Adam Zygmunt Czyżewicz
Adam Zygmunt Czyżewicz (ur. 18 lutego 1841 w Tarnowie, zm. 24 stycznia 1910 we Lwowie) był doktorem medycyny oraz ordynatorem we Lwowie. Był również c.k. profesorem oraz posłem do Sejmu Krajowego Galicji VI kadencji (1889–1895).
Życiorys
Adam pochodził z rodziny Ferdynanda Czyżewicza (1797–1865), który był sekretarzem Sądu Szlacheckiego dla Galicji Zachodniej, oraz Wilhelminy z Baumanów (1808–1890). Wśród jego bliskich znajdował się także dr Władysław Czyżewicz (zm. 1918), również lekarz. W 1858 roku ukończył gimnazjum w Tarnowie, a następnie rozpoczął studia na Wydziale Prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego. W styczniu 1859 przeniósł się na Wydział Lekarski. W czasie studiów (rok akademicki 1863/64) pracował jako asystent profesora Ludwika Teichmanna w Katedrze Anatomii Patologicznej. W okresie powstania styczniowego w 1863 roku pełnił funkcję lekarza Rządu Narodowego. Naukę w Krakowie zakończył w 1864 roku, a następnie udał się do Wiednia, gdzie w 1865 roku zdał egzaminy końcowe, uzyskując tytuł doktora medycyny. Rok później na Uniwersytecie Jagiellońskim zdał egzamin na stopień magistra położnictwa. Praktyki odbył u profesorów Dietla i Maurycego Madurowicza. Do września 1870 roku pracował jako adiunkt w Klinice Położniczo-Ginekologicznej i jednocześnie pełnił funkcję lekarza sądowego w Sądzie Krajowym w Krakowie. Był jednym z założycieli Towarzystwa Lekarskiego Krakowskiego w 1866 roku.
Od 1871 roku osiedlił się we Lwowie, gdzie został prymariuszem (ordynatorem) Zakładu Położniczego w Szpitalu Powszechnym. W tym samym czasie objął stanowisko profesora położnictwa w Szkole Medyko-Chirurgicznej, a do 1876 roku pełnił także rolę dyrektora szkoły. Dzięki jego staraniom w szpitalu powstał oddział zakaźny. Ponadto pracował jako redaktor pisma „Kalendarz medyczny”.
Był osobą znaczącą dla rozwoju polskiej medycyny. Po raz pierwszy w Polsce zastosował kleszcze porodowe i wprowadził nowe metody cesarskiego cięcia. Z pracy jako ginekolog osiągnął znaczący sukces finansowy oraz zdobył uznanie na arenie europejskiej. Wśród jego pacjentek była Blanka, żona arcyksięcia Leopolda Salwatora (1863–1931).
Czynnie angażował się w działalność społeczną i polityczną. Był aktywnym członkiem Towarzystwa Lekarzy Galicyjskich (zastępca prezesa w latach 1885–1889 oraz prezes od 1889 roku), członkiem Towarzystwa Lekarskiego Lwowskiego (dwukrotnie pełnił funkcję prezesa w latach 1881 i 1888), a także pierwszym prezesem Lwowskiego Towarzystwa Ginekologicznego. Zasiadał w C. K. Radzie Zdrowia przez 36 lat (w tym 18 lat jako przewodniczący) oraz w Radzie Miejskiej (był radnym w latach 1876–1885, przewodniczącym sekcji Rady Miejskiej odpowiedzialnej za bezpieczeństwo, porządek, zdrowie, sprawy policyjne i wojskowe w latach 1881–1886). W latach 1883–1885 był pierwszym wiceprezydentem Lwowa oraz przez jedną kadencję posłem na Sejm Krajowy z okręgu wyborczego Miasto Sambor (1889–1895). W okresie 1882–1883 pełnił funkcję dozorcą krajowego Stowarzyszenia Dam Patriotycznych Pomocy Czerwonego Krzyża.
Adam był mężem Heleny z Lewickich. Mieli dwóch synów: Adama Ferdynanda, ginekologa i położnika, oraz Jana (1883–1934), inżyniera, a także córkę Wandę.
Zmarł 24 stycznia 1910 roku we Lwowie i został pochowany w grobowcu rodzinnym na Starym Cmentarzu w Tarnowie (sektor I-1-27).
Ordery i odznaczenia
- Order Korony Żelaznej III klasy (Austro-Węgry, 1898)
Przypisy
Bibliografia
- Leon Gustaw Dziubiński: Poczet prezydentów, wiceprezydentów i obywateli honorowych miasta Lwowa. Lwów: 1896, s. 11–13.
- Wykaz Członków i Posłów Sejmu Krajowego Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na VI. peryod w roku 1892, Lwów 1892.
- Stanisław S. Grodziski, Sejm Krajowy Galicyjski 1861–1914, Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe, 1993, ISBN 83-7059-052-7, OCLC 830051670. Brak numerów stron w książce.