Adam Chałupczyński

Adam Ignacy Chałupczyński

Adam Ignacy Chałupczyński (ur. 30 lipca 1822 w Piotrkowie Trybunalskim, zm. 16 marca 1887 we Włocławku) był polskim lekarzem, literatem, autorem prac o charakterze filozoficznym, a także działaczem niepodległościowym oraz uczestnikiem powstania styczniowego.

Wczesne lata

Chałupczyński pochodził z rodziny mieszczańskiej, gdzie jego ojciec pracował jako kowal. Swoją edukację rozpoczął w szkołach w Piotrkowie Trybunalskim. W 1837 roku ukończył gimnazjum, a następnie zdobył stopień podaptekarza. W 1849 roku zakończył studia medyczne na Uniwersytecie Moskiewskim.

Praca lekarska

Po ukończeniu studiów w 1849 roku, objął stanowisko lekarza miejskiego w Kozienicach. Jego kariera zawodowa została przerwana aresztowaniem w 1850 roku z powodu podejrzenia o udział w sprzysiężeniu antypaństwowym. Po wyjściu z więzienia, w latach 1853-1858 prowadził praktykę lekarską w Działoszynie. Następnie pracował w szpitalu dominialnym św. Konstancji w Maciejowicach, gdzie zyskał uznanie jako położnik i chirurg. Po upadku powstania styczniowego, pracował jako lekarz w Izbicy Kujawskiej, a od 1876 roku prowadził prywatną praktykę lekarską we Włocławku.

Działalność niepodległościowa

7 kwietnia 1850 roku został aresztowany pod zarzutem uczestnictwa w sprzysiężeniu antypaństwowym Szymona Konarskiego i skazany na trzy lata więzienia w twierdzy Zamość. W 1863 roku brał udział w powstaniu styczniowym jako dowódca oddziału składającego się z 300 podlaskich chłopów. W bitwie pod Łaskarzewem pełnił rolę zarówno dowódcy, jak i lekarza, udzielając pomocy rannym w zaimprowizowanym szpitalu.

Twórczość

Wśród jego prac znajduje się:

  • Pomysły do wiedzy życia świata (1860) – traktat o powstaniu świata i życia na Ziemi, napisany w czasie pobytu w więzieniu w Zamościu.
  • Kilka słów o pokątnym leczeniu (1867)
  • O niektórych błędach nauki Darwina (1879)
  • O potrzebie interwencji w celu ukrócenia pijaństwa (1884)
  • Gawędy ekonomiczno-społeczne (1887) – praca krytykująca ustrój społeczny.

Przypisy