Adam Czerniawski (urodzony 20 grudnia 1934 roku w Warszawie, zmarły 29 lutego 2024 roku w Monmouth) był polskim poetą, prozaikiem, krytykiem, tłumaczem oraz rzecznikiem kultury polskiej na świecie.
Życiorys
W 1941 roku, w czasie okupacji, wyjechał z rodzicami do Stambułu, a następnie do Palestyny. Kształcił się w Tel Awiwie, Beirucie oraz w polskiej Junackiej Szkole Kadetów w obozie Barbara w Palestynie. W 1947 roku osiedlił się w Londynie, gdzie zdobył wykształcenie humanistyczne na uniwersytetach w Londynie, Sussex i Oxfordzie, studiując anglistykę oraz filozofię. Współpracował z licznymi emigracyjnymi wydawnictwami oraz czasopismami literackimi, takimi jak „Wiadomości”, „Kultura” czy „Oficyna Poetów”. W 1959 roku był jednym z założycieli i redaktorem naczelnym pisma „Kontynenty”. W latach 1955–1957 pracował w Monachium w Sekcji Polskiej Głosu Ameryki i należał do redakcji „Merkuriusza Polskiego”. Po 1956 roku publikował również w prasie i wydawnictwach krajowych. Pracował jako wykładowca filozofii na Thames Polytechnic w Londynie oraz estetyki i literatury w Medway College of Design w Rochester. Opracowywał audycje o kulturze polskiej dla brytyjskiego radia. W latach 1957–1965 był zatrudniony w firmie ubezpieczeniowej. Pełnił również funkcję zastępcy kierownika ośrodka studiów translatorskich oraz administratora w szkockim zamku. Był członkiem Polskiego Towarzystwa Naukowego na Obczyźnie.
Czerniawski zajmował się także tłumaczeniem na język angielski poezji polskiej z różnych epok, w tym dzieł Jana Kochanowskiego, Rafała Wojaczka, Bronisława Maja (stwierdzając, że przetłumaczenie przeszło trzystu wierszy to wciąż za mało, bo należałoby przełożyć ich co najmniej siedemset), a także prozy (Jerzy Szaniawski), dramatu (Zbigniew Herbert, Tadeusz Różewicz) oraz filozofii (Roman Ingarden, Władysław Tatarkiewicz, Leszek Kołakowski).
Prowadził gościnnie warsztaty poetyckie w Studium Literacko-Artystycznym na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie.
Nagrody
Był laureatem licznych nagród i wyróżnień, w tym Nagrody Poetyckiej Związku Pisarzy Polskich na Obczyźnie (1967), Fundacji im. Kościelskich (1971), British Arts Council za tłumaczenia poezji Tadeusza Różewicza (1976), ZAiKS-u za przekłady literatury polskiej (1976), Fundacji im. Turzańskich (2000) oraz innych.
Twórczość
Poezja
„Polowanie na jednorożca”, Londyn 1956
„Topografia wnętrza”, Paryż 1962
„Sen, cytadela, gaj”, Paryż 1966
„Widok Delft”, Kraków 1973
„Wiek złoty”, Paryż 1982
„Władza najwyższa”, wybór wierszy z lat 1953–1978, Kraków 1982
„Jesień”, Kraków 1989
„Poezje zebrane”, Łódź 1993
„Inne wiersze i historia ludzkości”, Katowice 1999
Proza
„Części mniejszej całości”, [wstęp: Witold Gombrowicz], Londyn 1964
„Akt”, Londyn 1975
„Koncert życzeń”, Warszawa, 1991
„Narracje ormiańskie. Opowiadania zebrane”, Warszawa 2003
„Eseje literackie i filozoficzne”
„Liryka i druk”, Londyn 1972
„Wiersz współczesny”, Londyn 1977
„Muzy i sowa Minerwy”, Wrocław 1994
„Krótkopis”, Katowice 1998
„Światy umowne”, Warszawa 2001
„Wyspy szczęśliwe”, Rzeszów 2007
Przypisy
Bibliografia
„Antologia poezji polskiej na obczyźnie” autorstwa Bogdana Czaykowskiego, wyd. „Czytelnik” Warszawa, PFW w Toronto, 2002, ISBN 83-07-02846-9.
Linki zewnętrzne
Adam Czerniawski. strona internetowa. [zarchiwizowane z tego adresu (2024-04-28)].