Adam Bronisław Ciechański (8 grudnia 1882 w Sulmierzycach – 17 maja 1957 w Poznaniu) był kontrabasistą oraz profesorem w Konserwatorium Muzycznym oraz Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej w Poznaniu i Wrocławiu.
Życiorys
Urodził się w rodzinie Adama (1851–1907) oraz Franciszki z Karwackich. Jego pierwszym nauczycielem był ojciec, organista w lokalnym kościele. Muzyczną edukację zaczął od nauki gry na fortepianie, skrzypcach i organach, a jego talent szybko ujawnił się w kontekście zawodowego kształcenia. Rodzina często zabierała go do Poznania na operowe przedstawienia, co przyczyniło się do jego zainteresowania kontrabasem, który podczas jednej z takich wizyt wywarł na nim ogromne wrażenie.
W wieku 14 lat A.B. Ciechański wyjechał do Niemiec na intensywne studia muzyczne. Od 1896 roku uczył się u Paula Langenmeyera w Peine, jednocześnie grając w orkiestrze miejskiej w Nebro w Turyngii. W 1904 roku dołączył do Orkiestry Symfonicznej w Kolonii, ale już rok później trafił do Petersburskiej Orkiestry Symfonicznej. W 1906 roku przeniósł się do Moskwy, gdzie pracował w sezonie artystycznym 1906/07. Po trzech latach wrócił do Niemiec, aby kontynuować studia w Berlińskiej Królewskiej Akademii Muzycznej w klasie kontrabasu M. Skibickiego. W 1911 roku udał się do Hamburga, gdzie zdobył umiejętności wirtuozowskie pod okiem znanego pedagoga Fryderyka Warneckego. Po ukończeniu nauki w 1913 roku zdobył posadę w Deutsches Opernhaus w Charlottenburgu (Berlin) w wyniku konkursu.
W 1919 roku wrócił do Polski i osiedlił się w Poznaniu, gdzie objął stanowisko pierwszego kontrabasisty w orkiestrach Opery i Teatru Wielkiego. W 1920 roku otwarto Konserwatorium Muzyczne w Poznaniu, gdzie A.B. Ciechański został pedagogiem klasy kontrabasu i tuby. W latach 1929–1939 uczył również w Miejskim Konserwatorium w Bydgoszczy, a po wojnie, od 1955 do 1957 roku, wykładał w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej we Wrocławiu. Dzięki umiejętności gry na dwóch instrumentach mógł łatwiej znaleźć zatrudnienie, a oprócz działalności akademickiej, nauczał także młodych kontrabasistów w średnich szkołach muzycznych w Poznaniu i Toruniu.
W trakcie II wojny światowej, w 1940 roku, został przymusowo wysiedlony z rodziną do Sanoka. Podczas okupacji pracował w Krakowie jako pierwszy kontrabasista w Orkiestrze Symfonicznej Generalnego Gubernatorstwa, gdzie miał okazję poznać wiedeńskiego kontrabasistę Ludwiga Streichera, uznawanego za jednego z najwybitniejszych w historii kontrabasu.
We wrześniu 1945 roku Ciechański powrócił do Poznania, gdzie grał w orkiestrze operowej na stanowisku koncertmistrza. Wrócił również do pracy dydaktycznej, którą kontynuował w PWSM w Poznaniu, a od 1955 roku także w PWSM we Wrocławiu. Przed rozpoczęciem pracy we wrocławskiej uczelni często występował jako kontrabasista w Operze Wrocławskiej.
Uczył także w Państwowej Średniej Szkole Muzycznej oraz Liceum Muzycznym w Poznaniu, dojeżdżając do szkół muzycznych w Bydgoszczy i Toruniu. Jego osiągnięcia pedagogiczne były znaczące, ponieważ wychował pokolenie wybitnych kontrabasistów i zapoczątkował metodyczne nauczanie gry na kontrabasie, które w Polsce było wówczas niespotykane. Jego absolwenci pamiętają go jako serdecznego i ojcowskiego nauczyciela.
Ciechański był również zapalonym propagatorem gry solowej na kontrabasie, występując na koncertach symfonicznych w Niemczech oraz w niemal wszystkich większych miastach Polski. Często brał udział w koncertach charytatywnych, na przykład w sanatoriach dla chorych. Recenzenci chwalili jego wirtuozowską technikę, śpiewny ton oraz wysoki poziom kultury wykonania.
Posiadał dwa kontrabasy, które nazywał pieszczotliwie „tenorino” i „baryton”, z którymi niemal nie rozstawał się. Oba instrumenty zachowały się w znakomitym stanie.
Za swoją działalność oraz wkład w polską kulturę muzyczną otrzymał wiele nagród, w tym Nagrodę Muzyczną Województwa Poznańskiego w 1948 roku oraz Dyplom Uznania Ministra Kultury i Sztuki w 1950 roku.
Od 21 września 1921 roku był mężem Marianny z Winiewiczów (1893–1975), z którą miał czworo dzieci: Adama Bogumiła (1922–1940), studenta Konserwatorium w Poznaniu, który zginął w Auschwitz; Annę Bognę (1925–2008), skrzypaczkę; Aleksandra Bronisława (1927–2012), wiolonczelistę; oraz Alfreda Bohdana (1929–1990), waltornistę i koncertmistrza Filharmonii Poznańskiej.
Adam Bronisław Ciechański zmarł 17 maja 1957 roku w Poznaniu i został pochowany w Alei Zasłużonych na cmentarzu Junikowskim (AZ-L-2).
Ordery i odznaczenia
Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1953)
Złoty Krzyż Zasługi (22 lipca 1952)
Upamiętnienie
Towarzystwo Muzyczne im. Henryka Wieniawskiego w Poznaniu od 1974 roku organizuje Ogólnopolski Konkurs Kontrabasowy im. Adama Bronisława Ciechańskiego.
W 1976 roku na ścianie rodzinnego domu w Sulmierzycach zamontowano tablicę pamiątkową poświęconą Adamowi Bronisławowi Ciechańskiemu.
Przypisy
Bibliografia
Antoni Gąsiorowski, Jerzy Topolski, Wielkopolski Słownik Biograficzny, Warszawa-Poznań: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1981, s. 116, ISBN 83-01-02722-3.