniu 2010 roku Darski przeszedł operację przeszczepu szpiku, a w styczniu 2011 roku opuścił szpital po niemal półrocznym leczeniu.
Instrumentarium
Na początku działalności Behemotha Darski grał na gitarze Jackson model Kelly (6 strun), a później przez kilka lat na gitarach Ibanez (7 strun) i Gibson model Explorer (6 strun). W 2004 roku Darski podpisał kontrakt z polskim producentem gitar Mayones, który przygotował dla zespołu dwa modele gitar, bazujące na linii Flame EXG Custom (7 strun) oraz Signum Gothic Custom (6 strun). Gitary były sygnowane napisami HATE (palisandrowa podstrunnica) lub EVIL (hebanowa podstrunnica). Obie gitary można zobaczyć w teledysku do utworu „Conquer All” z albumu Demigod. Darski sprzedał gitarę Mayones model Signum Gothic Custom sygnowaną HATE.
W 2005 roku zespół zakończył współpracę z Mayones i podpisał kontrakt z amerykańskim producentem gitar ESP, obejmujący instrumenty zarówno dla gitarzystów, jak i basisty Behemotha. Darski korzystał z gitar LTD EC Series oraz sygnowanego przez Michaela Amotta modelu ESP V. Niedługo potem otrzymał sześciostrunową gitarę ESP Custom V, która jest jego głównym instrumentem. W 2009 roku firma ESP przygotowała model gitary siedmiostrunowej LTD HEX-7 Nergal Signature 7 string. W tym samym roku Darski wziął udział w targach Musikmesse we Frankfurcie.
Sześciostrunowe gitary są strojone o półtora tonu w dół (C#, F#, B, E, G#, C#), przy użyciu strun z dwóch zestawów. Struny wiolinowe pochodzą z zestawu .011-.049, a basowe z .013-.056. Gitary siedmiostrunowe stroi się dodatkowo o pół tonu w dół (A#, D#, G#, C#, F#, A#, D#). Darski korzysta również z wzmacniaczy i kolumn głośnikowych firm Mesa, Krank i Laboga, systemu Rack firmy MARK L, pedału Morley Wah-wah oraz strun gitarowych D’Addario o grubości 12-56 i 12-60.
Od lat Darski kolekcjonuje gitary firmy Gibson, których jednak nie używa podczas występów z Behemothem.
Dyskografia
Albumy
…
Występy gościnne
…
Notowane utwory
…
Audiobooki
…
Gry komputerowe
Risen 2: Mroczne wody (jako Slane – kapitan piratów, 2012, Deep Silver)
Publikacje
A. Darski, P. Weltrowski, K. Azarewicz, Spowiedź heretyka. Sacrum Profanum, G+J Gruner+Jahr Polska 2012, ISBN 978-83-7778-197-5.
Filmografia
…
Nagrody i wyróżnienia
…
Przypisy
…
Bibliografia
Witold Trelecki. May-Player News. „Metal Hammer”. 11/2004, s. 28. Dariusz Świtała. Metal Mind Productions Sp. z o.o.. ISSN 1231-9759. (pol.).
Witold Trelecki. May-Player News. „Metal Hammer”. 3/2005, s. 28. Dariusz Świtała. Metal Mind Productions Sp. z o.o.. ISSN 1231-9759. (pol.).
Beata Jajkowska. Pierwotny Ryk. „Dziennik Bałtycki”. 11 stycznia 2008, s. 8–10. Maciej Wośko. Grupa Wydawnicza Polskapresse. ISSN 0137-9062. (pol.).
Wiesław Królikowski. Strip-tease. „Teraz Rock”. 4 (62) 2008, s. 32–36. Wiesław Weiss. Dom Wydawniczy Wolne Słowo S.A.. ISSN 1230-2317. (pol.).
Bartosz Bartosz Donarski. Bez tajemnic. „Mystic Art”. 2/2006, s. 15. Michał Wardzała. Mystic Production. ISSN 1427-5538. (pol.).