Adam Edward Boniecki (urodzony 25 lipca 1934 w Warszawie) to polski prezbiter rzymskokatolicki oraz publicysta, który pełnił funkcję generała zakonu marianów w latach 1993–1999, a następnie był redaktorem naczelnym „Tygodnika Powszechnego” od 1999 do 2011 roku.
Życiorys
Jest synem Michała Fredry-Bonieckiego (1896–1944) i Grażyny z domu Łoś (1908–1989), a także bratem Tadeusza Fredry-Bonieckiego, dziennikarza i publicysty. W jego rodzinie znajduje się również Andrzej Wielowieyski. Jego pradziadek Adam był heraldykiem. Po wojnie, w 1945 roku, rozpoczął naukę w szkole z internatem prowadzonej przez Zgromadzenie Księży Marianów, znajdującej się w kompleksie klasztoru kamedułów na warszawskich Bielanach. Następnie uczęszczał do Liceum Ogólnokształcącego im. Tadeusza Reytana, a maturę zdał w Szkole Ogólnokształcącej Stopnia Podstawowego i Licealnego nr 27 przy ul. Drewnianej w Warszawie.
W wieku 18 lat wstąpił do Zgromadzenia Księży Marianów, a w 1993 roku został jego przełożonym generalnym. Po ukończeniu studiów filozoficzno-teologicznych w Wyższym Seminarium Duchownym we Włocławku, 11 czerwca 1960 roku otrzymał święcenia kapłańskie z rąk bpa Antoniego Pawłowskiego w tamtejszej bazylice katedralnej.
W latach 1961–1964 studiował filozofię na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim, a także w Paryskim Instytucie Katolickim (1973–1974). Pracował jako katecheta w liceum w Grudziądzu oraz współpracował z duszpasterstwem akademickim na KUL-u i w kościele św. Anny w Krakowie. Od 1964 roku był związany z „Tygodnikiem Powszechnym”. Na prośbę Jana Pawła II w 1979 roku przygotowywał polskie wydanie dziennika L’Osservatore Romano i pełnił funkcję redaktora naczelnego tego pisma w latach 1979–1991. Po powrocie do „Tygodnika Powszechnego” w 1991 roku, został jego asystentem kościelnym, a po śmierci Jerzego Turowicza w 1999 roku, redaktorem naczelnym. Od 2001 roku przewodniczy kapitule nagrody imienia księdza Józefa Tischnera. Od września 2007 roku współpracował z telewizją Religia.tv, gdzie był jednym z prowadzących program „Rozmównica”.
W latach 1999–2011 mieszkał przy parafii św. Floriana w Krakowie, a od 14 lipca 2011 roku rezyduje we wspólnocie Księży Marianów na osiedlu Stegny w Warszawie.
W listopadzie 2011 roku otrzymał od prowincjała ks. Naumowicza zakaz wystąpień publicznych, który dotyczył tylko „Tygodnika Powszechnego”. Decyzja ta została podjęta po liście od biskupa włocławskiego Wiesława Meringa, który zarzucił mu popieranie Adama „Nergala” Darskiego oraz wygłaszanie wypowiedzi „szerzących zamęt w umysłach wiernych”. Ograniczenie spotkało się z protestami i wsparciem różnych środowisk katolickich. Ksiądz Boniecki zaprzestał wypowiedzi w mediach, jednak pozostał aktywny publicznie, uczestnicząc w spotkaniach autorskich i konferencjach. 29 lipca 2017 roku decyzją prowincjała zakonu marianów, ks. Tomasza Nowaczka, zakaz ten został zniesiony. Niestety, 17 listopada 2017 roku nowy prowincjał ponownie ograniczył jego publiczne wypowiedzi, ze względu na niezgodność niektórych jego wypowiedzi z nauczaniem moralnym Kościoła.
19 lutego 2018 roku Senat Uniwersytetu Łódzkiego nadał księdzu Adamowi Bonieckiemu tytuł doktora honoris causa. Uroczystość wręczenia tego tytułu odbyła się 12 kwietnia 2018 roku na Wydziale Filologicznym UŁ, z prof. zw. dr hab. Barbarą Bogołębką jako promotorem. Recenzentami byli prof. Maria Libiszowska-Żółtkowska z Uniwersytetu Warszawskiego, prof. Grażyna Habrajska z Uniwersytetu Łódzkiego oraz ks. prof. Andrzej Perzyński z Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego. Ksiądz Boniecki jest również członkiem Komitetu Wspierania Muzeum Historii Żydów Polskich Polin w Warszawie.
19 marca 2022 roku został wybrany członkiem honorowym Polskiej Akademii Umiejętności. W tym samym roku, w marcu, przeszedł udar mózgu, co spowodowało przerwę w publikowaniu jego cotygodniowych artykułów w „Tygodniku Powszechnym” od kwietnia do października. Na koniec października 2022 roku wznowił publikacje w tym czasopiśmie.
Najważniejsze publikacje
- Rozmowy niedokończone, Znak, Warszawa, 1974.
- Notes, Znak, Kraków, 1977.
- Budowa kościołów w diecezji przemyskiej, Paryż, 1979.
- Kalendarium życia Karola Wojtyły, Znak, Kraków, 1983.
- Notes rzymski T. 1: listopad 1979 – listopad 1981, Znak, Kraków, 1988.
- Notes rzymski T. 2: 13 grudnia 1983 – 13 kwietnia 1986, Znak, Kraków, 1989.
- Vademecum generała czyli Czego nie robić i co robić kiedy władza wpadnie ci w ręce, Wydaw. Księży Marianów, Warszawa, 1999.
- Meditationes: Droga Krzyżowa na Mariankach, Stowarzyszenie Pomocników Mariańskich Zgromadzenia Księży Marianów : Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, Warszawa, 2000.
- Kościół w świecie zmieniającej się kultury, Uniwersytet Śląski, Katowice, 2002.
- Zrozumieć papieża: rozmowy o encyklikach, wraz z Katarzyną Kolendą-Zaleską, Znak, Kraków, 2003.
- Trzeba czasem zażartować: alfabet księdza Bonieckiego, wraz z Karoliną Morelowską, Warszawa, Wydawnictwo Zwierciadło, 2011.
- Lepiej palić fajkę niż czarownice, Znak, Kraków, 2011.
- Vademecum, Wydawnictwo PROMIC, Warszawa, 2012.
- Zakaz palenia, Tygodnik Powszechny, Znak, Kraków, 2014.
- Abonent chwilowo nieosiągalny, 2015.
- Powroty z bezdroży Notatki na marginesach Biblii, WAM, 2017.
- Testament Wydawnictwo Poznańskie, 2024.
Ordery i odznaczenia
- Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (2011)
- Order Ecce Homo (2015)
- Złoty Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” (2005)
- Złota Odznaka Honorowa Województwa Małopolskiego – Krzyż Małopolski (2014)
- Odznaka „Honoris Gratia” (2014)
- Medal „Plus ratio quam vis” Uniwersytetu Jagiellońskiego (2020)
- Komandoria Orderu Narodowego Zasług (Francja, 2012)
Nagrody i wyróżnienia
- Nagroda im. Dariusza Fikusa w kategorii „wydawca” (2008)
- Nagroda Za Odważne Myślenie przyznawana przez Zarząd Konfederacji Lewiatan i Fundację na Rzecz Myślenia im. Barbary Skargi (2012)
- Nagroda specjalna ZAiKS-u (2014)
- Nagroda Kisiela (2015)
- Nagroda im. Jerzmanowskich (2016)
- tytuł doktora honoris causa Uniwersytetu Łódzkiego (2018)
- Nagroda Specjalna Orła Jana Karskiego za serdeczną troskę o ład moralny w społeczeństwie, sumienie w Kościele i prawdę w dziennikarstwie (2024)
- Nagroda „Pontifici” przyznana przez warszawski Klub Inteligencji Katolickiej (2024)
Zobacz też
- Adam Boniecki (heraldyk)
- Nagroda im. księdza Józefa Tischnera
- generałowie zakonu marianów
Przypisy
Linki zewnętrzne
- Strona główna „Tygodnika Powszechnego”
- „Tygodnik Powszechny” to bardzo ważna sprawa. Z ks. Adamem Bonieckim rozmawia Mariusz Kubik. Tekst towarzyszący: ks. Adam Boniecki MIC: Miejsce spotkania. „Tygodnik” i inteligencja (pierwodruk: „Tygodnik Powszechny”, Kraków, 26.03.2000 r.), „Gazeta Uniwersytecka UŚ”, nr 10-11 (99-100)/lipiec 2002; Uniwersytet Śląski, Katowice