Adam Bohorič
Adam Bohorič (urodzony około 1520 roku w Reichenburgu, zmarły w 1598 roku) był słoweńskim językoznawcą oraz protestanckim kaznodzieją. W 1584 roku opublikował dzieło zatytułowane Articae horulae succisivae (słow. Zimske urice), które stanowiło opis ortografii języka słoweńskiego.
Życiorys
Bohorič przyszedł na świat około 1520 roku w rejonie Reichenburgu (dzisiejsza Brestanica). Kształcił się na Uniwersytecie w Wittenberdze pod kierunkiem Filipa Melanchtona. Po powrocie do rodzinnych stron założył szkołę w Kršku. W 1556 roku objął stanowisko dyrektora szkoły w Lublanie. W 1582 roku przeszedł na emeryturę, a w 1598 roku został wygnany. Prawdopodobnie zmarł niedługo później, w nieznanym miejscu.
Dzieła
Bohorič był autorem różnych alfabetów, słowników oraz gramatyki, w tym:
- około 1580 – Elementale Labacense (alfabet w języku niemieckim, łacińskim i słoweńskim)
- około 1580 – Nomenclatura trium liguarum (słowniczek łacińsko-niemiecko-słoweński)
- 1584 – Articae horulae (Zimske urice, gramatyka)
Najważniejszym jego dziełem jest gramatyka Articae horulae, która stanowi pierwszą gramatykę słoweńską. Jej wartość naukowa jest jednak ograniczona, ponieważ została opracowana na wzór łacińskiej gramatyki Filipa Melanchtona, nie uwzględniając specyfiki języka słoweńskiego, w tym m.in. systemu przypadków. Istotniejsza jest łacińska przedmowa, która ma charakter patriotyczny.
Współpracował z Jurijem Dalmatinem nad finalną wersją pierwszego słoweńskiego przekładu Pisma Świętego – Biblii Jurija Dalmatina.
Język i styl
Bohorič nie pisał bezpośrednio w języku słoweńskim; jego kontakt z tym językiem miał charakter pośredni, gdyż w swojej gramatyce starał się określić jego formy oraz zasady. W swoich poglądach dotyczących ortografii i języka inspirował się Trubarą i Dalmatinem, a jego alfabet był poprawioną wersją alfabetu Trubary, co sprawiło, że w czasach Prešerna został on określony mianem bohoričicy. Styl jego przedmowy do gramatyki charakteryzuje się gładkością i dydaktyzmem.
Bibliografia
Janko Kos: Pregled slovenskega slovstva, Lublana 2002.