Adam Bogumił Helbich

Adam Bogumił Helbich (urodzony 20 grudnia 1796 w Warszawie, zmarły 19 marca 1881 w Konarach) był polskim lekarzem oraz filantropem.

Życiorys

Rodzina Helbichów wywodziła się z okolic Olsztyna i osiedliła się w Warszawie w XVIII wieku. Jego ojcem był Antoni, nauczyciel, a matką Marianna z Mościckich. Adam stracił ojca w wieku 10 lat i wspierał się, udzielając korepetycji. W 1813 roku, Adam otrzymał stypendium miasta Warszawy w wysokości 1000 zł rocznie, co umożliwiło mu naukę w Szkole Lekarskiej w Warszawie. Ukończył ją w 1817 roku, uzyskując dyplom magistra medycyny, chirurgii i położnictwa. Następnie kontynuował studia w Berlinie oraz Wiedniu. Po powrocie do kraju pracował jako lekarz wojskowy w armii Królestwa Polskiego w latach 1818–1822. Po odejściu z wojska przez pewien czas był zastępcą lekarza powiatowego w Koninie, a później udał się na dalsze studia do Berlina, gdzie obronił pracę doktorską De carbunculo polonico (O polskim kołtunie) i uzyskał tytuł doktora medycyny.

Po powrocie z Berlina osiedlił się w 1827 roku w Kaliszu, gdzie mieszkał w domu przy ulicy Warszawskiej (obecnie Zamkowa). Jako lekarz wojskowy w czasie powstania listopadowego, Helbich leczył Kazimierza Asnyka, ojca Adama Asnyka, z którym się zaprzyjaźnił. W 1838 roku był chrzestnym przyszłego poety, któremu nadano pierwsze imię po Helbichu. Awansowany na lekarza dywizyjnego, w czasie jednej z bitew przeprowadził 22 amputacje i otrzymał Order Wojenny Virtuti Militari. Po zakończeniu powstania, Helbich powrócił do Kalisza i w 1835 roku objął stanowisko dyrektora Szpitala Głównego (Szpitala św. Trójcy), prowadząc jednocześnie praktykę lekarską. W Kaliszu pozostawał do 1841 roku.

Po przeniesieniu do Warszawy, zamieszkał przy ul. Długiej i kontynuował swoją prywatną praktykę lekarską, znany z tego, że leczył ubogich nieodpłatnie. W 1847 roku założył wraz z Natansonem i Le Brunem pierwsze w Królestwie Polskim czasopismo lekarskie, Tygodnik Lekarski, w którym z biegiem lat opublikował około 80 artykułów. Ponadto, był aktywnym członkiem wolnomularstwa, przynależąc do loży „Szkoła Równości” w Lublinie. W 1867 roku, z okazji 50-lecia pracy lekarskiej, otrzymał tytuł doktora honoris causa warszawskiej Szkoły Głównej, a Rada Lekarska Królestwa Polskiego ustanowiła nagrodę jego imienia. W 1868 roku przeszedł na emeryturę i osiedlił się w swoim folwarku w Konarach koło Przysuchy. Tam leczył ludność chłopską i żydowską nieodpłatnie oraz zajmował się pszczelarstwem. Zmarł w 1881 roku. Jego pogrzeb przyciągnął liczną rzeszę żałobników, w tym delegację żydowską z rabinem. Zwłoki przewieziono do Warszawy, gdzie pochowano je na cmentarzu Powązkowskim w miejscu 157-6-1 do 4.

Helbich był dwukrotnie żonaty, z Rozalią Rootzenstein oraz Anielą Amelią Lessel (1814-1856), pochodzącą z renomowanej rodziny warszawskich architektów, córką znanego architekta Fryderyka Alberta Lessla oraz Chrystiany Alberty Leppigé. Miał dwóch synów.

Bibliografia

  • Paweł Anders, Kalisz i okolice, Warszawa 1987
  • Stanisław Szenic, Cmentarz Powązkowski 1851–1890, Warszawa 1982

Przypisy