Ad hoc

Ad hoc

Ad hoc (z łac. „do tego”) to łaciński zwrot używany w kontekście działania ad hoc. Oznacza to podejmowanie działań doraźnych, mających na celu osiągnięcie konkretnego celu w sposób tymczasowy.

W metodologii naukowej

Hipoteza ad hoc to taka hipoteza, która nie wynika bezpośrednio z aktualnych paradygmatów. Formułuje się ją, aby wyjaśnić zjawisko, które wydaje się być sprzeczne z uznawanymi teoriami. Tego rodzaju hipoteza nie stanowi spójnej teorii, która mogłaby opisywać szerszą klasę zjawisk i przewidywać nowe. Przykładem hipotezy ad hoc w fizyce jest hipoteza Plancka dotycząca kwantowego charakteru promieniowania elektromagnetycznego, stworzona w celu uzyskania zgodności opisu promieniowania ciała doskonale czarnego z eksperymentami. Po wprowadzeniu fizyki kwantowej, hipoteza ta stała się integralną częścią tej teorii, przestając być hipotezą ad hoc.

W politologii

Termin ten odnosi się również do powołania na określony lub nieokreślony czas instytucji bądź organu, który może być jednoosobowy lub kolegialny. Takim organom przypisuje się do realizacji wyznaczone zadania, zlecone przez organ powołujący (władze publiczne: sądowniczą, wykonawczą i ustawodawczą).

Przykładami organów powoływanych ad hoc są Izba Procedury Sumarycznej w Międzynarodowym Trybunale Prawa Morza (judykatura), instytucja ministra zadaniowego, nazywanego też ministrem bez teki (egzekutywa), oraz komisje śledcze w Sejmie (legislatywa).

W informatyce

W informatyce występują sieci komputerowe określane jako sieci ad hoc.

Linki zewnętrzne

Adam Grobler, Hipoteza ad hoc, Centrum Kopernika Badań Interdyscyplinarnych – Uniwersytet Jagielloński, kanał „Copernicus” na YouTube, 26 maja 2020 [dostęp 2024-10-07].