Ada Christen

Ada Christen, znana również jako Christiane Rosalia Friederik, a także pod pseudonimami Ada Carla, Christiane von Breden, Christine von Neupauer Fridrik oraz Satanella (ur. 6 marca 1839 w Wiedniu, zm. 19 maja 1901 w Inzersdorf) – była austriacką pisarką, poetką i aktorką.

Życiorys

Christiane Rosalia przyszła na świat jako córka wiedeńskiego kupca, Johann Friederik, oraz jego żony, Christine Landgut. W dzieciństwie cieszyła się dobrobytem i żyła w bezpiecznych warunkach. Rodzina osiedliła się na Alsergrund, na obrzeżach Wiednia. Po zaangażowaniu Johanna w rewolucję z 1848 roku, został on skazany na kilka lat więzienia, co doprowadziło do jego śmierci. Rodzina popadła w ubóstwo, a Christiane zaczęła zarabiać na życie, sprzedając kwiaty i szyjąc odzież. W wieku 15 lat rozpoczęła swoją karierę jako aktorka, dołączając do grupy wędrownych artystów, z którymi podróżowała przez kilka lat po prowincjach Austro-Węgier. Od 1855 do 1858 roku występowała w Meidlinger Theater.

W 1864 roku poślubiła węgierskiego szlachcica, Siegmunda von Neupauera, który był właścicielem ziemskim oraz sędzią w Szentgotthárd, w pobliżu Sopron. Ich jedyne dziecko zmarło w 1866 roku, a dwa lata później Siegmund zmarł wskutek choroby psychicznej. Po jego śmierci, w 1868 roku, Christiane wróciła do Wiednia, gdzie ponownie zaczęła występować jako aktorka, pojawiając się na scenie razem z Friedrichem Strampferem w Theater in der Josefstadt.

Swój debiutancki wiersz, Lieder einer Verlorenen, napisała po śmierci męża i opublikowała go przy wsparciu pisarza Ferdinanda von Saar. Zachęcana przez przyjaciół, zaczęła publikować pod różnymi pseudonimami w czasopismach, takich jak Illustrierter Österreichischen Volkskalender. Jej tom Lieder einer Verlorenen zyskał dużą popularność. W sumie stworzyła cztery tomy poezji, krótkie opowiadania, powieści oraz dramaty. W 1878 roku wyszła za mąż za przedsiębiorcę Adalmara von Bredena, co zapewniło jej stabilność finansową i umożliwiło przynależność do wiedeńskiej elity, w tym kręgu literackiego, do którego należeli Ludwig Anzengruber oraz Friedrich Hebbel.

Premiera jej dramatu Wiener Leut miała miejsce 1 lutego 1894 roku w Deutschen Volkstheater w Wiedniu, jednak zakończyła się niepowodzeniem. W wyniku tego wydarzenia pogorszył się jej stan psychiczny, co zmusiło ją do wycofania się z życia towarzyskiego. Wizyty w uzdrowiskach oraz wyjazdy do Wenecji, Menton i Berchtesgaden nie przyniosły ulgi. Ada Christen osiedliła się w majątku Einsamhof w Inzersdorf, gdzie zmarła 19 maja 1901 roku. Została pochowana na ewangelickim cmentarzu Evangelischer Friedhof Matzleinsdorf.

Wybrana twórczość