Adam Wojciech Bieniasz
Adam Wojciech Bieniasz (ur. 23 lutego 1911 w Sanoku, zm. 2 lutego 1983 tamże) był polskim nauczycielem, pilotem balonowym i szybowcowym, a także działaczem i sędzią sportowym.
Życiorys
Urodził się 23 lutego 1911 roku w Sanoku. Jego rodzina pochodziła z pobliskiego Wielopola (obecnie część Zagórza). Był synem Ludwika (inżynier, 1882-1949) oraz Antoniny z domu Krzyształowicz (zm. 1961). Miał siostrę Elżbietę Zwonarz (ur. 1909, zamężną z Alojzym Bełzą od 1929 do 1938 roku).
W 1929 roku ukończył Państwowe Gimnazjum im. Królowej Zofii w Sanoku, gdzie jego klasowymi kolegami byli m.in. Stanisław Gerstmann, Norbert Ramer, Lidia Sembratowicz, Eugeniusz Duda, Ryszard Linscheid oraz Mieczysław Wiśniowski. Następnie rozpoczął studia na Akademii Górniczej w Krakowie, które przerwał po trzech latach z powodu trudności finansowych. Przeprowadził się do Lwowa, gdzie zamieszkał u swojego stryja i kontynuował naukę w Wyższej Szkole Handlu Zagranicznego, przekształconej później w Akademię Handlu Zagranicznego, gdzie w 1938 roku uzyskał dyplom. Ukończył także kurs pilotażu w Bezmiechowej pod okiem instruktorów Humena i Młynarskiego, zdobywając kategorię C, co uprawniało go do noszenia odznaki z trzema „mewkami”. Był członkiem sanockiej sekcji Szkoły Szybowcowej LOPP. Po studiach wrócił do Sanoka, gdzie rozpoczął pracę w fabryce Sanok Polska Spółka dla Przemysłu Gumowego. Dołączył do Klubu Balonowego, który dysponował największym balonem w kraju „Sanok” (o pojemności 2000 m³). Pierwsze loty odbywał z Alfredem Miklerem oraz inż. Władysławem Kubicą, dyrektorem technicznym fabryki. W Lwowskich Zawodach Balonowych, które miały miejsce od 16 czerwca 1938 roku, pilotował balon „Sanok” z por. Bronisławem Koblańskim, osiągając najdalszy przelot i wygrywając zawody (podczas lądowania doznał złamania lewej nogi). Pod koniec lat 30. był aktywnym członkiem Szkoły Szybowcowej Ligi Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej, współpracując m.in. z Zbigniewem Szuberem.
W 1939 roku zaczął pracować w Hucie Stalowa Wola, kontynuując starty w zawodach balonowych z Alfredem Miklerem. W Warszawie uzyskał licencję pilota balonów wolnych i został wyznaczony do załogi towarzyszącej w zawodach o Puchar Gordona Bennetta, które miały odbyć się we wrześniu 1939 roku, jednak wybuch II wojny światowej pokrzyżował te plany.
Po trudnych czasach podczas niemieckiej okupacji dotarł do Wielopola. Razem z żoną Wilhelminą został aresztowany przez gestapo w Sanoku z powodu podejrzeń o pomoc uchodźcom przekraczającym granicę na Węgry i 2 lutego 1940 roku osadzony w sanockim więzieniu. Po sześciu miesiącach tortur został zwolniony. Razem z żoną angażowali się w działalność konspiracyjną w ramach ZWZ-AK, pomagając działaczom ruchu oporu. Ich dom służył jako miejsce przechowywania broni oraz do prowadzenia tajnych kursów podoficerskich. Adam Bieniasz używał pseudonimu „Aspik”. Współpracował również z siostrą Elżbietą, znaną jako „Elza”, oraz jej mężem Alojzym Bełzą, pseudonim „Alik”, a także z Mieczysławem Przystaszem. Został ponownie aresztowany przez Niemców w 1944 roku, ale odzyskał wolność wraz z nadejściem frontu wschodniego i Armii Czerwonej. Latem 1944 roku brał udział w akcji „Burza” w szeregach Oddziału Partyzanckiego „Południe”.
Po wojnie osiedlił się z żoną w Sanoku, gdzie podjął pracę jako nauczyciel w Gimnazjum Kupieckim i Liceum Handlowym (późniejsze Technikum Ekonomiczne) w Sanoku. Uczył w latach 1944-1946, a następnie po dwuletniej przerwie od września 1948 do sierpnia 1972, prowadząc zajęcia z matematyki, arytmetyki handlowej, towaroznawstwa oraz przysposobienia wojskowego. Dzięki jego inicjatywie powstało boisko sportowe przy szkole przy ulicy Jagiellońskiej w Sanoku, a także organizował przedstawienia teatralne i chór.
Po wojnie był aktywnym członkiem Filii Aeroklubu Rzeszowskiego nr 1 w Sanoku. W 1946 roku wszedł w skład zarządu reaktywowanego sanockiego gniazda Polskiego Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół”. Od 1947 roku brał udział w obozach szkoleniowych dla pilotów w Goleszowie oraz Porąbce–Żar. Działał w sanockiej filii Aeroklubu Podkarpackiego nr 1, będąc czynnym pilotem szybowcowym do 1951 roku. Był jednym z inicjatorów powstania oddziału PTTK w Sanoku w latach 1951-1952. Równolegle z pracą pedagogiczną angażował się w sporty, takie jak narciarstwo i lekka atletyka. Jako członek klubu Unia Sanok był współorganizatorem Wojewódzkich Mistrzostw Okręgowych Juniorów w Lekkoatletyce, które odbyły się w czerwcu 1951 roku. Od końca 1952 roku był zaangażowany w budowę obiektów sportowych, a na początku 1953 roku objął kierownictwo mistrzostw Polski juniorów w narciarstwie w Iwoniczu. W 1953 roku uzyskał tytuł państwowego sędziego związkowego w narciarstwie, a w 1975 roku został sędzią międzynarodowym uprawnionym do orzekania w skokach narciarskich. Przez wiele lat był także sędzią lekkoatletycznym. Wczesne lata 70. to czas jego przejścia na emeryturę. Oprócz działalności sportowej, był muzykiem i działaczem kulturalnym. Uczestniczył w zespole wokalnym Czwórka Rewelersów, działającym w Powiatowym Domu Kultury przy ul. Adama Mickiewicza 24 w Sanoku. Należał również do sanockiej organizacji ORMO i w 1965 roku zasiadł w zarządzie oddziału ZBoWiD w Sanoku.
Adam Bieniasz mieszkał w Sanoku przy ulicy Marcelego Nowotki 25 (późniejsza ulica 2 Pułku Strzelców Podhalańskich), a później w domu przy ulicy Cichej 8. Jego żoną była Wilhelmina z domu Chmielewska (1914-1992), również absolwentka AHZ we Lwowie i powojenna nauczycielka w szkole ekonomicznej w Sanoku.
Zmarł 2 lutego 1983 roku w Sanoku. Został pochowany w rodzinnym grobowcu na Cmentarzu Centralnym w Sanoku 5 lutego 1983 roku. Obok grobu Adama i Wilhelminy Bieniaszów spoczywa ich córka Ewa Bieniasz (1941-1946), która zmarła na zapalenie opon mózgowych. Synem Adama Bieniasza jest Maciej Bieniasz.
Odznaczenia
- Złoty Krzyż Zasługi
- Srebrny Krzyż Zasługi
- Medal „Za Zasługi w Kulturze Fizycznej”
- Odznaczenia państwowe i resortowe
Przypisy
Bibliografia
Andrzej Brygidyn: Kryptonim „San”. Żołnierze sanockiego Obwodu Związku Walki Zbrojnej – Armii Krajowej 1939-1944. Sanok: Społeczny Komitet Wydawniczy „San”, 1992, s. 1-291.