Adam Czekalski (urodzony 14 listopada 1902 roku w Galowie, zmarły 23 lutego 1959 roku w Grudziądzu) był agronomem, dziennikarzem, pisarzem, działaczem Polskiej Partii Socjalistycznej oraz żołnierzem Armii Krajowej.
Życiorys
W 1920 roku ukończył gimnazjum państwowe w Pińczowie, a w 1924 roku zdobył dyplom na wydziale leśno-rolnym Uniwersytetu Stefana Batorego. Następnie, w 1929 roku, zakończył naukę w Wyższej Szkole Dziennikarskiej w Warszawie. W międzyczasie pełnił służbę wojskową w 4 pułku strzelców polskich, gdzie uzyskał stopień podchorążego w 1920 roku. Po zakończeniu wojny polsko-bolszewickiej został zwolniony z wojska z nominacją na podporucznika. W 1921 roku uczestniczył w powstaniach śląskich, a w 1929 roku, po odbyciu ćwiczeń rezerwowych, awansował na porucznika. W 1928 roku wstąpił do Polskiej Partii Socjalistycznej.
W okresie międzywojennym Czekalski skupił się na pracy dziennikarskiej i literackiej, pisząc artykuły do prasy oraz powieści.
W grudniu 1935 roku, za próbę wysłania za granicę artykułu dotyczącego Berezy Kartuskiej, został skazany na 1,5 roku więzienia (z uwzględnieniem aresztu tymczasowego od lipca tego roku) na mocy art. 109 KK za rozpowszechnianie nieprawdziwych informacji w celu szkodzenia interesom Państwa Polskiego. Po wniesieniu apelacji, w kwietniu 1936 roku został uniewinniony.
W czasie niemieckiej okupacji (1939-1945) zajmował się handlem, jednocześnie angażując się w działalność konspiracyjną. Od 1942 roku walczył jako żołnierz Armii Krajowej i po wojnie uzyskał stopień kapitana, a także został odznaczony m.in. Odznaką Grunwaldzką i Srebrnym Krzyżem Zasługi.
Po wojnie Czekalski pracował dla PPS na Pomorzu Zachodnim, a od sierpnia 1946 roku pełnił funkcję II sekretarza Wojewódzkiego Komitetu PPS w Szczecinie. Stracił to stanowisko na przełomie marca i kwietnia 1948 roku w wyniku dużych zmian w kierownictwie partii. Został wykluczony z PPS po aresztowaniu w październiku 1948 roku, które miało związek z jego artykułami publikowanymi w emigracyjnym dzienniku „Narodowiec”, wydawanym we Francji, gdzie opisywał powojenną rzeczywistość w Polsce. W 1953 roku wyszedł na wolność, jednak ponownie został uwięziony od grudnia 1955 do maja 1956 roku za napisanie i wysłanie za granicę swoich pamiętników z pobytu w więzieniu. Po tym okresie kontynuował przesyłanie korespondencji do „Narodowca”, w której relacjonował ciężkie warunki życia, prześladowania oraz zbrodnie bezpieki w Polsce. W 1958 roku został skazany na 3 lata więzienia. Zmarł w szpitalu więziennym w Grudziądzu w 1959 roku, a przyczyną jego śmierci było nieludzkie traktowanie podczas pobytu w zakładach karnych.
Twórczość
Tematyka publikacji prasowych Adama Czekalskiego była zróżnicowana, obejmowała krytykę teatralną i literacką, analizę stosunków międzynarodowych oraz reportaże krajoznawczo-historyczne. Pisywał do gazet o różnych orientacjach, w tym chadeckiej, socjalistycznej oraz związanych z Kościołem.
Napisał także około 20 powieści o tematyce historycznej, w tym „Gdy królowa kocha” – o Barbarze Radziwiłłównej, „Panowie Białoruscy” – osadzoną w czasach przed panowaniem ostatniego króla Polski, „Dżungla” oraz „Łuny nad Hiszpanią” (opublikowaną w Małym Dzienniku w odcinkach jako „Czerwone wilki”) – opisującą Hiszpanię w okresie dojścia do władzy Frontu Ludowego oraz w czasie wojny domowej. Większość jego dzieł to powieści sensacyjno-przygodowe, rozgrywające się w różnych lokalizacjach, takich jak „Syn południa” (Maroko), „Znajoma z ekspresu” (Chiny), „Pod rozpalonym niebem Argentyny”, „Rekordy” (USA), „Skarb Wielkiego Mogoła” (Indie).
Przypisy
Bibliografia
Życiorys, IPN BU 0259/314 t.1, k.16-17
Zdzisław Gębołyś – biogram Adama Czekalskiego w Materiałach do księgi życiorysów ludzi kultury literackiej Zagłębia Dąbrowskiego, część trzecia pod redakcją Adama W. Jarosza, Instytut Bibliotekoznawstwa w Katowicach, Pracownia do badań nad życiem literackim Śląska i Zagłębia Dąbrowskiego, Katowice 1994
Linki zewnętrzne
Strona poświęcona Adamowi Czekalskiemu