Adam Bachleda-Curuś (wojskowy)

Adam Andrzej Bachleda-Curuś (urodzony 7 listopada 1920 roku w Zakopanem, zmarły 18 maja 1944 roku w Casamassima) był polskim wojskowym, podporucznikiem oraz żołnierzem sił specjalnych na Zachodzie.

Życiorys

Jego ojcem był Adam (1889–1942), właściciel pensjonatu „Wersal” przy ulicy Kościuszki 10a i ofiara KL Auschwitz, a matką Bronisława z domu Cudzich-Koszarek (1896–1943), również ofiara KL Auschwitz. Rodzina mieszkała przy ulicy Krupówki 29. Adam uczył się w publicznej szkole w Zakopanem, a od 1931 roku kontynuował naukę w zakopiańskich: Państwowym Gimnazjum, Państwowym Gimnazjum Ogólnokształcącym oraz Liceum. Maturę zdał 5 czerwca 1939 roku.

W obliczu niemieckiej inwazji na Polskę, zgłosił się jako ochotnik do oddziału Przysposobienia Wojskowego, dowodzonego przez profesora Józefa Oczkę. Formacja ta wycofała się do Tłumacza, gdzie po sowieckiej agresji na Polskę, 19 września 1939 roku, został wzięty do niewoli przez Sowietów. Przez pewien czas przetrzymywany był w Wołoczyskach, skąd został uwolniony w listopadzie 1939. Po powrocie do Zakopanego został aresztowany przez gestapo i uwięziony w ich siedzibie „Palace”. Został pobity, ale ostatecznie zwolniono go 24 grudnia 1939 roku (w niektórych źródłach podano, że udało mu się uciec). Przez Tatry, Słowację, Węgry, Jugosławię oraz Włochy dotarł do Francji, gdzie wstąpił do Wojska Polskiego. W 1940 roku, poprzez Hiszpanię i Portugalię, dotarł do Wielkiej Brytanii, gdzie stał się żołnierzem 1 Samodzielnej Kompanii Commando (siły specjalne). Po intensywnym przeszkoleniu, został przerzucony drogą morską przez Algierię i Maltę do południowych Włoch, gdzie wylądował w grudniu 1943 roku. Brał udział w krwawych bitwach w rejonie Pescopennataro i rzeki Garigliano. 1 marca 1944 roku awansował na podporucznika i objął dowództwo kompanii. 5 czerwca 1944 roku otrzymał Krzyż Walecznych, który wręczył mu generał Kazimierz Sosnkowski cztery dni później w Bolano. Uczestniczył w bitwie o Monte Cassino, gdzie 17 maja 1944 roku doznał poważnego urazu głowy odłamkiem moździerzowym. Został przewieziony do szpitala w Casamassima, gdzie zmarł, nie odzyskawszy przytomności. Został pochowany w Casamassima, na miejscowym cmentarzu wojennym. Pośmiertnie odznaczono go Krzyżem Orderu Virtuti Militari V klasy (numer 11236). Otrzymał także: Krzyż Walecznych, Srebrny Pierścień za walkę nad Garigliano, Krzyż Pamiątkowy Monte Cassino, Gwiazdę Italii oraz Gwiazdę za wojnę 1939–1945.

Życie prywatne

Adam miał dwóch braci: Eugeniusza (1916–1944, ofiara KL Auschwitz) oraz Tadeusza (1925–2012). W KL Mauthausen Niemcy zamordowali jego stryja, Jana Bachledę-Curusia.

Upamiętnienie

Na elewacji kościoła Świętej Rodziny w Zakopanem odsłonięto 15 lipca 1992 roku tablicę pamiątkową ku jego czci. Jest także patronem 10. Drużyny Harcerzy „Commando” w Skawinie.

Przypisy