Adam Bardziński (22 sierpnia 1885 – 11 stycznia 1960) był polskim politykiem ludowym, działaczem społecznym oraz samorządowym, a także rolnikiem i spółdzielcą. Pełnił funkcję posła w Sejmie w latach 1928–1935 oraz 1938–1939, będąc przedstawicielem II, III i V kadencji.
Życiorys
Adam Bardziński urodził się w rodzinie wiejskiego rzemieślnika, Tomasza, oraz Marianny z domu Koper. Edukację rozpoczął w szkole powszechnej w Wilkowiecku, a następnie ukończył kursy dokształcające dla Polaków w Brunszwiku. Od 1898 roku pracował jako parobek w majątku. W 1903 roku wyjechał do Nadrenii, gdzie pozostał do 1908 roku, zajmując się m.in. kolportażem nielegalnej polskiej prasy niepodległościowej. Po powrocie do rodzinnej wsi, rozpoczął aktywną działalność w ruchu ludowym, ściśle związanym z czasopismem „Zaranie”. W 1909 roku założył Kółko Rolnicze imienia Stanisława Staszica oraz z własnych środków ufundował bibliotekę z 600 woluminami, a także amatorski teatr i orkiestrę. Został aresztowany przez Rosjan 5 maja 1913 roku, a po sześciu miesiącach więzienia, skazany administracyjnie na dwuletnie zesłanie do Działoszyna.
Po rozpoczęciu I wojny światowej, wrócił do Wilkowiecka i od 1915 roku zaangażował się w działalność niepodległościową, publikując w gazetach takich jak „Zaranie” i „Wyzwolenie”. W tym czasie stworzył struktury Polskiej Organizacji Wojskowej i Związku Strzeleckiego w gminie Opatów. W 1915 roku wstąpił do Polskiego Stronnictwa Ludowego w Królestwie Polskim (które od 1918 roku działało jako PSL „Wyzwolenie”). Pełnił również funkcję prezesa rady nadzorczej Okręgowego Stowarzyszenia Spożywców „Społem” w Opatowie w latach 1916–1928.
W latach 1922–1927 był zastępcą posła z ramienia PSL „Wyzwolenie”, a w latach 1923–1931 wielokrotnie wybierany na członka Zarządu Głównego „Wyzwolenia”. Angażował się jako działacz społeczny w powiecie częstochowskim, a od 1927 do 1939 roku pełnił funkcję prezesa Powiatowego Towarzystwa Organizacji i Kółek Rolniczych w Częstochowie. Brał udział w pracach Rady Szkolnej, Dozoru Szkolnego, Kasy Pożyczkowej oraz Straży Ogniowej. Uzyskał mandaty poselskie w wyborach w 1928 i 1930 roku z okręgu nr 17 (Częstochowa). W 1928 roku startował z listy PSL „Wyzwolenie”, a w 1930 z listy Związku Obrony Prawa i Wolności Ludu Stronnictw Centrolewu. Od 1928 roku był także członkiem Wydziału Powiatowego i Rady Powiatowej w Częstochowie. Po unifikacji stronnictw chłopskich w 1931 roku, stał się politykiem Stronnictwa Ludowego, zasiadając w jego Radzie Naczelnej w latach 1933–1935. Po bojkocie wyborów parlamentarnych w 1935 roku przez Stronnictwo, opuścił partię. W 1937 roku objął stanowisko przewodniczącego rady nadzorczej Okręgowej Spółdzielni Rolniczo-Handlowej „Rolnik” i został odznaczony Srebrnym Krzyżem Zasługi. Pod koniec lat 30. zbliżył się do obozu rządzącego, a w 1938 roku rozpoczął działalność w częstochowskim Obozie Zjednoczenia Narodowego. Uczestniczył w wyborach do Sejmu V kadencji (1938–1939), zdobywając mandat w okręgu nr 25 (Częstochowa). W trakcie tej kadencji pracował w komisji skarbowej oraz komisji zajmującej się zmianą ordynacji wyborczej. W kwietniu 1939 roku złożono wniosek o przyznanie Adamowi Bardzińskiemu Krzyża Niepodległości, jednak ze względu na wybuch wojny, wniosek nie został rozpatrzony.
W 1941 roku został wysiedlony do Generalnego Gubernatorstwa. Po wojnie wznowił działalność społeczną i polityczną w swojej rodzinnej okolicy. W 1945 roku został wiceprezesem gminnego zarządu Związku Samopomocy Chłopskiej, a w latach 1947–1949 pełnił funkcję prezesa Gminnej Spółdzielni „Samopomoc Chłopska” oraz był członkiem Rady Gminnej. Działał w Stronnictwie Ludowym, a od 1949 roku w ZSL. W 1950 roku został jednak wykluczony z partii, a w 1956 roku złożył wniosek o przywrócenie członkostwa, jednak brak informacji o jego rozpatrzeniu. Od 1951 roku organizował spółdzielnię produkcyjną „Postęp”, która została rozwiązana w 1956 roku. Tuż przed śmiercią, w 1957 roku, zaangażował się w organizację zjazdu byłych uczestników ruchu „zaraniarskiego”, z którego w początkach XX wieku wykształciło się PSL „Wyzwolenie”.
W 1958 roku odznaczono go Złotym Krzyżem Zasługi oraz kolejnym Srebrnym Krzyżem Zasługi.
Rodzina
Adam Bardziński był żonaty z Józefą z domu Augustynowicz (ślub w 1908 roku). Z tego małżeństwa miał siedmioro dzieci: Irenę (ur. 1913), Lucynę (ur. 1918), Zofię (ur. 1920), Scholastykę (ur. 1922), Zdzisławę (ur. 1925), Tadeusza (ur. 1915) oraz Antoniego (ur. 1927).
Twórczość
Moje chłopskie rozważania, Warszawa 1931
Przypisy