Adam Radosław Bielecki (urodzony 12 maja 1983 w Tychach) to polski taternik, alpinista i himalajista, który jako pierwszy zdobył zimą dwa ośmiotysięczniki: Gaszerbrum I (9 marca 2012) oraz Broad Peak (5 marca 2013). Dodatkowo, zdobył również K2 (31 lipca 2012), Makalu (30 września 2011) oraz Gaszerbrum II (16 lipca 2018).
Życiorys
Adam Bielecki ukończył I Liceum Ogólnokształcące im. Leona Kruczkowskiego w Tychach oraz psychologię na Uniwersytecie Jagiellońskim. Jego siostrą jest znana himalaistka Agnieszka Bielecka.
Jest aktywnym członkiem Klubu Wysokogórskiego Kraków. Swoją przygodę ze wspinaczką rozpoczął w 1996 roku, a do tej pory jest autorem blisko 100 wejść wspinaczkowych w Tatrach oraz Alpach, zarówno latem, jak i zimą. Pełnił rolę lidera w kilkudziesięciu wyprawach w góry Azji, Afryki, Europy oraz obu Ameryk, jest również zapalonym podróżnikiem.
W 2000 roku, w wieku 17 lat, stał się najmłodszym wspinaczem na świecie, który dokonał samotnego wejścia na Chan Tengri (7010 m n.p.m.) w stylu alpejskim.
30 września 2011 roku, o godzinie 14:30 czasu lokalnego, zdobył Makalu (8481 m n.p.m.) wspólnie z Arturem Hajzerem i Tomaszem Wolfartem, bez użycia tlenu. Było to pierwsze ośmiotysięcznik, który zdobył Adam Bielecki. Podczas zejścia ze szczytu miały miejsce dramatyczne okoliczności, a dwaj himalaiści (Maciej Stańczak i Tomasz Wolfart) doznali poważnych odmrożeń wymagających amputacji palców.
9 marca 2012 roku, około godziny 08:30 czasu lokalnego, Adam Bielecki oraz Janusz Gołąb dokonali pierwszego zimowego wejścia na Gaszerbrum I (8068 m n.p.m.) w Karakorum, Pakistan. Osiągnęli tym samym rekord wysokości osiągniętej przez człowieka zimą w Karakorum. Było to 11. zimowe zdobycie ośmiotysięcznika i drugie w Karakorum, dokonane bez użycia tlenu, drogą chińską od strony północno-zachodniej. Ta wyprawa była częścią programu Polski Himalaizm Zimowy 2010–2015, kierowana przez Artura Hajzera.
31 lipca 2012 roku Adam Bielecki zdobył K2 (8611 m n.p.m.), drugi szczyt świata. W wyprawie brał także udział Marcin Kaczkan, który zrezygnował z ataku szczytowego i pozostał w obozie III (7400 m n.p.m.). Wejście odbyło się bez użycia butli z tlenem, a było to 10. wejście Polaka na K2.
5 marca 2013 roku, Maciej Berbeka, Tomasz Kowalski, Adam Bielecki oraz Artur Małek dokonali pierwszego zimowego wejścia na Broad Peak (8047 m n.p.m.). W trakcie zejścia zginęli Berbeka i Kowalski. Na zlecenie Polskiego Związku Alpinizmu powstał „Raport Zespołu Wypadkowego”, który stwierdzał, że Bielecki i Małek postąpili wbrew zasadom etyki górskiej, co wywołało kontrowersje w środowisku wspinaczkowym. Adam Bielecki zakwestionował oceny raportu, twierdząc, że były one nieuzasadnione i nieobiektywne.
Wiosną 2014 roku, w ramach Kangchenjunga North Face Expedition 2014, Adam Bielecki, Denis Urubko, Alex Txikon, Artiom Braun i Dimitrij Siniew mieli na celu zdobycie Kanczendzongi (8586 m n.p.m.). W pierwszym ataku szczytowym, 19 maja, cel osiągnął Denis Urubko. Inni członkowie zespołu mieli problemy zdrowotne i podjęli decyzję o zakończeniu wyprawy z powodu intensywnych opadów śniegu.
27 grudnia 2015 roku, Adam Bielecki wraz z Jackiem Czechem rozpoczęli wspinaczkę na Nanga Parbat (8126 m n.p.m.), szczyt, który nigdy nie został zdobyty zimą. Współpracowali z inną wyprawą, której liderami byli Alex Txikon, Ali Sadpara oraz Daniele Nardi. 13 stycznia doszło do wypadku, podczas poręczowania Adam spadł 80 metrów z wysokości 5800 m n.p.m. Na szczęście nie doznał poważnych obrażeń. Ostatecznie wyprawa Polaków została przerwana.
Na początku 2017 roku, wyprawa Cho Oju Expedition 2017, której celem było zdobycie ośmiotysięcznika Cho Oju (8201 m n.p.m.) nowo wyznaczoną trasą, nie doszła do skutku z powodu odmowy wydania wizy dla Adama Bieleckiego przez chińskie władze. Inna drużyna, składająca się z Louisa Rousseau, Felixa Berga i Ricka Allena, postanowiła zdobyć Annapurnę (8091 m n.p.m.) północno-zachodnią ścianą, jednak ostatecznie zakończyli wyprawę z powodu złych prognoz pogodowych.
27 stycznia 2018 roku, Adam Bielecki wspólnie z Denisem Urubką, Jarosławem Botorem oraz Piotrem Tomalą przerwali Narodową Zimową Wyprawę na K2, aby wziąć udział w akcji ratunkowej na Nanga Parbat. Udało im się dotrzeć do Élisabeth Revol na wysokości około 6100 m n.p.m. i sprowadzić ją do obozu. Niestety, dotarcie do Tomasza Mackiewicza było niemożliwe z powodu złych warunków atmosferycznych, a sama wyprawa na K2 zakończyła się niepowodzeniem.
16 lipca 2018 roku, o godzinie 17:00 czasu lokalnego, Adam Bielecki zdobył Gaszerbrum II wraz z Felixem Bergiem, dokonując wejścia zachodnią ścianą (prawdopodobnie drugie przejście).
19 kwietnia 2023 roku, po nieudanej wyprawie mającej na celu wytyczenie nowej drogi w stylu alpejskim na północno-zachodniej ścianie Annapurny, Adam Bielecki włączył się do ekipy ratunkowej, której celem było odnalezienie indyjskiego wspinacza Anuraga Maloo, który wpadł do szczeliny. 20 kwietnia 2023 roku, na wysokości około 5800 m n.p.m., Adam odnalazł Anuraga Maloo, który mimo spędzenia trzech dni w szczelinie w ekstremalnych warunkach, przeżył. Akcja ratunkowa przekształciła się w walkę o jego życie, a po wydobyciu go ze szczeliny, zespół ratunkowy uratował Anuraga.
Ważniejsze przejścia
Tatry
- „Shangri-La” Osterva, VIII.
- „Szewska Pasja”, Młynarczyk VII+
Norwegia
- „Juvsola” Rjukan. WI6
Alpy
- „Colton-MacIntyre”. Grandess Jorasses ED+, 1200m.
- „Shmid route”. Matterhorn, TD+, 1100m.
- „Transylvania” Monte Cassale, VII, 1100m.
- „Via Luna 85”, Placche Zebratta, 6c, 400m.
- “Rubenzahl” Kandersteg. WI6
Andy
- „Ruta Polaca”, Cerro Arenas. TD+, 1000m. Pierwsze przejście
- „La Perdida”, Cerro Arenas. ED-, 900m. Pierwsze przejście
- „Original route” La Esfinge. 6c+/7a, 800m.
Zdobyte ośmiotysięczniki
- 2011 – Makalu
- 2011 – Gaszerbrum I (pierwsze wejście zimowe)
- 2012 – K2
- 2013 – Broad Peak (pierwsze wejście zimowe)
- 2018 – Gaszerbrum II (zachodnią ścianą)
Inne
Adam Bielecki był wielokrotnym liderem wypraw, m.in. na Szczyt Lenina, Pobiedę Zachodnią, Demawend, Ararat, Kilimandżaro, Ruwenzori, Chimborazo, Cotopaxi, Aconcagua, Denali (McKinley), Dhampus Peak, El Cuerno oraz w Alpach, zdobywając łącznie 17 czterotysięczników, w tym Mont Blanc, Dufourspitze i Matterhorn.
20 sierpnia 2017 roku, Adam Bielecki, wraz z Pawłem Migasem i Jackiem Czechem, wyruszył w Andy, w rejon Cajon del Maipo. W trakcie wyprawy wyznaczyli nowe drogi, takie jak „Ruta Polaca”, „Zacięcie Polaków” i „Tęsknota”.
W swojej książce „Spod zamarzniętych powiek”, napisanej wraz z Dominikiem Szczepańskim, Bielecki dzieli się swoimi doświadczeniami ze wspinaczek, wspomnieniami z himalajskich wypraw oraz nadludzkim wysiłkiem, jaki wymagają ośmiotysięczniki.
W 2022 roku w filmie „Broad Peak” rolę Bieleckiego zagrał Dawid Ogrodnik.
Nagrody i odznaczenia
2000
- Adam Bielecki otrzymał nominację do nagrody „Kolosa” 2000 za samotne wejście na Chan-Tengri w Kazachstanie, będąc wówczas najmłodszym zdobywcą szczytu.
2012
- W 2012 roku otrzymał nagrodę prezydenta miasta Tychy za dokonanie roku w kategorii Sport.
- W grudniu 2012 roku dostał Srebrną Odznakę Za Zasługi Dla Sportu od Ministerstwa Sportu i Turystyki.
- Portal Explorersweb uznał zimowe wejście na Gaszerbrum I dokonane przez Adama Bieleckiego i Janusza Gołąba jako najważniejsze wydarzenie w dziedzinie eksploracji w 2012 roku.
- Otrzymał nagrodę główną w kategorii wyczyn roku w konkursie Travelery 2012 magazynu National Geographic.
2017
- W 2017 roku zdobył nagrodę publiczności na Festiwalu Górskim w Lądku Zdroju za książkę „Spod zamarzniętych powiek”.
- Książka „Spod zamarzniętych powiek” została uznana za Najlepszą Książkę Górską 2017 roku w plebiscycie „Sportowa książka roku 2017”.
2018
- W 2018 roku otrzymał nagrodę brytyjskiego Alpine Club The Spirit of Mountaineering Commendation dla Krzysztofa Wielickiego, Adama Bieleckiego, Denisa Urubko, Piotra Tomali i Jarosława Botora za akcję ratunkową na Nanga Parbat zimą 2018.
- Został laureatem plebiscytu Ludzie Roku 2017 Czytelników Gazety Wyborczej w kategorii sport, razem z Denisem Urobko, Piotrem Tomalą i Jarosławem Botorem.
- W 2018 roku otrzymał Złotą Odznakę Honorową za zasługi dla województwa śląskiego, przyznaną przez sejmik województwa śląskiego.
- Przyznano mu Nagrodę „Wyczyn Roku” w plebiscycie Przeglądu Sportowego i Polsatu za akcję ratunkową na Nanga Parbat zimą 2018.
- Zajął 4. miejsce w plebiscycie „Ikona Sportu 2018” wraz z Denisem Urubko.
- Otrzymał Tytuł Honorowego Obywatela Miasta Tychy w 2018 roku.
2019
- W 2019 roku został wyróżniony Nagrodą Davida A. Sowlesa przyznaną przez American Alpine Club za akcję ratunkową na Nanga Parbat zimą 2018, wspólnie z Denisem Urubko, Piotrem Tomalą i Jarosławem Botorem.
- W 2019 roku otrzymał tytuł National Geographic Adventurers of the Year, razem z Denisem Urubko.
- W czerwcu 2019 roku został udekorowany przez Prezydenta RP Andrzeja Dudę Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski za wybitne zasługi dla rozwoju sportów wysokogórskich oraz promocję Polski w świecie.
- Na mocy dekretu prezydenta Francji Emmanuela Macrona z 11 marca 2019 roku, został odznaczony Legią Honorową V Klasy, co ogłoszono 21 czerwca 2019 roku, a ceremonia miała miejsce 21 września 2019 roku na XXIV Festiwalu Górskim w Lądku Zdroju.
- W listopadzie 2019 roku otrzymał Medal Miasta Grenoble (Médaille de la Ville de Grenoble).
2021
- Wraz z Jarosławem Botorem, Piotrem Tomalą i Denisem Urubko otrzymał Europejski Dyplom Fair Play.
Przypisy