Adam Cezary Bosiacki (urodzony w 1968 roku w Warszawie) to polski prawnik, historyk oraz teoretyk prawa. Jest profesorem nauk prawnych oraz profesorem zwyczajnym na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego, a także adwokatem oraz redaktorem naczelnym Przeglądu Prawniczego UW.
Życiorys
W 1998 roku uzyskał stopień doktora nauk prawnych na podstawie pracy pt. „Bolszewicka koncepcja systemu i źródeł prawa. Prawo rewolucyjnej Rosji 1917–1921” na Wydziale Prawa i Administracji UW. W 2008 roku, na tym samym wydziale, otrzymał stopień doktora habilitowanego nauk prawnych na podstawie swojego dorobku naukowego oraz rozprawy pt. „Od naturalizmu do etatyzmu. Doktryny samorządu terytorialnego Drugiej Rzeczypospolitej”.
W styczniu 2016 roku został profesorem nauk prawnych, a w październiku 2018 roku objął stanowisko profesora zwyczajnego Uniwersytetu Warszawskiego.
Realizował dłuższe stypendia oraz staże naukowe w Niemczech (m.in. Uniwersytet w Trewirze, Max Planck Institut für europäische Rechtsgeschichte we Frankfurcie nad Menem, Uniwersytet w Tybindze), Londynie (w London School of Economics and Political Science) oraz w Stanach Zjednoczonych (dwukrotnie na Uniwersytecie Harvarda, Hoover Institute, Stanford University, z którym współpracuje, Washington University in St. Louis oraz w Bibliotece Kongresu w Waszyngtonie). Od 2015 roku jest także wykładowcą na Uniwersytecie Jagiellońskim.
30 marca 2016 roku został powołany przez marszałka Sejmu, Marek Kuchciński, do Zespołu Ekspertów do Spraw problematyki Trybunału Konstytucyjnego, który miał za zadanie zająć się kwestiami prowadzącymi do kryzysu wokół TK w 2015 roku (zespół przedstawił raport 1 sierpnia 2016 roku). Odszedł z zespołu przed zakończeniem jego prac, a jego nazwisko nie figuruje w raporcie z działalności tego gremium.
Na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego pełni funkcję kierownika Katedry Historii Doktryn Polityczno-Prawnych oraz był ostatnim dyrektorem Instytutu Nauk o Państwie i Prawie.
W swojej działalności naukowej koncentruje się na historii Rosji i ZSRR, dziejach prawa w Europie Środkowo-Wschodniej, historii administracji, w tym samorządu terytorialnego i korporacyjnego, dziejach myśli prawnej (głównie nowożytnej), prawie porównawczym (zwłaszcza publicznym) oraz historii nauki. Jest autorem wielu monografii i kilkudziesięciu artykułów naukowych. Pełni również rolę redaktora naukowego serii wydawniczej „Klasycy Myśli Prawnej” oraz członka rady redakcyjnej „Studiów nad Autorytaryzmem i Totalitaryzmem”. Promotor 9 rozpraw doktorskich.
Wybrane publikacje
Monografie
- „Konstytucjonalizm rosyjski. Historia i współczesność”, Warszawa 2013 (współautor, razem z Hubertem Izdebskim).
- „Utopia – władza – prawo. Doktryna i koncepcje prawne bolszewickiej Rosji, 1917–1921”, wyd. II, Warszawa 2012.
- „Od naturalizmu do etatyzmu. Doktryny samorządu terytorialnego Drugiej Rzeczypospolitej, 1918–1939”, Warszawa 2006.
Redakcja naukowa prac
- „Rewolucjonizm i ewolucjonizm w doktrynach polityczno-prawnych”, red. naukowa (i wprowadzenie) Adam Bosiacki, wyd. Wolters Kluwer Polska, Warszawa 2020.
- „Niemiecki urzędowy materiał w sprawie masowego mordu w Katyniu”, redakcja naukowa Adam Bosiacki, przekład Przemysław Bentkowski, Wydawnictwo IPN, Warszawa 2020.
- „Leon Petrażycki, Polityka prawa cywilnego i ekonomia polityczna”, tłumaczenie Paweł Kosiński, Wyd. Wolters Kluwer Polska, redakcja naukowa, wstęp, przypisy, Warszawa 2017.
- „Normatywizm a współczesna nauka prawa”, redakcja naukowa, wstęp, przypisy, artykuł w języku angielskim, Wyd. Wolters Kluwer Polska, Warszawa 2017.
- „Benjamin Constant, O monarchii konstytucyjnej i rękojmiach publicznych”, t. I–II, tłumaczył Wincenty Niemojowski, reedycja książki z 1831 roku, Wyd. Wolters Kluwer Polska, redakcja naukowa, wstęp, przypisy, Warszawa 2016.
- „Hans Kelsen, Czysta teoria prawa”, według wyd. II, redakcja naukowa, wstęp, Warszawa 2014.
- „Nowe zarządzanie publiczne i 'public governance’ w Polsce i w Europie”, redakcja A. Bosiacki, H. Izdebski, A. Nelicki i I. Zachariasz, Liber, Warszawa 2010.
- „Walentin Lubaszyc, Ewolucja państwa jako politycznej instytucji społecznej”, redakcja naukowa, wstęp do wydania polskiego, Warszawa 2010.
- „Ludwik Gumplowicz, Prawodawstwo polskie względem Żydów”, według wydania polskiego z 1887 roku, redakcja naukowa, wstęp, przypisy, Warszawa 2008.
- „Robert von Mohl, Encyklopedia umiejętności politycznych”, t. I–II, według wydania polskiego z 1864–1865 roku, przekład Antoni Białecki, redakcja naukowa, wstęp, przypisy, Warszawa 2003.
- „Herbert Spencer, Jednostka wobec państwa”, reedycja wydania z 1887 r., redakcja naukowa, wstęp, przypisy, Warszawa 2002.
Publikacje polskojęzyczne
- „Źródła prawa a rewolucja”, w: „Źródła prawa. Teoria i praktyka”, red. nauk. T. Giaro, wyd. Wolters Kluwer Polska 2017, s. 66–74.
- „Wydział Prawa Cesarskiego Uniwersytetu Warszawskiego w latach 1869–1915”, w: „Zarys dziejów Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego”, wyd. 2 poprawione i uzupełnione, red. G. Bałtruszajtys, Wyd. Wolters Kluwer Polska 2016.
- „Stanisław Ehrlich”, w: „Monumenta Universitatis Varsoviensis 1816–2016. Portrety uczonych”, profesorowie Uniwersytetu Warszawskiego po 1945 roku, litery A–K, red. nauk. A. Baraniewski, W. Tygielski, A. K. Wróblewski, Warszawa 2016, s. 303–311.
- „Edward Lipiński”, w: „Monumenta Universitatis Varsoviensis 1816–2016. Portrety uczonych”, profesorowie Uniwersytetu Warszawskiego po 1945 roku, litery L–R, red. nauk. A. Baraniewski, W. Tygielski, A. K. Wróblewski, Warszawa 2016, s. 94–98.
- „Hans Kelsen, Czysta teoria prawa”, według wyd. II, redakcja naukowa, wstęp, Warszawa 2014.
- „Samodzierżawie a konstytucjonalizm. Dylematy kształtowania rosyjskiego konstytucjonalizmu w latach 1905–1917”, Studia nad Autorytaryzmem i Totalitaryzmem, Wrocław 2013, s. 7–59.
- „Koncepcje prawa Gabriela Szerszeniewicza a ich znajomość w Polsce”, w: „Prawo prywatne ponad granicami. Księga pamięci Profesora Gabriela Szerszeniewicza w setną rocznicę śmierci”, 2013, artykuł.
- „Egalitaryzm a elitaryzm w klasycznej koncepcji państwa prawnego w Niemczech XIX wieku”, w: „Księga życia i twórczości. Księga pamiątkowa dedykowana Profesorowi Romanowi A. Tokarczykowi”, 2013, artykuł.
Publikacje obcojęzyczne
- „Shaping Constitutional Conventions in the Past of Poland and the Practice of the Third Polish Republic (since 1989)”, w: „Uncodified constitutions and the question of political legitimacy”, ed. by Łukasz Perlikowski, Nicolaus Copernicus University Press, Toruń 2022, s. 27–38.
- „Beyond Revolutionary Declarations. Direct Implications of the Bolshevik Revolution”, w: „Jaromír Mrňka (ed.): Beyond the Revolution in Russia: Narratives – Concepts – Spaces. 100 years since the event”, Institute for the Study of Totalitarian Regimes – Karolinum, Prague 2021, 1st Edition, s. 134–146.
- „From utopia to a lawlessness state: Russian Marxism and Russian Revolutions as a totalitarian project”, w: „Circles of the Russian Revolution. Internal and International Consequences of the 1917 in Russia”, Edited by Ł. Adamski and B. Gajos, Routledge, London and New York, 2019, s. 40–59, wyd. polskie: „Od utopii do państwa bezprawia. Rosyjski marksizm i rosyjskie rewolucje jako projekt systemu totalitarnego”, Warszawa 2019, s. 53–75.
- „Nasledie russkoj revolucii za predelami Rossii. Politiko-pravovye aspekty”, w: „Velikaja rossijskaja revolucia 1917. Sto let izučenia. Materialy Meždunarodnoj naučnoj konferencii” (Moskva, 9-11 okatbra 2017 g.), Moskva 2017.
- „Formirovanie pervogo totalitarnogo gosudarstva. Pravovaja sistiema v načale bolševistskoj revolucii (oktjabr 1917–1921) i ee posledstvija”, w: „Rossijskaja Revolucia i konstitucia. Materialy Meždunarodnoj naučnoj konferencji”, 24 oktjabrja 2017 g., Moskwa 2017.
- „Katyn Keeps Its Secrets”, Hoover Digest. Research and Opinion on Public Policy, s. 109–113, 2014.
- „The Unfinished Business of Katyn”, Hoover Digest, Stanford University Press, 2012 No. 1.
- „Nacjonalnyje i prowincjonalnyje trendy razwitia rossijskoj gosudarstwiennoj własti”, Monografija, Wyd. Nauka, Moskwa 2013, praca zbiorowa (15 autorów), ss. 327 (współautor; autorzy zrezygnowali ze wskazywania numerów stron).
- „Andrei Yanuarevich Vyshinsky: Paragon of the Totalitarian Conception of the Law and Political Organisation”, w: „Totalitarian and Authoritarian Regimes in Europe. Legacies and Lessons from the Twentieth Century”, Berghahn Books: New York – Oxford 2006, s. 177–187.
- „The 1861 Emancipation Manifesto of Tzar Alexander II”, w: „Adam Bosiacki (ed.), Hubert Wajs (ed.), Marek Wąsowicz, Rafał Witkowski (ed.), Małgorzata Znojek, The Monuments of Human Rights”, vol. I, Warsaw 2008, s. 241–256.
- „Decree of the Council of People’s Commissars of 1917 (Decree on Court Number One)”, w: „Adam Bosiacki, Hubert Wajs (ed.), Marek Wąsowicz, Rafał Witkowski (ed.), Małgorzata Znojek, op. cit., s. 281–290.
- „Union of Soviet Socialist Republics Constitution of 1936”, w: „Adam Bosiacki, Hubert Wajs (ed.), Marek Wąsowicz, Rafał Witkowski (ed.), Małgorzata Znojek, op. cit., s. 299–314.
- „Roman Law in Totalitarian Systems of the 20th Century: the USSR, Italy and Germany (case study)”, w: „Au-delà des Frontieres. Mèlanges de dront romain offers à Witold Wołodkiewicz”, Varsovie 2000, vol. I, s. 131–138. W języku polskim opublikowane w postaci: „Prawo rzymskie w systemach totalitarnych XX wieku. Przypadek ZSRR, Włoch i Niemiec (zarys problematyki)”, Studia Iuridica, vol. XXXVII, 1999, s. 7–13.
- „Konvergencia kontinental’noj i anglosaskoj pravovoj sistemy v uslovjach globalizacii: zamečania i perspektivy”, w: „Perspektivy vzaimodejstvia nacjonal’nychpravowych sistem w uslov’jach globalizacii i regionalizacii”, Rostów nad Donem (Rosja) 2010.
- „Relikty stalinizma v Polše posle 1956 goda: nekatorye voprosy prava i političeskogo stroja”, w: „Polša-SSSR 1945–1989: izbrannye političeskie problemy, nasledie prošłego”, Wydawnictwo Nauka, Moskwa 2005, s. 268–280.
- „Poljaki i russkije na Juridiczeskom fakul’tietie Warszawskogo Uniwiersitieta w 1869–1915. Nabroski po obszczijej istorii”, w: „Uczenyje zapiski Jużnogo Fiedieral’nogo Uniwiersitieta. Juridiczeskij Fakul’tiet, Vypusk szestoj: jubiliejnyj”, Rostów nad Donem, 2007, s. 39–46.
- „Strategičeskie upravlenie w publičnoj sfere z točki zrenia teorii prawa: celi i napravlenia evolucii”, w: „Nauka i Obrazowanie: Chozjajstwo i Ekonomika, Predprinimatel’stwo, Pravo i Upravlenie”, „Naučno-Praktičeskij Žurnal”, 2011 Nr 12 (18), s. 7–15, Rostów nad Donem, Rosja (ISSN 2219-0279).
Przypisy