Adam Bratkowski był polskim blacharzem oraz wynalazcą, który działał w XIX wieku we Lwowie. Wraz z Ignacym Łukasiewiczem skonstruował pierwszą na świecie lampę naftową.
Urodził się na Podolu i pochodził ze szlacheckiej rodziny, jednak z powodu wczesnej utraty rodziców musiał nauczyć się rzemiosła blacharskiego. W ramach kształcenia czeladniczego podróżował, aby doskonalić swoje umiejętności u mistrzów w takich miejscach jak Szwajcaria, Berlin, Hamburg, Paryż oraz Wiedeń. Po osiedleniu się we Lwowie zajął się pracą w swoim zawodzie, wprowadzając jednocześnie innowacje w różnych metalowych urządzeniach. Opracował nowy typ lamp oświetleniowych, które zamontował na lwowskich placach w czwartej dekadzie XIX wieku. Kiedy Łukasiewicz wraz z Janem Zehem odkryli proces destylacji nafty z ropy naftowej, Łukasiewicz próbował wykorzystać ten nowy rodzaj paliwa do oświetlania wnętrz. Niestety, jego próby zastosowania nafty w ówczesnych lampach olejnych okazały się nieudane. Wtedy zwrócił się do Bratkowskiego, z którym wspólnie stworzyli nowy model lampy, zdolny do spalania nafty, oferujący dużo jaśniejsze światło w porównaniu do starszych lamp. Po raz pierwszy lampę tę wykorzystano w marcu 1853 roku do oświetlenia witryny apteki Mikolascha, gdzie pracował Łukasiewicz, a później w lwowskim szpitalu podczas pionierskiej operacji oświetlanej lampą naftową. W kolejnych latach Bratkowski skupił się na produkcji własnych udoskonalonych modeli lamp naftowych oraz przekształcaniu lamp olejowych na naftowe. Według Jana Zeha, jego produkcja miała kluczowe znaczenie dla popularyzacji lamp naftowych we Lwowie, wyprzedzając produkcję Rudolfa Ditmara.
Przypisy
Bibliografia
S. Wacięga. Galicyjscy pionierzy przemysłu naftowego w II połowie XIX wieku. „Czasopismo Małopolska. Regiony – Regionalizmy – Małe Ojczyzny”. t. XVIII, 2016. (pol.)
J. Zeh. Pierwsze objawy przemysłu naftowego w Galicji. „Czasopismo Towarzystwa Aptekarskiego”. 12, 201–205, 1889. (pol.) (za przedrukiem w: Biuletynie Stowarzyszenia Przyjaciół Ziemi Drohobyckiej, nr 25, 2019, s. 6-9, Wrocław)
