Adam Kazimierz Feliks Ciemniewski (ur. 11 maja 1866 roku w Warszawie, zm. 1915) był polskim artystą malarzem.
Życiorys
Był synem Jana Ciemniewskiego, herbu Prawdzic, który wywodził się ze starego mazowieckiego rodu i był właścicielem majątku w powiecie mławskim. Po utracie majątku rodzina przeniosła się do Warszawy.
Adam Ciemniewski uczęszczał do gimnazjum w Warszawie, gdzie kształcił się w zakresie malarstwa i rysunku pod okiem Wojciecha Gersona. Po roku 1890 wyjechał do Monachium – jedynym potwierdzonym śladem jego obecności tam jest wzmianka w Illustrierter Katalog der Münchener Jahresausstellug z 1893 roku. Od 1892 roku zaczynał wysyłać swoje prace na wystawy do Towarzystwa Zachęty Sztuk Pięknych w Warszawie, szybko zdobywając uznanie wśród krytyków i kolekcjonerów dzięki swojemu impresjonistycznemu podejściu do światła. Wrócił do kraju około 1895 roku i osiedlił się w majątku ciotki w Luszewie w powiecie ciechanowskim. W latach 1897–1901 zaprzestał wysyłania prac na wystawy TZSP. Około 1901 roku zamieszkał w nowym majątku rodziny w Woźnikach koło Płońska. Ostatnie lata swojego życia, po śmierci żony w 1908 roku, spędził w osamotnieniu.
Twórczość
Początkowo zajmował się malarstwem o tematyce historyczno-obyczajowej, a następnie przeszedł do motywów wiejskich oraz religijnych. Przebywając na wsi, z pasją oddawał się badaniu natury oraz życia ludności wiejskiej. Był malarzem krajobrazów oraz scen z życia wiejskiego, wprowadzając do swoich prac oryginalny motyw bocznego oświetlenia. Jego obrazy były publikowane w latach 1885-1898 w Tygodniku Ilustrowanym, Biesiadzie Literackiej oraz Kłosach. Od 1903 roku zaczął tworzyć mniejsze formaty – portrety osób z bliskiego otoczenia, wnętrza oraz krajobrazy. Jego technika kadrowania oraz tzw. „żabia perspektywa” były efektem zamiłowania artysty do fotografii.
Najbardziej znane obrazy
- Zasadzka, reprodukowany w Kłosach w 1885 roku (gdy miał 19 lat)
- Gniazdo rodzinne oraz Wymarsz husarzy, reprodukowane w Biesiadzie Literackiej w 1886 roku
- Orka jesienna, reprodukowany w Tygodniku Ilustrowanym w 1899 roku
- Zbiór siana z pola
- Wczesnym rankiem
- Jesień
- Pod opieką
- Żniwo
- Pod wieczór
- Żniwa (1897, olej na płótnie, 135 x 112 cm)
Wystawy
Ciemniewski wystawiał początkowo w Monachium oraz Wiedniu, a następnie w latach 1901 i 1902 w Zachęcie w Warszawie. Po jego śmierci jego prace były eksponowane trzykrotnie na wystawach: „Wojciech Gerson i Jego uczniowie” (1931), „Polska i jej lud w malarstwie XIX/XX wieku” (1934) oraz na monograficznej wystawie w Muzeum Okręgowym w Ciechanowie (1997).
Niektóre z jego religijnych obrazów znajdowały się przed II wojną światową w kościołach w Warce oraz Luszewie (np. obraz Siew na ścianie).
Zbiory
Twórczości Ciemniewskiego poświęcona jest stała wystawa monograficzna w Muzeum Szlachty Mazowieckiej w Ciechanowie. Jego obrazy znajdują się także w Muzeum Narodowym w Warszawie (depozyt w Ambasadzie RP w Moskwie) oraz w wielu zbiorach prywatnych.
Muzeum w Ciechanowie organizuje ogólnopolskie plenery im. Adama K.F. Ciemniewskiego, które mają na celu kontynuację jego twórczości przez współczesnych artystów. W ramach tych wydarzeń odbywają się także wystawy poplenerowe. II Plener miał miejsce w 2009 roku w dworku Aleksandry Bąkowskiej w Gołotczyźnie.
Życie prywatne
Adam Ciemniewski był ojcem Jana Chryzostoma Ciemniewskiego (1908-1978), który również był znanym polskim malarzem.
Przypisy