Adam Kazimierz Zakrzewski h. Bogoria (urodzony 25 lutego 1892 w Mokręszczyźnie koło Żytomierza, zmarł 14 października 1958 w Sopocie) – pułkownik kawalerii Wojska Polskiego, odznaczony Orderem Virtuti Militari.
Życiorys
Urodził się 25 lutego 1892 roku w Mokręszczyźnie, w powiecie żytomierskim, jako syn Ottona oraz Anastazji z d. Stefańskiej. W 1914 roku został powołany do armii rosyjskiej. Od 1917 roku służył w 3 pułku ułanów w składzie I Korpusu Polskiego w Rosji. Od 1920 roku był zastępcą dowódcy 14 pułku Ułanów Jazłowieckich. W dniach 29 lipca – 2 sierpnia 1920 roku w Kaliszu, pełniąc obowiązki dowódcy, zorganizował 203 Ochotniczy pułk ułanów. Do 9 września 1920 roku był zastępcą dowódcy pułku, mjr. Zygmunta Podhorskiego, a następnie objął dowództwo 203 pułku i sprawował je do marca 1921 roku.
Po zakończeniu wojny z bolszewikami został skierowany na kurs do Grudziądza. Następnie dowodził II dywizjonem 19 pułku Ułanów Wołyńskich w Ostrogu. Od maja 1924 roku pełnił funkcję zastępcy dowódcy 3 pułku strzelców konnych im. Hetmana Stefana Czarnieckiego w Wołkowysku, a od marca 1926 roku był zastępcą dowódcy 3 pułku Ułanów Śląskich w Tarnowskich Górach. Do wiosny 1929 roku sprawował urząd zastępcy dowódcy 10 pułku strzelców konnych w Łańcucie.
W okresie od 11 kwietnia 1929 do 12 czerwca 1937 roku dowodził 1 pułkiem strzelców konnych w Garwolinie. Do sierpnia 1939 roku pełnił służbę na stanowisku zastępcy dowódcy Pomorskiej Brygady Kawalerii. Po objęciu dowództwa Grupy Osłonowej „Czersk” przez gen. bryg. Stanisława Grzmot-Skotnickiego, został dowódcą tej brygady. W październiku 1939 roku udało mu się przedostać na Węgry, gdzie pod przykrywką pracownika konsulatu nadzorował ewakuację wojskową. W okresie od 24 listopada 1940 roku do 1 grudnia 1941 roku dowodził 7 Brygadą Kadrową Strzelców. Następnie pełnił funkcję I zastępcy dowódcy Brygady Szkolnej. Równocześnie od czerwca 1942 roku do stycznia 1943 roku był komendantem Obozu Rozdzielczego w Auchtertool. W marcu 1946 roku powrócił do kraju.
Wydaną w 1958 roku książkę „Wspomnienia – wrzesień 1939” poświęcił walkom Grupy Operacyjnej „Czersk” podczas kampanii wrześniowej.
Awanse
major – zweryfikowany 3 maja 1922 roku ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 roku i 101. lokatą w korpusie oficerów jazdy
podpułkownik – 12 kwietnia 1927 roku ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1927 roku i 14. lokatą w korpusie oficerów kawalerii
pułkownik – ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1931 roku w korpusie oficerów kawalerii
Ordery i odznaczenia
Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari (1921)
Krzyż Niepodległości (20 lipca 1932)
Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (11 listopada 1936)
Krzyż Walecznych (czterokrotnie)
Złoty Krzyż Zasługi (17 marca 1930)
Krzyż Oficerski Orderu Orła Białego z Mieczami (Serbia, 1921)
Medal Zwycięstwa (międzysojuszniczy)
Przypisy
Bibliografia
Zakrzewski Adam. [w:] Kolekcja Orderu Wojennego Virtuti Militari; sygn. I.482.42-3308 [on-line]. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2024-03-02].
Adam Zakrzewski: Wspomnienia – wrzesień 1939. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1958.
Ryszard Juszkiewicz, Andrzej Urbaniak, Dowódcy Polskiego Września, Ciechanów 1989.
Rocznik Oficerów Kawalerii 1930, Główna Drukarnia Wojskowa, Warszawa 1930.
Roczniki Oficerskie 1923, 1924, 1928 i 1932.
Dzienniki Personalne Ministra Spraw Wojskowych.